1. Gösterge Fiyatı ve Fiyat Endeksine Giriş
Gösterge Fiyatı, Binance'te kripto vadeli işlemler alım satımında kullanılan ve vadeli işlemler sözleşmelerinin adil ve doğru bir şekilde fiyatlandırılmasını amaçlayan bir mekanizmadır.
Fiyat Endeksi, daha istikrarlı bir referans noktası sağlayarak fiyat oynaklığından ve piyasa manipülasyonundan kaynaklanan riskleri azaltmak için kullanılır. Fiyat Endeksinde, varlığın son fiyatı yerine, varlığın birden fazla borsadaki fiyatı dikkate alınır. Bu blog makalesinde Gösterge Fiyatı ile Son Fiyat arasındaki farklar hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
Binance Vadeli İşlemler'de bir sözleşmenin Gösterge Fiyatı, vadeli işlem sözleşmesinin Son Fiyatı, emir defterindeki teklif1 ve talep1 serileri, fonlama oranı ve dayanak varlığın büyük kripto borsalarındaki spot fiyatının bileşik ortalaması gibi çeşitli faktörler dikkate alınarak belirlenir.
Fiyat Endeksi, Gösterge Fiyatını hesaplamak için kullanılır ve varlığın birden fazla kripto borsasındaki ağırlıklı ortalama spot fiyatına dayalıdır.
2. USDⓈ-M Vadeli İşlemler sözleşmelerinin Fiyat Endeksi
USDⓈ-M Vadeli İşlemler Fiyat Endeksi Nedir?
Fiyat Endeksi, Gösterge Fiyatının birincil bileşenidir. Bu endeks, önde gelen spot borsalarında listelenen dayanak varlığın ağırlıklı ortalama değeri olup vadeli işlemler sözleşmesinin adil piyasa değerini yansıtır ve varlığın spot fiyatındaki veya endeks hesaplamasında kullanılan borsaların ağırlığındaki değişiklikleri hesaba katmak üzere devamlı olarak güncellenir.
Binance'te, USDⓈ-M Vadeli İşlemler sözleşmeleri için Fiyat Endeksi, fiyatları KuCoin, OKX, HitBTC, Gate.io, Ascendex, MEXC, Coinbase, Kraken ve Bybit'ten alır.
Binance web sitesinde gerçek zamanlı Fiyat Endeksi Bilgilerini kontrol edebilirsiniz.
Uzun vadeli işlemler sözleşmelerinde Fiyat Endeksi nasıl hesaplanır?
Fiyat Endeksi = (A Borsasının Ağırlık Yüzdesi * İşlem Çiftinin A Borsasındaki Spot Fiyatı + B Borsasının Ağırlık Yüzdesi * İşlem Çiftinin B Borsasındaki Spot Fiyatı +...+ N Borsasının Ağırlık Yüzdesi * İşlem Çiftinin N Borsasındaki Spot Fiyatı) Toplamı
Burada:
i Borsasının Ağırlık Yüzdesi = i Borsasının Ağırlığı / Toplam Ağırlık
Toplam Ağırlık = (A Borsasının Ağırlığı + B Borsasının Ağırlığı + ...+ N Borsasının Ağırlığı) Toplamı
Aşırı fiyat oynaklığı veya Fiyat Endeksinden sapma söz konusu olduğunda, Fiyat Endeksinin temel bileşenlerini değiştirmek dahil ancak bununla sınırlı olmamak üzere, Binance'in ek koruyucu önlemler alacağını lütfen unutmayın.
Binance ayrıca, Spot borsası kesintileri veya bağlantı sorunları durumunda düşük piyasa performansının önüne geçmek için ek koruma önlemleri alır:
- Tek bir fiyat kaynağında sapma, belirli bir borsanın en son fiyatı, tüm fiyat kaynaklarının medyan fiyatından %5'in üzerinde sapma gösterdiğinde gerçekleşir. Bu tür durumlarda, sapmanın medyan fiyatın üstünde veya altında olmasına bağlı olarak, değer medyan fiyatın 1,05 katı ya da 0,95 katı ile anında sınırlandırılacaktır. Örneğin, A Borsasının BTCUSDT endeksi medyan fiyatının 20.000 USDT olduğunu varsayalım. +%7 oranında sapma görülürse, hesaba alınan değer 21.000 USDT (20.000 * 1,05) olacaktır. Buna karşılık, -%6 oranında sapma görülürse, hesaba alınan değer 19.000 USDT (20.000 * 0,95) olacaktır.
Bu ayarlama, spot fiyatının bu fiyat sapma eşiğini aşmasının hemen ardından gerçekleşecektir. Fiyat değeri yeniden tüm fiyat kaynaklarının medyan fiyatından %5'lik sapma eşiği dahilinde olduğunda, borsa tarafından hesaplanan fiyat değeri orijinal değerine yeniden ayarlanacaktır. - Borsa bağlantı sorunları: Binance bir borsadan gelen veri akışına erişemezse veya borsa alım satım verilerini son beş dakika içerisinde güncellememişse, ağırlıklı ortalama hesaplamasında bu borsanın ağırlığı sıfır olacaktır.
- "Son Fiyat Koruması" mekanizması: Binance, Fiyat Endeksi ve Gösterge Fiyatı için referans verilere ait istikrarlı ve güvenilir bir kaynak elde edemediğinde, Fiyat Endeksinin tek bir kaynağını kullanan sözleşmeler için Fiyat Endeksi güncellenmeyecektir. Binance, normale dönene kadar Gösterge Fiyatını güncellemek için "Son Fiyat Koruması" mekanizmasını kullanacaktır. Bu mekanizma, gereksiz likidasyonu önlemek üzere, gerçekleşmemiş kar ve zararı ve likidasyon çağrısı seviyesini hesaplamak adına, eşleme sistemini geçici şekilde, Gösterge Fiyatı için referans olarak belirli bir limit dahilinde sözleşmenin en son işlem fiyatına çevirir.
Fiyat Endeksi'nden en son borsa referansına bakabilirsiniz.
Lütfen dikkate alınız:
- Çapraz Kur: Binance, dolaysız kotasyon içermeyen dayanak varlıklarda, sentetik endeks olarak çapraz çevrim kurunu hesaplamak için sentetik fiyatı kullanacaktır; örneğin, LINK/BTC ve BTC/USDT ile LINK/USDT hesaplaması.
- Binance, Fiyat Endeksi referanslarını önceden haber vermeksizin belirli zamanlarda güncelleme hakkını saklı tutar.
Fiyat Endeksini "Spot Fiyatı" olarak düşünebilirsiniz. Tüm Gerçekleşmemiş PnL hesaplamalarında Gösterge Fiyatının nasıl hesaplandığına göz atalım. Gerçekleşmiş PnL'nin fiili olarak uygulanan piyasa fiyatlarına dayalı olduğunu lütfen unutmayın.
3. USDⓈ-M Vadeli İşlemler sözleşmelerinin Gösterge Fiyatı
Gösterge Fiyatı kısa vadede daha az dalgalanma gösterdiğinden, Uzun Vadeli İşlemlerin fiyatlarına kıyasla sözleşmenin "gerçek" değerini daha iyi tahmin eder. Binance, gereksiz likidasyonları önlemek ve kötü niyetli kişiler tarafından yapılan piyasa manipülasyonlarını engellemek için Gösterge Fiyatını kullanır.
Binance Vadeli İşlemler'de bir sözleşmenin Gösterge Fiyatı çeşitli faktörler dikkate alınarak hesaplanır. Bunlar arasında vadeli işlemler sözleşmesinin Son Fiyatı, emir defterindeki teklif1 ve talep1 serileri, fonlama oranı ve dayanak varlığın büyük kripto borsalarındaki spot fiyatının bileşik ortalaması yer alır.
Gösterge Fiyatı hesaplaması ve Fonlama Oranı birbiriyle yakından ilişkilidir. Likidasyonların başlıca nedeni Gerçekleşmemiş PNL olduğundan, gereksiz likidasyonları önlemek için Gerçekleşmemiş PnL hesaplamasının doğruluğundan emin olmanız son derece önemlidir. Uzun Vadeli Sözleşmenin esas aldığı sözleşme, Sözleşmenin 'gerçek' değeridir ve önde gelen piyasalardaki fiyatların ortalaması, Gösterge Fiyatının birincil bileşeni olan Fiyat Endeksini oluşturur.
USDⓈ-M uzun vadeli işlemler sözleşmelerinde Gösterge Fiyatı nasıl hesaplanır?
Gösterge fiyatı = Medyan (1. Fiyat, 2. Fiyat, Sözleşme Fiyatı) **
1. Fiyat = Fiyat Endeksi * (1 + Son Fonlama Oranı * (Bir sonraki Fonlamaya kalan süre / Fonlama dönemi))
Burada:
- Saat cinsinden ifade edilen Fonlama dönemi, Binance'in kullanıcılardan fonlama komisyonu aldığı zamanlar arasındaki süredir**
- Bir sonraki Fonlamaya kalan süre, sonraki fonlama komisyonunun alınmasına kalan süredir (saat cinsinden ifade edilir). Örneğin, Fonlama dönemi 8 saat olarak belirlenmişse ve son fonlama komisyonu 2 saat önce alınmışsa, bir sonraki fonlamaya kalan süre 6 saat olacaktır.
**Fonlama komisyonunun, uzun ve kısa pozisyon sahipleri arasında gerçekleşen bir ödeme olduğunu lütfen unutmayın. Binance bu işlemde yalnızca tarafsız bir aracı görevi görür.
2. Fiyat = Fiyat Endeksi + Hareketli Ortalama (2,5 Dakika Bazında) *
*Hareketli Ortalama (2,5 Dakika Bazında), 2,5 dakikalık bir süre boyunca 30 veri noktasının ortalaması olarak hesaplanır. Veri noktası, teklif ve talep fiyatlarının ortalamasını alıp ardından Fiyat Endeksi çıkarılarak her 5 saniyede bir hesaplanır.
Hareketli Ortalama (2,5 Dakika Bazında) = [(Teklif1_i + Talep1_i)/2 - PI_i] toplamı /30
Burada:
- PI, hesaplama sırasında geçerli olan Fiyat Endeksidir.
- Teklif1_i, Talep1_i ve PI_i 2,5 dakikalık bir sürede kaydedilir ve veriler dakikayı 0, 5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45, 50 ve 55 saniye geçe toplanarak 2,5 dakika içinde toplam 30 veri noktası elde edilir.
**Her bir USDⓈ-M Vadeli İşlemler Sözleşmesi için Fiyat Endeksi'ne bakabilirsiniz.
**Medyan: 1. Fiyat < 2. Fiyat < Sözleşme Fiyatı ise, Gösterge Fiyatı olarak 2. Fiyat alınacaktır.
Olağan dışı piyasa koşulları veya fiyat kaynaklarındaki sapmalar nedeniyle Gösterge Fiyatının spot fiyatından sapma gösterebileceğini lütfen unutmayın. Binance, Gösterge Fiyatını 2. Fiyat olarak hesaplamak gibi ek koruyucu önlemler alacaktır.
Tüm alım satım faaliyetlerinin durdurulduğu sistem yükseltmeleri veya sistemin kapalı kalma süresi sırasında, sistem Gösterge Fiyatını hesaplamak için Gösterge fiyatı formülünü kullanmaya devam edecektir ve 2. Fiyattaki Hareketli Ortalama (2,5 Dakika Bazında), sistem normale dönene kadar 0 alınacaktır.
USDⓈ-M üç aylık teslimatlı sözleşmelerde Gösterge Fiyatı nasıl hesaplanır?
Teslimat tarihinden önce:
Gösterge Fiyatı = Fiyat Endeksi + Hareketli Ortalama (2,5 Dakika Bazında) *
*Hareketli Ortalama (2,5 Dakika Bazında) = Hareketli Ortalama ((1. Teklif Fiyatı + 1. Talep Fiyatı) / 2 - Fiyat Endeksi), 2,5 dakikalık bir süre zarfında dakikada bir hesaplanır.
Teslimat tarihinde:
i) Teslimata kalan süre 1 saatten uzundur
Örnek olarak BTCUSDT 0925'i alalım:
25 Eylül 2020, 09.59.59 (TSİ) öncesinde Gösterge Fiyatı
= Fiyat Endeksi + Hareketli Ortalama (2,5 Dakika Bazında) *
*Hareketli Ortalama (2,5 Dakika Bazında) = Hareketli Ortalama ((1. Teklif Fiyatı + 1. Talep Fiyatı) / 2 - Fiyat Endeksi), 2,5 dakikalık bir süre zarfında dakikada bir hesaplanır.
ii) Teslimata kalan süre 1 saat veya daha kısadır
25 Eylül 2020, 10.00.00 - 10.59.59 (TSİ) Arası Gösterge Fiyatı
= Fiyat Endeksinin Ortalaması (teslimat gününde 10.00.00 - 10.59.59 (TSİ) arası her saniye)