Trong thị trường tiền điện tử, pump là thuật ngữ ám chỉ hành động tăng giá đột ngột của một đồng coin do một hoặc một nhóm nhà đầu tư phối hợp thực hiện. Sự kiện này thường dẫn đến khối lượng giao dịch tăng mạnh và thu hút nhiều sự chú ý từ cộng đồng. Vậy pump là gì? hãy cùng Đánh giá coin tìm hiểu ngay nhé!
Khái niệm về pump và dump
1. Pump là gì?
Pump là thuật ngữ thường gặp trong thị trường tiền ảo, chỉ hành động “bơm” giá của một đồng coin thông qua việc mua một số lượng lớn trong thời gian ngắn. Hành động này tạo ra sự gia tăng nhu cầu, dẫn đến việc giá trị của đồng coin tăng lên một cách đột ngột mà không phản ánh đúng giá trị thực tế. Mục đích của việc pump là thu hút sự chú ý và khuyến khích các nhà giao dịch khác tham gia mua vào.
Thông thường, những người thực hiện chiến lược pump sẽ bán ra một phần hoặc toàn bộ số coin đã mua tại một thời điểm nhất định, khiến giá đồng coin sụt giảm mạnh hoặc quay về mức ban đầu. Các đồng coin thường được chọn cho chiến lược này thường có giá thấp và ít được biết đến.
Sau khi tích lũy đủ lượng coin cần thiết, các “cá mập” hoặc những người tham gia chiến lược sẽ bắt đầu phát tán thông tin để thu hút các nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm, thường thông qua việc khơi dậy tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ cơ hội) khi giá coin tăng cao. Khi tin tức tích cực lan truyền cùng với các dự đoán từ những “chuyên gia” do chính họ tạo ra, điều này tạo ra một làn sóng mua sắm mạnh mẽ trong cộng đồng và đẩy giá lên mức cao kỷ lục.
2. Dump là gì?
Dump là hành động “xả” đồng coin ra thị trường trong không gian crypto. Sau khi một đồng coin đã trải qua giai đoạn pump và đạt mức giá cao hơn nhiều so với giá ban đầu, những người tham gia vào chiến lược này bắt đầu bán ra để thu lợi từ sự chênh lệch giá.
Khi những người thực hiện chiến lược pump đã thu được lợi nhuận đáng kể và rút lui, giá của đồng coin thường sẽ dừng tăng và khối lượng giao dịch giảm sút. Làn sóng hoảng loạn bắt đầu lan rộng trong cộng đồng khi giá đồng coin liên tục đi xuống. Cuối cùng, những nhà đầu tư mua vào muộn sẽ trở thành nạn nhân của chiến lược này, buộc phải bán dưới giá thị trường hoặc thực hiện “cắt lỗ” để giữ lại phần vốn còn lại.
Như vậy, có thể thấy rằng pump và dump là biểu hiện của hành vi “thao túng thị trường”, thường do những nhà đầu tư nắm giữ lượng lớn đồng coin thực hiện, nhằm chi phối giá trị thị trường theo ý muốn của họ.
Trên toàn cầu, không chỉ riêng ở Việt Nam, đã xuất hiện nhiều nhóm pump and dump trên các nền tảng như Telegram hoặc Facebook, được thành lập bởi các “cá mập” để “lôi kéo” những người mới và kiếm lợi nhuận. Những người bị “lôi kéo” thường là những nhà đầu tư mới vào thị trường, thiếu kinh nghiệm và dễ bị cuốn vào cơn sốt lợi nhuận ngắn hạn.
3. Ví dụ cụ thể về pump và dump
Vào tháng 5 năm 2020, một trường hợp nổi bật xảy ra với đồng Altcoin Tierion (TNT), một loại tiền điện tử có vốn hóa nhỏ và ít người biết đến. Giá của TNT đột ngột tăng mạnh hơn 45%, từ mức $0.05 lên đỉnh $0.11 vào ngày 12/05/2020. Tuy nhiên, chỉ trong vòng 10 ngày sau, giá đã lao dốc xuống còn $0.03, thấp hơn cả mức giá ban đầu trước khi diễn ra sự tăng giá.
Đặc biệt, khi tiến hành nghiên cứu chi tiết thì không có bất kỳ thông tin nào đặc biệt về đồng coin này hay dự án liên quan, ngoại trừ một vài tin đồn tích cực xuất hiện trên Facebook. Điều này là minh chứng rõ ràng cho chiến lược “bơm và xả” trong linh vực tiền điện tử, một chiến lược có thể dễ dàng đánh lừa những nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm và dẫn đến thiệt hại tài chính.
Nguyên nhân gây ra hiện tượng pump là gì?
Để tránh bẫy dump and pump, ngoài việc hiểu rõ về pump là gì, bạn cũng cần chú ý đến các nguyên nhân gây ra hiện tượng pump. Thông thường, có 4 nguyên nhân chính như sau:
Thanh khoản của các nhà đầu tư lớn: Cụm từ “cá mập” thường chỉ những tổ chức hoặc cá nhân sở hữu một lượng vốn lớn trên thị trường đầu tư. Số vốn này thường cao gấp nhiều lần so với các giao dịch hàng ngày, cho phép họ dễ dàng thao túng tâm lý của các nhà đầu tư nhỏ lẻ để tạo ra đợt pump – làn sóng mua vào trên thị trường. Nhìn chung, hiện tượng pump giúp các cá nhân hoặc tổ chức lớn tăng cường thanh khoản nhanh chóng và thu về lợi nhuận khổng lồ.
Hiệu ứng tâm lý – FOMO: FOMO (Fear of Missing Out) là cảm giác sợ bỏ lỡ cơ hội, và các cá mập thường lợi dụng thời điểm pump để kích thích tâm lý của các nhà đầu tư mới, thúc đẩy họ mua vào một đồng coin bất kỳ. Trong bối cảnh này, các nhà đầu tư mới có thể cảm thấy áp lực sợ bỏ lỡ cơ hội sinh lời, dẫn đến quyết định giao dịch theo sự khích lệ từ các cá mập. Hiệu ứng tâm lý này có thể khiến họ rơi vào bẫy và có nguy cơ mất vốn. Đồng thời, các cá mập cũng có thể kiểm soát hoạt động giao dịch bằng cách tạo ra đánh giá và bình luận ảo trên các diễn đàn hoặc mạng xã hội về một loại tài sản nhất định.
Quy định pháp lý chưa rõ ràng: Thị trường tiền điện tử hiện vẫn thiếu nhiều chính sách pháp lý cụ thể, tạo điều kiện cho các cá mập áp dụng các chiêu thức pump để thu hút nhà đầu tư và kiếm lợi nhuận dễ dàng. Ngược lại, thị trường chứng khoán thường có các biện pháp bảo vệ nhà đầu tư khỏi gian lận và thao túng thị trường. Do đó, khi tham gia vào thị trường tiền điện tử, bạn nên cân nhắc kỹ trước khi giao dịch vì hầu hết các quốc gia vẫn chưa có quy định pháp luật cụ thể trong lĩnh vực này.
Hoạt động phát hành tiền mã hóa lần đầu (ICO): Qua hoạt động ICO, các cá mập có kinh nghiệm thường tận dụng cơ hội để thổi phồng giá lên và thu lợi bằng cách pump. Sau một thời gian, khi giá tài sản đã tăng lên theo ý muốn, họ có thể nhanh chóng bán ra để giảm giá và gây nguy cơ thua lỗ lớn cho các nhà đầu tư.
Cách thức hoạt động của pump và dump
Thông thường, quy trình của việc bơm và xả đồng coin thường bao gồm 3 bước cơ bản sau:
Bước 1 – Gom hàng và tích lũy: Các nhà đầu tư sẽ tập trung vào việc mua một số lượng lớn đồng coin khi giá còn rất thấp để tích trữ. Bước này không chỉ giúp họ nắm giữ hàng mà còn tạo ra sức “nóng” về cầu cho đồng coin đó.
Bước 2 – Pump và giữ giá: Trong bước này, các cá mập sẽ khuyến khích những nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm mua coin với giá cao hơn giá ban đầu. Họ thường tạo ra các diễn đàn và thảo luận hai chiều về tương lai của đồng coin và altcoin đó để thao túng tâm lý nhà đầu tư, tạo động lực để họ mua vào cho đến khi giá đạt đến một mức nhất định.
Bước 3 – Dump và thoát hàng: Ở bước này, các cá mập chỉ cần bán ra số coin đã mua để thu lợi nhuận.
Cách nhận biết hành động pump là gì?
Việc pump và dump trên thị trường thực chất là một yếu tố mà các nhà đầu tư có thể tận dụng để kiếm lợi nhuận. Các nhà đầu tư mới có thể dựa vào một số đặc điểm sau để nhận biết hiện tượng này:
Tăng giá đột ngột: Nếu bạn theo dõi thị trường trong một thời gian và bỗng nhiên thấy một đồng coin nào đó tăng giá mạnh trong vài giờ hoặc vài ngày, đó có thể là dấu hiệu của chiến lược pump.
Thông tin trên diễn đàn và báo chí: Hãy chú ý nếu một trang báo hoặc diễn đàn uy tín đăng tải thông tin về một đồng coin cụ thể, đặc biệt là nếu giá của nó liên tục tăng trong khoảng thời gian ngắn.
Sự xuất hiện của người nổi tiếng: Khi một đồng coin có vốn hóa nhỏ bất ngờ được đề cập trên trang cá nhân của một người nổi tiếng hoặc trở thành chủ đề nóng trên các diễn đàn công nghệ và mạng xã hội, thì đây cũng có thể đây là một phần của chiến lược pump và dump.
4 cách thoát bẫy pump và dump và các traders cần lưu ý
Sau khi tìm hiểu chi tiết về pump là gì, điều mà các nhà đầu tư quan tâm là làm thế nào để tránh khỏi bẫy pump và dump khi giao dịch. Các nhà đầu tư mới và không có nhiều kinh nghiệm có thể áp dụng các nguyên tắc sau để bảo vệ mình khỏi chiến lược này và tránh thiệt hại không cần thiết:
Nghiên cứu dự án trước khi đầu tư: Hãy tiến hành nghiên cứu kỹ lưỡng về đồng coin mà bạn định đầu tư. Điều này bao gồm việc tìm hiểu về đội ngũ phát triển, ứng dụng dự án, danh sách đối tác chiến lược và các thông tin cơ bản khác. Việc này sẽ giúp bạn đánh giá tiềm năng của đồng coin và dễ dàng phát hiện những biến động giá bất thường.
Hạn chế tác động của tâm lý đám đông: Trong thị trường tiền điện tử, tâm lý đám đông có thể thổi phồng giá lên quá cao so với giá trị thực tế. Bạn cần nhớ rằng luôn có nhiều loại tiền điện tử tiềm năng khác để đầu tư, vì vậy không nhất thiết phải theo đuổi xu hướng đám đông để tránh những rủi ro.
Quản lý rủi ro và vốn hiệu quả: Trước khi đầu tư, bạn hãy lập kế hoạch quản lý rủi ro chi tiết và xác định tỷ lệ vốn phù hợp. Biến động là điều không thể tránh khỏi trong thị trường tiền điện tử, do đó, một kế hoạch chi tiết sẽ giúp bạn tránh mất lợi nhuận không cần thiết khi thị trường dao động.
Cân nhắc đầu tư vào các đồng coin lớn và uy tín: Hãy xem xét đầu tư vào những đồng coin có vốn hóa thị trường lớn, đội ngũ phát triển đáng tin cậy và lịch sử lâu dài. Điều này có thể giúp bạn giảm thiểu rủi ro đáng kể và tăng khả năng thành công trong thị trường tiền điện tử.
Kết luận
Việc hiểu rõ khái niệm pump là gì và các chiến lược liên quan đến nó là điều cần thiết cho mọi nhà đầu tư trong thị trường tiền điện tử. Chiến lược này không chỉ gây ra rủi ro lớn mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến sự ổn định của thị trường. Bằng cách nghiên cứu kỹ lưỡng, quản lý rủi ro hiệu quả và tránh bị cuốn vào tâm lý đám đông, các nhà đầu tư có thể bảo vệ tài sản của mình và tham gia đầu tư crypto an toàn và hiệu quả hơn.
