Tác giả: Turan Vural, Nhà nghiên cứu tại Fenbushi Capital
Khi tiền điện tử tiếp tục phát triển, nhu cầu về các giải pháp cấp vốn từ tiền pháp định sang tiền điện tử liền mạch và an toàn càng trở nên cấp thiết hơn. zkP2P là một kênh gửi tiền pháp định sang tiền điện tử ngang hàng sáng tạo, không chỉ giảm bớt vấn đề tập trung trong quy trình gửi tiền mà còn là một trong số ít ứng dụng ZK hướng đến người tiêu dùng mà không cần liên quan đến các hoạt động phức tạp của Web3.
zkP2P là kênh gửi tiền pháp định sang tiền điện tử ngang hàng, sử dụng nhiều gói ZK cơ bản để thêm tiện ích mới vào cơ sở hạ tầng Internet hiện có. Thay vì thuyết phục các nền tảng thanh toán toàn cầu như Venmo, Alipay và Revolut chuyển sang tiền điện tử, zkP2P tận dụng các chữ ký đã có trong cơ sở hạ tầng Web2 của họ để giúp các nền tảng fintech hiện tại chấp nhận tiền điện tử dễ dàng hơn. Người dùng có thể tiếp tục sử dụng hệ thống thanh toán trực tuyến mà họ quen thuộc và tin tưởng khi gửi tiền. Bạn có thể nói một cách an toàn: “Venmo me your crypto.”
quy trình cụ thể của zkP2P
Quy trình giao dịch ví dụ zkP2P cụ thể để đổi đô la Mỹ (USD) lấy tiền điện tử ổn định (USDC) thông qua Venmo như sau:
Người dùng yêu cầu gửi một lượng USDC nhất định.
Hệ thống ghép nối người dùng với nhà cung cấp thanh khoản theo tỷ giá hối đoái mà họ yêu cầu để giao dịch thông qua Venmo.
Quỹ trên chuỗi của nhà cung cấp thanh khoản được lưu trữ bởi hợp đồng thông minh zkP2P, trong khi người dùng gửi đô la Mỹ (USD) cho nhà cung cấp thông qua Venmo.
Người dùng gửi biên nhận qua email về giao dịch Venmo tới zkP2P (điều này có thể được thực hiện tự động nếu người dùng đăng nhập vào zkP2P bằng tài khoản Google).
Hoạt động này tạo ra hai bằng chứng:
Bằng chứng đầu tiên sử dụng zkEmail để xác minh rằng chữ ký của máy chủ thư Venmo khớp với chữ ký của email nhận. Điều này đảm bảo tính xác thực của email.
Bằng chứng thứ hai sử dụng zkRegex để trích xuất thông tin liên quan từ email biên nhận, xác nhận rằng số tiền chính xác đã được gửi từ đúng người dùng đến đúng người nhận.
Cuối cùng, sau khi hoàn tất tất cả các bước kiểm tra, số tiền ký quỹ sẽ được giải phóng cho người dùng.
Tại sao zkP2P lại quan trọng?
zkP2P thể hiện nhiều khả năng đưa cơ sở hạ tầng Web2 hiện có vào không gian blockchain. Nó tiếp tục chứng minh cách ZK hỗ trợ các công cụ mới hướng tới người tiêu dùng trong nhiều lĩnh vực khác nhau mà không cần phải xây dựng mối quan hệ mới.
Phương thức gửi tiền đáng tin cậy
Đây là chủ đề không cần giới thiệu với bất kỳ ai làm việc trong không gian Web3. zkP2P không chỉ giải quyết vấn đề thu hút nhóm người dùng tiếp theo trong tương lai mà còn tuân thủ các yêu cầu quy định. Đối với nhu cầu gửi tiền của người dùng mới, zkP2P không chỉ giảm nguy cơ người dùng bị lừa bởi các kênh gửi tiền lừa đảo mà còn cho phép người dùng hoàn tất thao tác tại nhà cung cấp thanh toán trực tuyến ưa thích của họ. Ngay cả khi quy định không được ban hành ngay lập tức, zkP2P vẫn có hiệu lực: tất cả các nhà cung cấp thanh toán lớn đều đã tuân thủ các yêu cầu quy định và có sẵn quy trình KYC (Nhận dạng khách hàng) (ngay cả khi sử dụng Venmo, quy trình cung cấp sự bảo vệ cho một số giao dịch nhất định)). Điều này cho phép zkP2P thực sự tận dụng quy định để mang lại lợi ích cho người dùng, một trường hợp hiếm hoi trong không gian Web3.
Người bạn cũ IETF (Lực lượng đặc nhiệm kỹ thuật Internet)
Đây là chủ đề không thường xuyên được đề cập trong các bài viết về Web3. Nhìn lại các bước trên, chúng tôi thấy rằng ngoài việc có ví (đang thay đổi với việc hỗ trợ trừu tượng hóa tài khoản), người dùng không bao giờ rời khỏi môi trường Venmo an toàn của họ. Điều này là do công việc nền tảng của IETF (Lực lượng Đặc nhiệm Kỹ thuật Internet, tổ chức quản lý tính mở Internet được thành lập năm 1986) trong việc hướng dẫn Internet. RFC (Yêu cầu Nhận xét, nguồn cảm hứng cho ERC) quản lý Internet theo cách tương tự như ERC, với quy trình quản trị mở tương tự. ERC 6376 đã xác định DKIM vào tháng 9 năm 2011, tạo chữ ký xác thực email mà zkP2P dựa vào tiêu chuẩn Internet. Do đó, mọi máy chủ email đều ký email của họ; nhờ zkEmail, chúng tôi có thể cung cấp bằng chứng về tính xác thực của email và giờ đây, nhờ zkP2P, chúng tôi có thể sử dụng những chữ ký này ban đầu nhằm mục đích ngăn chặn việc nghe lén như những công cụ Tin cậy hữu ích.
Điều đáng nói là hiện nay đã có RFC mới hơn, RFC 9421, đề xuất cách ký các API REST tương tự như chữ ký email. Điều này sẽ cho phép chứng thực mọi hoạt động thực thi API; nếu ngành áp dụng RFC này, zkP2P và các nhóm ZK tiềm năng khác sẽ có thể xác minh mọi dữ liệu có ý nghĩa về mặt ngữ nghĩa được gửi qua điểm cuối API mà không còn dựa vào email.
Ứng dụng ZK hướng tới người tiêu dùng trong sản xuất
Ngoài zkRollups, hiện có rất ít ứng dụng ZK hướng tới người tiêu dùng. Điều này có thể được quy cho nhiều lý do, mỗi lý do đều có giá trị như nhau: thiếu người xây dựng ZK, thiếu các công cụ và phương pháp phát triển ZK hoặc đơn giản là thiếu các trường hợp sử dụng có ý nghĩa cho người tiêu dùng. zkP2P minh họa một trường hợp ngay cả khi ZK không có ý nghĩa thiết thực đối với người tiêu dùng, nhưng nó lại thúc đẩy sự tiện lợi của Web3 đối với người tiêu dùng. Nếu không có cơ sở hạ tầng khóa công khai và chữ ký làm nền tảng cho Internet cũng như các chứng nhận bảo vệ quyền riêng tư thì không có cách nào cung cấp đường dẫn truy cập cho phép các hệ thống thanh toán hiện tại trở nên bất khả tri.
Tương lai của zkP2P
zkP2P đang được phát triển tích cực. Hiện đang ở phiên bản beta công khai (alpha), nó hỗ trợ đô la Mỹ (USD) thông qua Venmo, rupee Ấn Độ (INR) thông qua HDFC và lira Thổ Nhĩ Kỳ (TRY) thông qua Garanti, với kế hoạch bổ sung hỗ trợ cho nhiều loại tiền tệ hơn và nhà cung cấp thanh toán sử dụng stablecoin Euro (EUR) và đô la Mỹ (USDC) thông qua Revolut đã được thêm vào ngày 31 tháng 5). Nhóm được tài trợ bởi Quỹ nghiên cứu Fenbushi@fenbushi và Quỹ Ethereum và được lãnh đạo bởi Sachin (được gọi là 0xSachinK trên X). Sachin trước đây đã làm việc tại Set Protocol, xây dựng các hợp đồng thông minh trị giá hơn 500 triệu USD TVL và nhận được tài trợ từ Ethereum Foundation để phát triển các ứng dụng ZK. Nhóm của anh ấy đã bắt đầu dự án zkP2P trong ZKHack (sự kiện hackathon) và hỗ trợ chuỗi sự kiện này với tư cách là giám khảo.
