Khoa học phi tập trung (DeSci) sử dụng công nghệ blockchain để giải quyết các vấn đề như hiệu quả tài chính thấp, cơ sở hạ tầng lạc hậu và thiếu cơ chế khuyến khích trong hệ thống nghiên cứu truyền thống, thúc đẩy một mô hình nghiên cứu khoa học mở, minh bạch và hiệu quả hơn.
Tác giả: Anthony Chan, Shubham Kumar
Dịch: Blockchain bình dân
Trong vòng đời của nghiên cứu khoa học, thường có rất nhiều trở ngại. Lấy ví dụ về phát triển thuốc mới, quá trình này rất dài và tốn kém, đầy thách thức với tỷ lệ thất bại cao - 95% thuốc sẽ thất bại sau khi vào thử nghiệm trên người, với chi phí phát triển trung bình vượt quá 2 tỷ USD và mất hơn 13 năm! Hơn nữa, mô hình tài trợ nghiên cứu học thuật quá ưu ái cho những nhà nghiên cứu có kinh nghiệm, dẫn đến sự thiếu hụt tài chính cho các dự án đổi mới và phi truyền thống. Đồng thời, áp lực công bố bài báo hoặc kết quả nghiên cứu cũng gây ra một số vấn đề như suy diễn quá mức, kết quả khó tái hiện và tình trạng bất bình đẳng hệ thống, trong đó các nhóm thiểu số thường ở trong tình thế bất lợi. Những vấn đề hệ thống này nhấn mạnh nhu cầu về các giải pháp đổi mới để đạt được sự dân chủ hóa trong tài trợ nghiên cứu, thúc đẩy hợp tác và duy trì tính toàn vẹn của những phát hiện khoa học. Do đó, bài viết này nhằm khám phá hai vấn đề chính: (1) Tại sao cần có khoa học phi tập trung (DeSci)? (2) Nó giải quyết các vấn đề hiện có như thế nào?
1, Khoa học phi tập trung (DeSci) là gì?
Khoa học phi tập trung (DeSci) là một phong trào mới nổi, sử dụng công nghệ blockchain để giải quyết các thách thức cốt lõi trong lĩnh vực khoa học, chẳng hạn như thiếu tài chính, thiếu minh bạch và khó khăn trong hợp tác. Bằng cách sử dụng công nghệ phi tập trung như token, NFT và tổ chức tự trị phi tập trung (DAO), DeSci hướng tới việc xây dựng một mô hình nghiên cứu khoa học mở hơn, do cộng đồng dẫn dắt và có cơ chế khuyến khích. Nó thúc đẩy mô hình tài trợ minh bạch, quy trình đánh giá đồng nghiệp và chia sẻ dữ liệu bằng cách loại bỏ các bước trung gian truyền thống. Các dự án DeSci như VitaDAO, Molecule và AminoChain đã cho thấy cách mà các nền tảng phi tập trung đang định nghĩa lại cách tài trợ, thực hiện và truyền bá nghiên cứu khoa học, từ đó thu hẹp khoảng cách giữa nghiên cứu cơ bản và ứng dụng lâm sàng, đồng thời đảm bảo quyền sở hữu và minh bạch trong quản lý dữ liệu.
2, Tuyên bố vấn đề
1) Hiệu quả thấp trong hệ thống tài trợ nghiên cứu
Hiện tại, hiệu quả của hệ thống tài trợ nghiên cứu cực kỳ thấp, các nhà nghiên cứu cần gần 80% thời gian để xin tài trợ, chỉ còn 20% thời gian thực sự có thể dành cho nghiên cứu. Hãy tưởng tượng nếu các nhà phát triển phần mềm cũng phải dành phần lớn thời gian để kiếm tiền, thay vì tập trung vào lập trình, tốc độ tiến bộ công nghệ chắc chắn sẽ chậm lại đáng kể, điều này giống như quy trình lạc hậu hiện tại đang cản trở sự đổi mới trong khoa học. Những rào cản mà các nhà nghiên cứu cấp thấp phải đối mặt là đặc biệt rõ ràng, khi phần lớn tài trợ và tài nguyên bị chiếm giữ bởi các nhà khoa học dày dạn kinh nghiệm. Chính sách ưu đãi này kìm hãm sự sáng tạo của các ý tưởng mới và không truyền thống, đồng thời cũng hạn chế cơ hội, đặc biệt là ở những khu vực thiếu đại diện. Hơn nữa, hệ thống phân bổ tài chính tập trung, cạnh tranh và bảo thủ ưu tiên cho những nghiên cứu nhàm chán và tầm thường, thay vì những hướng đi có tác động quan trọng.
2) Cơ sở hạ tầng nghiên cứu lỗi thời và hệ thống quản lý dữ liệu phân tán
Hệ sinh thái nghiên cứu đang phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng từ cơ sở hạ tầng lỗi thời và hệ thống quản lý dữ liệu phân tán. Các nền tảng như GitHub cho mã, Dropbox cho dữ liệu tạo ra 'hòn đảo thông tin', hạn chế hiệu suất hợp tác. Hơn nữa, nhiều kho dữ liệu không đáp ứng tiêu chuẩn FAIR (tìm thấy, truy cập, tương tác và tái sử dụng), dẫn đến mất mát dữ liệu lớn - tỷ lệ mất dữ liệu lên tới 80% trong vòng 20 năm, chủ yếu do các vấn đề như liên kết hỏng. Đồng thời, quyền sở hữu trí tuệ (IP) thường được kiểm soát bởi các tổ chức thay vì các nhà nghiên cứu, có nghĩa là khi các nhà khoa học chuyển đổi tổ chức, họ có thể mất quyền kiểm soát nghiên cứu của mình, dẫn đến dữ liệu sớm và hợp tác không chính thức không được bảo vệ hiệu quả. Những vấn đề này, cùng với sự thiếu khả năng tương tác giữa các hệ thống và việc sử dụng các công cụ lỗi thời như máy fax, không chỉ cản trở hợp tác mà còn làm chậm tiến bộ khoa học tổng thể.
3) Kích thích thấp cho thí nghiệm lặp lại và đánh giá đồng nghiệp không công
Thí nghiệm lặp lại là bước quan trọng để xác thực các phát hiện khoa học, nhưng đã bị bỏ qua nghiêm trọng vì các tạp chí học thuật chú trọng nhiều hơn vào các phát hiện mới mẻ. Điều này đã dẫn đến cái gọi là 'khủng hoảng lặp lại', với ước tính rằng 70% nghiên cứu đã công bố không thể được tái hiện. Hơn nữa, các nhà khoa học thường làm việc không công trong quá trình đánh giá đồng nghiệp, với giá trị thời gian được ước tính lên tới 1,5 tỷ USD mỗi năm. Tuy nhiên, quá trình này thường thiếu tính minh bạch và công bằng. Để cải thiện hiệu quả và hiệu suất nghiên cứu khoa học tổng thể, cần giải quyết vấn đề cơ chế khuyến khích và khả năng tương thích.
4) Độc quyền trong lĩnh vực xuất bản khoa học
Thị trường xuất bản học thuật toàn cầu bị năm nhà xuất bản lớn thống trị, nắm giữ gần 50% thị phần, thu về 19 tỷ USD mỗi năm với tỷ suất lợi nhuận lên tới 40%. Sự độc quyền này khiến các nhà xuất bản trở thành 'người gác cổng', đặt lợi nhuận lên trên giá trị khoa học. Chi phí xuất bản cao (khoảng 2.000 đến 12.000 USD cho mỗi bài báo) tạo ra rào cản lớn cho các nhà nghiên cứu thiếu ngân sách, đặc biệt là các học giả ở các khu vực đang phát triển. Về mặt truy cập, chi phí cho mỗi bài báo lên tới 35 đến 50 USD, điều này càng hạn chế việc phổ biến kiến thức quan trọng. Những chi phí cao và chính sách hạn chế này đã thúc đẩy sự bất bình đẳng trong việc chia sẻ kiến thức, phục vụ ưu tiên cho các tổ chức và khu vực giàu có hơn, trong khi các nhà khoa học và cộng đồng thiếu ngân sách bị loại trừ.
5) 'Thung lũng tử' trong lĩnh vực nghiên cứu
Quá trình phát triển thuốc mới truyền thống thường kéo dài và tốn kém, thường mất từ 10 đến 13 năm, với chi phí vượt quá 2 tỷ USD để đưa một loại thuốc mới ra thị trường. Trong quá trình này, các công ty dược phẩm thường hoạt động độc lập, thay vì hợp tác trong một thị trường toàn cầu liên kết, dẫn đến việc làm lại và bỏ lỡ cơ hội hợp tác để cùng nhau giải quyết các bệnh như ung thư. Rào cản chính trong quá trình này là 'thung lũng tử', giai đoạn giữa nghiên cứu cơ bản và thương mại hóa. Trong giai đoạn này, nhiều dự án tiềm năng cần một lượng lớn vốn để đạt quy mô, nhưng sự hỗ trợ tài chính lại giảm mạnh. Bởi vì 95% thuốc thất bại trong thử nghiệm trên người, khoảng cách tài chính này trở thành một rào cản lớn, ngăn cản nhiều đổi mới đột phá vào thị trường và phục vụ cho cuộc sống của công chúng.
6) Thiếu mô hình lấy bệnh nhân làm trung tâm và bảo vệ quyền riêng tư dữ liệu trong nghiên cứu y sinh
Mỗi năm, hàng ngàn người hiến tặng mẫu sinh học để hỗ trợ nghiên cứu y học, nhưng hệ thống hiện tại loại trừ các nhà tài trợ ra khỏi vòng đời đóng góp của họ. Các nhà tài trợ thường ký một bản đồng ý, sau đó không thể theo dõi cách sử dụng mẫu của họ, điều này làm suy yếu niềm tin và giảm ý muốn tham gia, dẫn đến tỷ lệ đồng ý chỉ còn 25% trong các tổ chức lớn. Hệ thống tập trung đã làm trầm trọng thêm vấn đề này, không thể theo dõi hiệu quả cách sử dụng mẫu hoặc quản lý đúng đắn sự đồng ý của các nhà tài trợ, đồng thời còn đối mặt với rủi ro rò rỉ dữ liệu, đe dọa đến sự an toàn của thông tin nhạy cảm. Sự thiếu minh bạch và an ninh này hạn chế khả năng sử dụng dữ liệu chất lượng cao, làm chậm tiến bộ khoa học và cản trở sự phát triển của các phương pháp điều trị cứu sống.
3, Giải pháp
Khoa học phi tập trung (DeSci) đang giải quyết nhiều thách thức lớn trong hệ sinh thái nghiên cứu truyền thống thông qua việc sử dụng công nghệ blockchain, mạng phi tập trung và các cơ chế khuyến khích hoàn toàn mới. Những giải pháp này nhằm nâng cao khả năng tiếp cận, tính minh bạch, cơ chế phân bổ tài chính và mức độ hợp tác của nghiên cứu khoa học. Dưới đây là tổng quan về cách mà DeSci đang đối phó với các vấn đề chính trong cộng đồng khoa học.
1) DAO: Trao quyền cho việc quản trị hợp tác trong khoa học
Tổ chức tự trị phi tập trung (DAO) cung cấp một khung phân bổ tài nguyên và quyết định dựa trên cộng đồng và phi tập trung cho nghiên cứu. Bằng cách dân chủ hóa phân bổ tài nguyên, DAO cho phép các nhà khoa học, nhà đầu tư và các bên liên quan khác cùng đề xuất và bỏ phiếu quyết định cho các dự án nghiên cứu, từ đó thúc đẩy môi trường nghiên cứu hợp tác và minh bạch. Trường hợp thực tế BIO Protocol như một nền tảng phi tập trung đã giúp cộng đồng tài trợ và tăng tốc nghiên cứu khoa học thông qua công nghệ blockchain. BIO Protocol hỗ trợ việc thành lập và tài trợ cho các BioDAO (tổ chức tự trị phi tập trung trong lĩnh vực sinh học) tập trung vào các thử thách y học cụ thể, quy tụ tài nguyên và chuyên môn để thúc đẩy đổi mới. Các ví dụ thành công
HairDAO: Phát triển sản phẩm tiêu dùng Foll1C0ol để điều trị rụng tóc, và sở hữu bằng sáng chế của DAO.
CerebrumDAO: Huy động 1,5 triệu USD cho nghiên cứu sức khỏe não, hợp tác với Fission Pharma để đối phó với các bệnh thoái hóa thần kinh.
ValleyDAO: Tập trung vào lĩnh vực sinh học tổng hợp, huy động 2 triệu USD hợp tác với Imperial College London.
AthenaDAO: Tập trung vào nghiên cứu sức khỏe phụ nữ, tài trợ cho dự án 500.000 USD và có 14 giao dịch quyền sở hữu trí tuệ đang chờ xử lý.
CryoDAO: Huy động 3 triệu USD để thúc đẩy nghiên cứu sinh học lạnh, hợp tác với đội ngũ công nghệ lạnh của Oxford.
Quantum Biology DAO: Dưới sự lãnh đạo của tiến sĩ MIT, tiên phong trong vi mô lượng tử, mở ra những khả năng nghiên cứu mới.
Long COVID Labs: Dưới sự lãnh đạo của các nhà khoa học thần kinh từ Đại học Stanford, tăng tốc nghiên cứu về hội chứng COVID kéo dài, tập trung vào các vấn đề sức khỏe của hàng triệu người bị ảnh hưởng trên toàn cầu.
2) Dữ liệu nghiên cứu phi tập trung, bền vững và có thể truy cập
Nền tảng DeSci cung cấp cho các nhà nghiên cứu một cách an toàn và phi tập trung để lưu trữ dữ liệu, bản thảo và tài liệu nghiên cứu. Thông qua công nghệ blockchain, các nền tảng này đảm bảo khả năng truy cập lâu dài cho dữ liệu nghiên cứu, tránh được vấn đề dữ liệu không khả dụng do liên kết bị hỏng ('link rot'). Ví dụ, các nền tảng như DeSci Nodes cung cấp lưu trữ phi tập trung, đảm bảo tính vĩnh viễn và không thể thay đổi của các kết quả nghiên cứu. Ngoài ra, nền tảng DeSci được xây dựng dựa trên nguyên tắc dữ liệu FAIR (có thể tìm thấy, có thể truy cập, có thể tương tác, có thể tái sử dụng). Mỗi tập dữ liệu sẽ được đính kèm siêu dữ liệu, ghi lại chi tiết cách mà dữ liệu được tạo ra, giúp các nhà nghiên cứu khác dễ dàng tìm thấy và tái sử dụng dữ liệu này. Sự tích hợp nguyên tắc FAIR không chỉ nâng cao khả năng truy cập dữ liệu khoa học mà còn khuyến khích sự hợp tác, giảm thiểu lãng phí nghiên cứu lặp lại.
3) Giải quyết vấn đề tái hiện và cơ chế khuyến khích đánh giá đồng nghiệp
Một vấn đề lớn hiện tại trong nghiên cứu khoa học là 'khủng hoảng tái hiện', tức là nhiều nghiên cứu không thể đạt được kết quả tương tự trong các thí nghiệm lặp lại. DeSci đang tích cực giải quyết vấn đề này bằng cách khuyến khích các nhà khoa học nhận phần thưởng khi họ tái hiện thí nghiệm hoặc đánh giá nghiên cứu của người khác. Ví dụ, nền tảng ResearchHub do người sáng lập Coinbase Brian Armstrong hỗ trợ, sử dụng token để thưởng cho các nhà khoa học xác thực kết quả nghiên cứu, chia sẻ phản hồi và tham gia công việc đánh giá đồng nghiệp. Cơ chế này tạo động lực cho các nhà nghiên cứu xem xét kỹ lưỡng các kết quả nghiên cứu, đảm bảo rằng các nghiên cứu đã công bố đáng tin cậy hơn. Bằng cách khuyến khích sự hợp tác và tính minh bạch, DeSci đang giúp giải quyết vấn đề tồn tại lâu dài trong khoa học truyền thống.
4) Mở truy cập và xuất bản theo chương trình
Nền tảng DeSci thông qua việc cung cấp tùy chọn truy cập mở, đã loại bỏ rào cản phí của xuất bản truyền thống, cho phép các nhà khoa học tự do chia sẻ kết quả nghiên cứu. Ví dụ, DeSci Publish cho phép các nhà nghiên cứu tải lên và phát tán nội dung nghiên cứu mà không cần phải trả các khoản phí xuất bản cao, từ đó đảm bảo rằng những phát hiện khoa học được phổ biến rộng rãi hơn và có tác động lớn hơn. Hơn nữa, xuất bản theo chương trình thông qua tự động hóa các nhiệm vụ như nộp bản thảo, định dạng, phối hợp đánh giá đồng nghiệp, tạo siêu dữ liệu, theo dõi sửa đổi và phát tán, đã tăng tốc quá trình từ nghiên cứu đến xuất bản, giảm bớt gánh nặng nộp thủ công, cho phép các nhà nghiên cứu tập trung vào nghiên cứu chính của họ, thay vì những công việc hành chính phức tạp. Trường hợp thực tế Etica Protocol là một sáng kiến khoa học phi tập trung (DeSci), đã cách mạng hóa nghiên cứu y học bằng cách loại bỏ những hạn chế về quyền sở hữu trí tuệ (IP) và thúc đẩy hợp tác mã nguồn mở. Etica được ra mắt vào tháng 4 năm 2022, hoạt động dựa trên công nghệ blockchain, cho phép các nhà nghiên cứu chia sẻ tự do các kết quả nghiên cứu và nhận phần thưởng kinh tế trong suốt quá trình nghiên cứu. Bằng cách bỏ qua hệ thống bằng sáng chế truyền thống và các thỏa thuận cấp phép hạn chế, Etica tạo ra một khung công bằng và hiệu quả, tăng tốc quá trình đổi mới, đồng thời đảm bảo rằng các phương pháp điều trị có thể tiếp cận được với giá cả hợp lý.
Các đặc điểm cốt lõi
Đề xuất phi tập trung: Các nhà nghiên cứu gửi đề xuất liên quan đến bệnh cụ thể và được đánh giá thông qua bỏ phiếu cộng đồng trên blockchain.
Staking và bỏ phiếu: Người nắm giữ token đặt cược Etica Token (ETI) để tham gia bỏ phiếu, bỏ phiếu đúng sẽ nhận phần thưởng, trong khi bỏ phiếu sai sẽ bị phạt, đảm bảo cơ chế trách nhiệm.
Đường ngưỡng phê duyệt động: Ngưỡng phê duyệt của các đề xuất được điều chỉnh động theo mô hình bỏ phiếu, cân bằng giữa tính công bằng và tính nghiêm ngặt.
Quyền riêng tư và tính minh bạch: Hệ thống bỏ phiếu hai bước đảm bảo quyền riêng tư trong quá trình bỏ phiếu và cung cấp tính minh bạch sau khi kết quả được công bố.
Lĩnh vực nghiên cứu của Etica Protocol
Etica Protocol đang thúc đẩy nghiên cứu y học mã nguồn mở trong nhiều thách thức sức khỏe quan trọng, tập trung vào các bệnh toàn cầu như ung thư, bệnh Alzheimer và tiểu đường. Đồng thời, sự hợp tác trên nền tảng cũng đang thúc đẩy các giải pháp đổi mới cho bệnh Parkinson và bệnh xơ cứng bên (ALS) và tích cực giải quyết các vấn đề toàn cầu như sốt rét và bệnh phổi silic (bệnh phổi nghề nghiệp). Hơn nữa, Etica cũng hỗ trợ nghiên cứu về bệnh xơ nang (Mucoviscidosis) và vấn đề nghiện, cũng như nghiên cứu về tuổi thọ (Longevity Research) nhằm nâng cao tuổi thọ và nghiên cứu cơ bản (Fundamental Research) nhằm khám phá các vấn đề khoa học cơ bản. Những lĩnh vực nghiên cứu này thể hiện ảnh hưởng thực tế của Etica và khuyến khích sự tham gia tích cực nhằm thúc đẩy các giải pháp y tế công bằng và có thể tiếp cận.
5) IP-NFTs: Trao quyền cho các nhà nghiên cứu và bảo vệ quyền sở hữu
Khoa học phi tập trung (DeSci) đã thay đổi hoàn toàn mô hình tài trợ, quản lý và quyền sở hữu đổi mới trong nghiên cứu khoa học thông qua việc giới thiệu một khuôn khổ minh bạch và hiệu quả, giống như cách blockchain đã cách mạng hóa hệ thống tài chính. DeSci giải quyết vấn đề 'thung lũng tử' trong lĩnh vực nghiên cứu bằng cách sử dụng các token quyền sở hữu trí tuệ không thể thay thế (IP-NFTs) và các tổ chức tự trị phi tập trung (DAOs) - giai đoạn mà nhiều dự án tiềm năng gặp khó khăn trong việc huy động vốn giữa nghiên cứu cơ bản và thương mại hóa. Thông qua DAOs, các nhà nghiên cứu có thể tiếp cận trực tiếp với mạng lưới tài trợ toàn cầu, vượt qua các rào cản truyền thống, đảm bảo các dự án ban đầu nhận được tài nguyên cần thiết để đạt quy mô. Phương pháp phi tập trung này không chỉ gia tăng tốc độ đổi mới mà còn dân chủ hóa việc tiếp cận tài chính, thúc đẩy hợp tác toàn cầu và thúc đẩy sự tiến bộ khoa học. IP-NFTs là công nghệ cốt lõi của cuộc cách mạng này, với khuôn khổ dựa trên blockchain Ethereum, tích hợp các hợp đồng pháp lý, hợp đồng thông minh và dữ liệu mã hóa riêng tư được lưu trữ trên các nền tảng phi tập trung như Arweave và Filecoin. Bằng cách token hóa các dự án nghiên cứu, IP-NFTs đạt được tài trợ hiệu quả, quản trị minh bạch và quyền sở hữu tập thể, không chỉ trao quyền cho các nhà nghiên cứu mà còn bảo đảm việc tiếp cận công bằng với các kết quả khoa học. Dưới đây là các ví dụ liên quan để minh họa điều này.
Lợi thế chính của IP-NFTs:
Tiền tệ hóa: Các nhà nghiên cứu có thể bán trực tiếp IP-NFTs để gây quỹ cho nghiên cứu và có thể đạt được lợi nhuận kinh tế đáng kể.
Mở truy cập và kiểm soát: IP-NFTs có thể kết hợp với mô hình mở, đảm bảo kết quả nghiên cứu được công khai cho công chúng trong khi vẫn giữ quyền sở hữu.
Trường hợp thực tế
Molecule là nền tảng hàng đầu trong việc đổi mới tài trợ nghiên cứu khoa học nhờ IP-NFTs. Bằng cách token hóa quyền sở hữu trí tuệ, Molecule cho phép các nhà nghiên cứu huy động vốn trực tiếp từ cộng đồng nhà đầu tư toàn cầu, bệnh nhân và những người đam mê.
Hơn 30 triệu USD đã được huy động thông qua hệ sinh thái Molecule để hỗ trợ nghiên cứu khoa học phi tập trung.
29 dự án nghiên cứu đã được tài trợ, bao gồm các lĩnh vực ngách như bệnh hiếm, sinh học lượng tử.
Hơn 15.700 thành viên trong cộng đồng, bao gồm các nhà khoa học, nhà đầu tư và người ủng hộ.
1,95 triệu USD tài trợ trực tiếp cho các dự án nghiên cứu tiên tiến, đạt được những tiến bộ đáng kể trong các lĩnh vực thiếu ngân sách.
VitaDAO cho thấy tiềm năng biến đổi của IP-NFTs trong nghiên cứu khoa học bằng cách đạt được sự phi tập trung trong tài trợ và quản trị thông qua công nghệ blockchain. VitaDAO đã triển khai hơn 4,2 triệu USD tài trợ cho 24 dự án nghiên cứu và đánh giá hơn 200 dự án, thúc đẩy sự hợp tác và tính minh bạch trong việc thúc đẩy khoa học trường thọ đột phá. Quỹ 6 triệu USD của họ chứng minh cách thức mà cơ chế phi tập trung hỗ trợ hiệu quả cho nghiên cứu đổi mới và đạt được tiến bộ trong các lĩnh vực khoa học quan trọng.
6) Ví dụ về các dự án được tài trợ thông qua IP-NFTs
Phát hiện các tác nhân kích hoạt tự thực bào mới
Phòng thí nghiệm: Phòng thí nghiệm Korolchuk của Đại học Newcastle
Trọng tâm nghiên cứu: Tìm kiếm các hợp chất để phục hồi chức năng tự thực bào trong tế bào lão hóa, giải quyết cơ chế phục hồi tế bào liên quan đến lão hóa và bệnh tật.
Số tiền tài trợ: 285.000 USD
Công nghệ sinh học trường thọ dựa trên chuột đồng trụi
Phòng thí nghiệm: Phòng thí nghiệm Gorbunova
Trọng tâm nghiên cứu: Phát triển liệu pháp dựa trên axit hyaluronic trọng lượng phân tử cao, sử dụng đặc tính chống ung thư và kéo dài tuổi thọ của nó.
Số tiền tài trợ: 300.000 USD
Phân tử trường thọ
Phòng thí nghiệm: Phòng thí nghiệm Scheibye-Knudsen
Trọng tâm nghiên cứu: Phân tích 1,04 tỷ hồ sơ kê đơn bằng học máy để tìm kiếm thuốc có thể kéo dài tuổi thọ con người.
Số tiền tài trợ: 537.000 USD
ApoptoSENS: CAR-NK tế bào để loại bỏ tế bào lão hóa
Trọng tâm nghiên cứu: Phát triển tế bào CAR-NK để làm sạch tế bào lão hóa, điều trị các bệnh liên quan đến tuổi tác.
Số tiền tài trợ: 253.000 USD
Chất kích hoạt tự thực bào mitochondria đổi mới cho bệnh Alzheimer
Phòng thí nghiệm: Phòng thí nghiệm Fang
Trọng tâm nghiên cứu: Sử dụng AI để xác định các thuốc ứng cử phục hồi tự thực bào mitochondria, có thể điều trị bệnh Alzheimer và các bệnh liên quan đến tuổi tác khác.
Số tiền tài trợ: 300.000 USD
Đảo ngược bệnh nướu răng thông qua khoa học lão hóa
Phòng thí nghiệm: Phòng thí nghiệm An
Trọng tâm nghiên cứu: Kiểm tra các hợp chất chống viêm để điều trị viêm nướu liên quan đến tuổi tác và cải thiện tuổi thọ sức khỏe của con người.
Số tiền tài trợ: 330.000 USD
ARTAN Bio: Phân tử mã di truyền cụ thể cho lão hóa và tuổi thọ
Công ty: ARTAN Bio
Trọng tâm nghiên cứu: Phát triển các can thiệp để điều trị các đột biến vô nghĩa gây ra các bệnh liên quan đến tuổi tác và ung thư.
Số tiền tài trợ: 91.300 USD
7) Ứng dụng phi tập trung trong lĩnh vực y sinh
Khoa học phi tập trung (DeSci) cung cấp một giải pháp mang tính cách mạng bằng cách đặt bệnh nhân và nhà tài trợ vào trung tâm của quy trình nghiên cứu. Với công nghệ blockchain, DeSci đảm bảo rằng nhà tài trợ có quyền kiểm soát mẫu sinh học của họ, cho phép họ hiểu cách sử dụng mẫu, thậm chí nhận được lợi ích kinh tế khi mẫu được thương mại hóa. Cách tiếp cận này tăng cường niềm tin và khuyến khích sự tham gia. Đồng thời, hệ thống phi tập trung cung cấp bảo mật cao hơn cho dữ liệu nhạy cảm, đảm bảo dữ liệu được lưu trữ an toàn và chỉ có thể truy cập khi có sự cho phép thích hợp. Thay thế kho dữ liệu tập trung bằng tính minh bạch và không thể thay đổi của blockchain, DeSci bảo vệ quyền riêng tư và thúc đẩy tiến bộ trong nghiên cứu y sinh.
AminoChain: Cách mạng hóa nghiên cứu y sinh thông qua khoa học phi tập trung
AminoChain đang thay đổi hoàn toàn nghiên cứu y sinh bằng cách xây dựng nền tảng phi tập trung kết nối các cơ sở y tế và trao quyền cho bệnh nhân. Dự án đã huy động được 7 triệu USD, bao gồm 5 triệu USD từ vòng hạt giống do a16z crypto và Cercano dẫn dắt, tạo ra một hệ thống minh bạch và hiệu quả để quản lý mẫu sinh học và dữ liệu y tế. Cốt lõi của AminoChain là Amino Node, một gói phần mềm tích hợp với các hệ thống y tế hiện có (như hồ sơ y tế điện tử và công cụ quản lý kho). Amino Node chuẩn hóa dữ liệu thành định dạng chung, đồng thời đảm bảo dữ liệu được lưu trữ an toàn trên máy chủ của các tổ chức. Bằng cách nhất quán hóa dữ liệu trong mạng, AminoChain tạo ra cơ hội phát triển các ứng dụng tập trung vào bệnh nhân và thúc đẩy sự hợp tác giữa các cơ sở y tế. Một trong những ứng dụng quan trọng của nó là Trung tâm mẫu (Specimen Center), một nền tảng thị trường P2P dành cho mẫu sinh học. Các nhà nghiên cứu có thể tìm kiếm và yêu cầu mẫu từ ngân hàng mẫu, đồng thời duy trì sự tuân thủ và theo dõi nguồn gốc mẫu. Các quy trình truyền thống mất vài tuần để hoàn thành các tác vụ ở đây đã được đơn giản hóa thành quy trình làm việc hiệu quả, từ đó tăng tốc độ thực hiện kết quả nghiên cứu. Điều đặc biệt là nhà tài trợ có thể theo dõi cách sử dụng mẫu của họ, thu thập những hiểu biết được tạo ra từ đóng góp của họ và nhận được phần thưởng kinh tế khi mẫu được thương mại hóa, điều này càng tăng cường niềm tin và sự tham gia. Điều độc đáo của AminoChain là việc nhúng sâu đạo đức sinh học vào hoạt động cốt lõi, ưu tiên tính minh bạch và chia sẻ lợi ích của bệnh nhân, đồng thời tạo điều kiện cho nghiên cứu và hợp tác trong lĩnh vực y sinh.
4, Tương lai tươi sáng của khoa học phi tập trung: Cách mạng tài trợ nghiên cứu
Khoa học phi tập trung (DeSci) đang nhanh chóng thay đổi cách tài trợ và tiến hành nghiên cứu, mở khóa những khả năng mới cho đổi mới và hợp tác. Kể từ năm 2023, đã có hơn 7 tổ chức tự trị phi tập trung (DAO) chuyên biệt được thành lập, những DAO này đã đánh giá hơn 2.000 dự án và phân bổ hơn 70 triệu USD thông qua các kênh trên chuỗi. Các lĩnh vực mà những DAO này tham gia rất đa dạng, bao gồm nghiên cứu ma túy, điều trị rụng tóc, sinh học lạnh, khoa học thần kinh và nghiên cứu sinh học lượng tử tiên tiến. Mặc dù hiện tại chỉ có 0,5% dự án được tài trợ, nhưng tác động của chúng đã rõ ràng. Hơn 3.000 ETH đã được đầu tư, thúc đẩy sự phát triển của 5 đến 6 loại thuốc mới. Sản phẩm thực tế đầu tiên - bổ sung spermidine liều cao đã được VitaDAO đưa ra thị trường và được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Thái Lan phê duyệt, điều này cho thấy kết quả của mô hình tài trợ cách mạng này là có thể thấy được.
6, Triển vọng dự án tương lai của DeSci
Tiềm năng của DeSci đã được chứng minh thêm qua những dự án đáng phấn khởi sắp ra mắt: 1) Curetopia
Mục tiêu: Giải quyết hơn 10.000 bệnh di truyền hiếm gặp bằng cách kết hợp cộng đồng bệnh nhân và các nhóm khác nhau.
Phương pháp: Để bệnh nhân tham gia trực tiếp vào nghiên cứu, đặt họ vào trung tâm nghiên cứu, thay đổi hoàn toàn cách nghiên cứu điều trị bệnh hiếm.
2) Quantum Biology DAO
Mục tiêu: Tăng tốc nghiên cứu sinh học lượng tử, thúc đẩy xây dựng cộng đồng, quản trị mở và thử nghiệm đổi mới.
Sứ mệnh: Hiểu và điều khiển các cơ chế sinh học ở cấp độ lượng tử, mở ra cánh cửa mới cho các đột phá khoa học.
7, Các nhân vật lớn hỗ trợ DeSci
Tầm quan trọng của khoa học phi tập trung (DeSci) đã thu hút sự chú ý của các bên tham gia chính trong lĩnh vực blockchain. BN Labs đã đầu tư quy mô lớn vào BIO Protocol, một nền tảng tiên phong nhằm cho phép các nhà khoa học, bệnh nhân và cộng đồng nhà đầu tư toàn cầu cùng tài trợ và sở hữu nghiên cứu y sinh đột phá. BIO Protocol tập trung vào các lĩnh vực quan trọng như bệnh hiếm, nghiên cứu tuổi thọ và sức khỏe tâm thần, đồng thời ươm tạo nhiều BioDAO, thúc đẩy đổi mới dựa trên bệnh nhân. Các nhà lãnh đạo trong ngành như Vitalik Buterin, đồng sáng lập Ethereum và CEO của BN Zhao Changpeng (CZ) cũng đã thể hiện sự ủng hộ, tham dự một sự kiện DeSci tại Bangkok. Sự tham gia của họ làm nổi bật tiềm năng của DeSci trong việc cách mạng hóa mô hình tài trợ và nghiên cứu khoa học trên toàn cầu. Sự phát triển của DeSci đã vượt ra ngoài hệ sinh thái Ethereum, với các dự án như PumpDotScience trên nền tảng Solana đang thúc đẩy ranh giới của khoa học phi tập trung. Với sự hỗ trợ của Quỹ Solana, PumpDotScience cho phép người dùng xem các thí nghiệm khoa học thời gian thực và token hóa các hợp chất trường thọ. Mô hình đổi mới này đã mang lại thành công nhanh chóng, với token của nó hoạt động xuất sắc sau DevCon: Giá trị thị trường của $RIF đạt 106 triệu USD, trong khi $URO tăng vọt lên 39 triệu USD. Thị trường khoa học phi tập trung đang phát triển nhanh chóng, với khối lượng giao dịch đã vượt qua 25 triệu USD, tổng giá trị thị trường đạt 1,2 tỷ USD. Các token DeSci như ResearchHub của người sáng lập Coinbase Brian Armstrong, RSC, VITA và HAIR cũng hoạt động mạnh mẽ. Những dữ liệu này phản ánh sự quan tâm và niềm tin mạnh mẽ của các nhà đầu tư vào tiềm năng của DeSci, lĩnh vực này đang định nghĩa lại mô hình phát triển khoa học.
8, Kỷ nguyên mới của khoa học: Cách mạng DeSci
Khoa học phi tập trung (DeSci) đang tạo ra một cuộc cách mạng, thay đổi cơ bản cách tài trợ, thực hiện và chia sẻ khoa học. Dưới sự hỗ trợ của các ông lớn trong ngành như BN và sự thúc đẩy của những người tiên phong như Vitalik Buterin, DeSci không chỉ là một đổi mới công nghệ mà còn là một phong trào nhằm dân chủ hóa khoa học và giải quyết các thách thức lớn của nhân loại. Các dự án như BIO Protocol, Curetopia và Quantum Biology DAO đã thể hiện tiềm năng thực sự để tạo ra những đột phá, trong khi hợp tác xuyên chuỗi cũng mở rộng tầm ảnh hưởng của DeSci từ Ethereum sang các nền tảng như Solana. Đây không chỉ là hành động đầu cơ của blockchain mà còn là về việc chữa bệnh, thúc đẩy phát triển và giúp cho đổi mới đến với mọi người. DeSci đại diện cho một tương lai khoa học mở, hợp tác và bao trùm. Đây không phải là một xu hướng nhất thời mà là một cuộc cách mạng sâu sắc trong cách chúng ta tiến đến sự tiến bộ. Khi phong trào này tiếp tục phát triển, chúng ta dường như đang chứng kiến sự xuất hiện của một kỷ nguyên mới mang ý nghĩa thực sự biến đổi cho nhân loại.
Liên kết bài viết: https://www.hellobtc.com/kp/du/11/5557.html
Nguồn: https://v3locity.capital/writing/decentralised-science-de-sci-why-and-how
