Rynek kryptowalut, znany ze swojej zmienności i szybkich zmian cen, jest również domem dla pewnych oszukańczych działań. Jednym z najbardziej znanych schematów jest pump and dump, który manipuluje rynkiem, aby sztucznie zawyżać cenę kryptowaluty, a następnie ją sprzedawać, pozostawiając niczego niepodejrzewających inwestorów ze stratami. W tym artykule wyjaśnimy, czym jest pump and dump, jak działa, a co najważniejsze, jak inwestorzy mogą identyfikować i unikać padania ofiarą takich oszustw.
Czym jest Pump and Dump?
Pump and dump to manipulacyjny schemat handlowy, który istnieje od lat, szczególnie na giełdzie, ale znalazł nowe miejsce w świecie kryptowalut. W przypadku pump and dump grupa osób lub organizacji współpracuje, aby zawyżać cenę kryptowaluty o niskim wolumenie lub mniejszej popularności, tworząc fałszywe poczucie popytu („pump”). Gdy cena osiągnie pewien poziom, sprawcy sprzedają swoje udziały po zawyżonych cenach („dump”), pozostawiając cenę do załamania, a innych inwestorów do pokrycia strat.
Ten schemat zazwyczaj dotyczy mniejszych, mniej znanych kryptowalut, ponieważ łatwiej nimi manipulować ze względu na ich niższą płynność i kapitalizację rynkową. Inicjatorami schematu pump and dump mogą być zorganizowane grupy w mediach społecznościowych, takie jak prywatne kanały Telegram lub Discord, gdzie koordynują masowy zakup kryptowaluty. Gdy cena zostanie sztucznie podniesiona, sprawcy sprzedają swoje udziały, a cena gwałtownie spada, pozostawiając nieświadomych inwestorów z przecenionymi monetami.
Jak działa pompa typu „pump and dump”?
Pompowanie i zrzucanie zazwyczaj przebiega według kilku kluczowych kroków:
1. Wybór docelowej kryptowaluty: Oszuści wybierają mniej znane lub nisko wolumenowe kryptowaluty, ponieważ takie monety są bardziej podatne na manipulacje.
2. Promocja i pompowanie: Organizatorzy rozpowszechniają fałszywe informacje i szum za pośrednictwem platform mediów społecznościowych, tworząc podekscytowanie potencjałem monety. Mogą twierdzić, że to kolejna wielka rzecz, sugerować partnerstwa lub używać innych wprowadzających w błąd twierdzeń, aby przyciągnąć nowych inwestorów.
3. Masowe zakupy (pompa): W miarę jak coraz więcej osób kupuje daną monetę, jej cena zaczyna gwałtownie rosnąć. Tworzy to pozory popytu, a nieświadomi inwestorzy, którzy boją się przegapić okazję (FOMO), przyłączają się do szału zakupów.
4. Wysyp: Gdy cena osiąga szczyt, organizatorzy oszustwa sprzedają swoje duże udziały po zawyżonej cenie, osiągając znaczne zyski. Gdy tylko sprzedadzą, cena spada, pozostawiając spóźnialskich ze znacznymi stratami.
Jak rozpoznać „Pump and Dump” w kryptowalutach
Jako inwestor kryptowalutowy, musisz rozpoznać ostrzegawcze sygnały potencjalnego schematu pump and dump, aby chronić swoje inwestycje. Poniżej przedstawiono kilka kluczowych wskaźników, na które należy zwrócić uwagę:
1. Nietypowe skoki cen
Jednym z najłatwiejszych sposobów na zidentyfikowanie „pump and dump” jest nagły i gwałtowny wzrost ceny kryptowaluty bez żadnych solidnych wiadomości lub wydarzeń za tym stojących. Kiedy widzisz, że mała lub mało znana kryptowaluta nagle gwałtownie rośnie w krótkim czasie, warto zbadać, czy istnieje jakiś uzasadniony powód wzrostu ceny. Jeśli nie możesz znaleźć żadnych wiarygodnych wiadomości lub aktualizacji, może to być „pump and dump” w akcji.
2. Nadmierny szum w mediach społecznościowych
Wiele schematów pump and dump jest koordynowanych za pośrednictwem platform mediów społecznościowych, w tym Twitter, Telegram, Discord i Reddit. Oszuści często wykorzystują te platformy, aby wywołać szum wokół konkretnej monety. Uważaj na agresywne kampanie marketingowe obiecujące ogromne zyski lub promujące monetę bez namacalnej wartości lub zastosowania w świecie rzeczywistym.
Jeśli zauważysz nagły zalew postów lub wiadomości namawiających Cię do kupna konkretnej kryptowaluty, zwłaszcza w mniej znanych społecznościach internetowych lub forach, zrób krok wstecz. Przeprowadź własne badania i sprawdź, czy istnieją solidne podstawy dla tych twierdzeń.
3. Niska kapitalizacja rynkowa i wolumen
Schematy pump and dump często dotyczą kryptowalut o niskiej kapitalizacji rynkowej i wolumenach obrotu. Dzieje się tak, ponieważ mniejszymi monetami łatwiej manipulować niż większymi, dobrze ugruntowanymi, takimi jak Bitcoin czy Ethereum. Przed zainwestowaniem sprawdź kapitalizację rynkową i wolumen monety. Jeśli jest to mniejszy projekt z niewielką aktywnością handlową, może być podatny na manipulację.
4. Brak legalnych wiadomości i partnerstw
Uzasadnione wzrosty cen kryptowalut są zazwyczaj spowodowane pozytywnymi wiadomościami, takimi jak wydanie nowych funkcji, partnerstwa lub zmiany regulacyjne. Jeśli cena monety gwałtownie rośnie, ale nie ma żadnych weryfikowalnych wiadomości ani zmian, które by to uzasadniały, należy zachować ostrożność. Oszuści mogą rozpowszechniać fałszywe plotki lub tworzyć wiadomości, aby przyciągnąć inwestorów.
5. Oferty ograniczone czasowo
Powszechną taktyką w schematach „pump and dump” jest tworzenie poczucia pilności. Oszuści powiedzą Ci, że musisz kupić szybko, inaczej stracisz znaczne zyski. Mogą promować monetę jako okazję „jedyną w życiu” i namawiać inwestorów do natychmiastowego działania. Prawdziwe inwestycje nie wymagają pośpiechu, a presja, aby kupić szybko, jest często sygnałem ostrzegawczym.
Jak chronić się przed oszustwami typu „pump and dump”
Choć unikanie oszustw typu „pump and dump” może być trudne, inwestorzy mogą podjąć kilka kroków, aby się zabezpieczyć:
1. Przeprowadź własne badania (DYOR)
Przed zainwestowaniem w jakąkolwiek kryptowalutę, zwłaszcza mniej znaną, kluczowe jest przeprowadzenie dogłębnych badań. Sprawdź whitepaper projektu, referencje zespołu, partnerstwa i długoterminowe cele. Solidny projekt kryptowalutowy będzie miał przejrzyste informacje, a zespół za nim będzie miał weryfikowalne doświadczenie w branży. Jeśli nie możesz znaleźć wiarygodnych informacji, najlepiej unikać inwestowania.
2. Unikaj FOMO (strachu przed pominięciem czegoś)
FOMO to silna emocja, którą oszuści wykorzystują w schematach pump and dump. Kiedy widzisz, że cena kryptowaluty gwałtownie rośnie, naturalne jest, że chcesz wskoczyć, zanim będzie za późno. Jednak ważne jest, aby zachować racjonalność i unikać podejmowania impulsywnych decyzji na podstawie szumu informacyjnego. Zawsze oceniaj podstawy przed zainwestowaniem.
3. Trzymaj się renomowanych giełd
Trzymaj się handlu na renomowanych giełdach kryptowalut, które mają silne przepisy i środki bezpieczeństwa. Dobrze ugruntowane platformy, takie jak Binance, mają solidne narzędzia do wykrywania podejrzanych działań, co utrudnia powodzenie schematów pump and dump. Możesz również sprawdzić odpowiednie aktualizacje i wskazówki na Binance.
4. Uważaj na podejrzane działania cenowe
Monitorowanie trendów cenowych może pomóc Ci dostrzec potencjalne działania typu pump and dump. Jeśli widzisz monetę doświadczającą nienaturalnego wzrostu ceny lub masowej wyprzedaży wkrótce po znacznym wzroście, może to wskazywać na schemat pump and dump.
Wniosek
Schematy pump and dump należą do najczęstszych i najniebezpieczniejszych oszustw na rynku kryptowalut. Schematy te mogą skutkować znacznymi stratami dla niczego niepodejrzewających inwestorów, dlatego tak ważne jest, aby znać znaki ostrzegawcze. Rozumiejąc, jak działają pump and dumps i przeprowadzając dokładne badania przed zainwestowaniem, możesz uchronić się przed padnięciem ofiarą tych oszustw.
Pozostawanie poinformowanym i ostrożnym jest kluczem do utrzymania bezpiecznych i pewnych inwestycji na rynku kryptowalut. Aby uzyskać więcej informacji i wskazówek dotyczących wykrywania oszustw w świecie kryptowalut, zapoznaj się z tym przewodnikiem na Binance.
Napisał: Dr Moh’d al Hemairy @AlhemairyM