Một vụ việc đang gây chấn động chính trường Mỹ: Sarah Wynn-Williams, cựu giám đốc chính sách cấp cao của Meta (công ty mẹ của Facebook), đã công khai cáo buộc gã khổng lồ công nghệ này bí mật hỗ trợ Trung Quốc phát triển AI và đánh lừa Quốc hội Hoa Kỳ về các mối quan hệ hợp tác đằng sau hậu trường.
Theo bài phát biểu chuẩn bị trước của Wynn-Williams, được NBC News tiếp cận đầu tiên, bà sẽ làm chứng trước Tiểu ban Tư pháp Thượng viện về Tội phạm và Chống khủng bố vào ngày thứ Tư, với hàng loạt tiết lộ chấn động có thể làm rung chuyển niềm tin vào một trong những công ty quyền lực nhất thế giới.
Meta và mối quan hệ bí ẩn với Trung Quốc
Wynn-Williams khẳng định rằng
#Meta đã từng tổ chức các buổi thuyết trình nội bộ với các quan chức Trung Quốc từ năm 2015, đồng thời giới thiệu mô hình AI của họ – LLaMA – mà theo bà, hiện đang được Trung Quốc ứng dụng cho mục đích quân sự.
“Có mối liên hệ trực tiếp giữa các cuộc họp này và việc Trung Quốc sử dụng LLaMA để phát triển AI phục vụ quân sự”, bà nói trong bản lời khai.
Điều đáng lo ngại hơn, theo lời bà Wynn-Williams, là Meta đã xem việc gia nhập thị trường Trung Quốc như một công cụ giúp Bắc Kinh mở rộng ảnh hưởng toàn cầu và thực hiện ‘Giấc mộng Trung Hoa’ – theo cách mô tả trong các tài liệu nội bộ của công ty.
Cáo buộc lừa dối Quốc hội và chia sẻ dữ liệu người dùng
Không chỉ dừng lại ở công nghệ
#AI , Wynn-Williams còn tuyên bố Meta đã phát triển các công cụ kiểm duyệt nội dung tùy chỉnh cho chính quyền Trung Quốc – một hành vi có thể khiến họ vi phạm nghiêm trọng các nguyên tắc về tự do ngôn luận.
“Tôi đã chứng kiến các giám đốc điều hành cân nhắc và thảo luận việc cung cấp quyền truy cập dữ liệu người dùng – kể cả người dùng Mỹ – cho Đảng Cộng sản Trung Quốc,” bà tuyên bố.
Bà cũng tố Meta đã lừa dối Quốc hội Mỹ, nhân viên của mình và cả công chúng khi giấu nhẹm các hoạt động hợp tác với Trung Quốc trong lĩnh vực AI và dữ liệu.
Cuốn sách bị cấm và nỗ lực bịt miệng
Wynn-Williams vốn là tác giả của cuốn sách “Careless People: A Cautionary Tale of Power, Greed, and Lost Idealism”, đã lọt top 3 sách phi hư cấu được đọc nhiều nhất trên Amazon. Cuốn sách tiết lộ văn hóa nội bộ đầy tranh cãi của Meta và đưa ra cáo buộc cụ thể về việc công ty hợp tác với bộ máy kiểm duyệt Trung Quốc.
Tuy nhiên, Meta đã thành công trong việc ngăn chặn việc phát hành chính thức của cuốn sách thông qua các thủ tục trọng tài, làm dấy lên nghi vấn rằng công ty đang cố bịt miệng những lời tố cáo nội bộ.
Meta phản bác: “Hoàn toàn sai sự thật”
Andy Stone, người phát ngôn của Meta, đã lập tức bác bỏ toàn bộ lời khai của Wynn-Williams, gọi chúng là “xa rời thực tế và đầy những thông tin sai lệch”.
Stone tuyên bố Meta từng xem xét khả năng hoạt động tại Trung Quốc hơn một thập kỷ trước, nhưng hiện tại không có hoạt động nào tại đây – điều mà Wynn-Williams gọi là “một lời nói dối trắng trợn khác”.
Bối cảnh căng thẳng Mỹ - Trung: Lời khai ‘đổ thêm dầu vào lửa’
Lời khai của Wynn-Williams xuất hiện đúng lúc quan hệ Mỹ - Trung ngày càng căng thẳng, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ và thương mại.
Tháng 1/2025, startup DeepSeek của Trung Quốc khiến thị trường rúng động khi ra mắt một mô hình AI cạnh tranh trực tiếp với OpenAI của Mỹ – kéo theo đợt bán tháo công nghệ trị giá 600 tỷ USD.
Ngày 2/4/2025, Tổng thống Donald Trump áp thuế 25% lên toàn bộ xe ô tô nhập khẩu và 10% với tất cả hàng hóa nước ngoài, cùng "thuế quan có đi có lại".
Trung Quốc sau đó đáp trả bằng thuế 34% lên hàng Mỹ, và Mỹ liền phản đòn với mức thuế 104% với hàng xuất khẩu từ Trung Quốc.
Trung Quốc tuyên bố sẽ “chiến đấu đến cùng”, cáo buộc Mỹ tống tiền thương mại.
Một lời khai, nhiều hệ lụy
Thượng nghị sĩ Josh Hawley, Chủ tịch Tiểu ban Thượng viện, cho biết những cáo buộc của Wynn-Williams có thể hé lộ việc các giám đốc điều hành của Meta đã che giấu Quốc hội về mối quan hệ với Trung Quốc, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của một cuộc điều tra toàn diện.
Kết luận: Liệu Big Tech có vượt qua sự thật?
Vụ việc lần này không chỉ dừng ở một lời tố cáo cá nhân. Nó đặt ra câu hỏi lớn hơn về vai trò và trách nhiệm của các công ty công nghệ lớn trong kỷ nguyên địa chính trị AI. Nếu các cáo buộc của Wynn-Williams là đúng, Meta có thể đã góp phần tăng cường sức mạnh quân sự của một đối thủ chiến lược của Hoa Kỳ – điều không thể xem nhẹ trong bối cảnh hiện tại.
🛑 Cảnh báo rủi ro: Bài viết mang tính chất cập nhật thông tin công nghệ và chính trị liên quan đến lĩnh vực AI. Người đọc cần tự đánh giá và theo dõi thêm các diễn biến mới để có góc nhìn đầy đủ và khách quan.
#anhbacong