Thương vụ Microsoft rót 1,5 tỷ USD vào G42, công ty AI của UAE, hồi tháng 4/2023 và công bố gói đầu tư kỹ thuật số 1 tỷ USD vào Kenya một tháng sau đó đang dấy lên lo ngại về an ninh quốc gia từ giới chức Mỹ, đặc biệt là mối quan hệ giữa G42 với Trung Quốc.
Mối lo ngại xuất phát từ việc Microsoft rót 1,5 tỷ USD vào G42 hồi tháng 4/2023, nhằm đưa công nghệ AI của mình đến UAE và các khu vực lân cận. Tiếp nối thương vụ này, hai công ty tiếp tục công bố gói đầu tư kỹ thuật số trị giá 1 tỷ USD vào Kenya vào tháng 5/2023, với sự tham gia của cả chính phủ Mỹ và UAE.
Mặc dù được kỳ vọng sẽ giúp Mỹ mở rộng ảnh hưởng tại các khu vực mà Trung Quốc đang hoạt động mạnh mẽ, thương vụ hợp tác này lại vấp phải sự phản đối từ giới chức Mỹ.
Theo Bloomberg, việc chính phủ UAE tham gia vào thương vụ có thể gây rủi ro cho an ninh quốc gia Mỹ. Bên cạnh đó, khả năng tiếp cận công nghệ cần thiết cho dự án của Microsoft và G42 cũng là một dấu hỏi lớn. Nguồn tin cho biết, một phần của thỏa thuận đầu tư yêu cầu G42 đồng ý ngừng hợp tác với các công ty Trung Quốc để đổi lấy khoản đầu tư từ Microsoft.
Tuy nhiên, các quan chức Lầu Năm Góc vẫn lo ngại G42 sẽ không cắt đứt hoàn toàn quan hệ với Trung Quốc.
G42 trong tầm ngắm
G42 từng bị ông Mike Gallagher, Chủ tịch Ủy ban đặc biệt “Cạnh tranh chiến lược Mỹ – Đảng cộng sản Trung Quốc” của Hạ viện Mỹ, đưa vào tầm ngắm hồi tháng 1/2023 do nghi ngờ có liên quan đến các công ty Trung Quốc nằm trong danh sách đen như Huawei và Beijing Genomics Institute (Viện Nghiên cứu Di truyền Bắc Kinh), cũng như quân đội và cơ quan tình báo Trung Quốc.
Ông Gallagher cáo buộc Giám đốc điều hành G42, Peng Xiao, “điều hành và liên kết với một mạng lưới rộng lớn các công ty có trụ sở tại UAE và Trung Quốc, phát triển công nghệ lưỡng dụng và hỗ trợ vật chất cho hoạt động hợp nhất quân sự-dân sự của Trung Quốc cũng như các hành vi vi phạm nhân quyền”. Tuy nhiên, G42 đã bác bỏ những cáo buộc này.
Thêm vào đó, các quan chức Mỹ cũng lo lắng về những lỗ hổng bảo mật mạng của Microsoft, mà công ty này gần đây đã thừa nhận. “Chúng tôi đang phối hợp chặt chẽ với Hội đồng An ninh Quốc gia và Bộ Thương mại, và an ninh quốc gia Mỹ sẽ tiếp tục là ưu tiên hàng đầu”, người phát ngôn của Microsoft chia sẻ với Bloomberg. Hiện tại, cả Microsoft, G42 và Bộ Thương mại Mỹ đều chưa đưa ra phản hồi chính thức về vấn đề này.
Ông William Ruto và Tổng thống Joe Biden trong chuyến thăm cấp nhà nước tại Nhà Trắng ở Washington, DC. Nhiếp ảnh gia: Tierney L. Cross/Bloomberg
Trong bối cảnh đó, chính phủ Mỹ được cho là đang tìm cách hạn chế xuất khẩu chip tiên tiến sang các nước Trung Đông và làm chậm việc cấp phép cho Nvidia, Advanced Micro Devices (AMD) và các nhà sản xuất chip khác xuất khẩu bộ gia tốc AI quy mô lớn sang khu vực này. Hiện các quan chức Mỹ đang tranh luận về việc có nên phê duyệt lô hàng chip H100 của Nvidia tới Trung Đông hay không, theo Bloomberg.
Mặc dù tồn tại nhiều quan ngại, thương vụ hợp tác giữa Microsoft và G42 tại Kenya được xem như một mô hình tiềm năng, giúp Mỹ mở rộng ảnh hưởng chính trị và kinh tế ở các thị trường mới nổi tại châu Phi và Trung Á – nơi Trung Quốc đang hiện diện mạnh mẽ.
Tuy nhiên, lo ngại về an ninh quốc gia đang gia tăng tại Washington, có thể ảnh hưởng đến tính khả thi của thỏa thuận này. Microsoft cần đảm bảo rằng công nghệ sẽ được sử dụng an toàn và không bị truy cập bởi các bên không đáng tin cậy. Việc cắt đứt hoàn toàn quan hệ với Trung Quốc cũng là một thách thức không nhỏ đối với G42, mặc dù có sự cam kết từ công ty này.
Thỏa thuận hợp tác này không chỉ là một sự đầu tư lớn của Microsoft mà còn mang ý nghĩa chiến lược trong việc mở rộng tầm ảnh hưởng của Mỹ tại các khu vực mà Trung Quốc cũng đang hoạt động. Tuy nhiên, những lo ngại về an ninh quốc gia đang đe dọa đến tính khả thi của thỏa thuận này, đồng thời phản ánh những căng thẳng đang diễn ra trong mối quan hệ công nghệ toàn cầu giữa các siêu cường.