Lời nói đầu
Năm năm trước, dự án Libra/Diem của Facebook ra mắt gây chú ý toàn cầu. Tuy nhiên, dự án tham vọng này cuối cùng đã kết thúc vào năm 2022, để lại một dấu ấn không hoàn thành của thời đại. Tuy nhiên, di sản công nghệ của Libra - ngôn ngữ Move, đang hồi sinh thông qua những 'người kế thừa' của nó.
Như mọi người đều biết, Aptos và Sui đang mang theo di sản công nghệ này.
Ngày nay, sự xuất hiện của Movement Network càng cho thấy khả năng vượt qua các ý tưởng ban đầu của Libra. Thông qua thiết kế mô-đun và triết lý liên kết sinh thái, Movement đã vẽ ra một bức tranh lớn hơn nhiều so với thiết kế ban đầu của Libra/Diem.
Sự phát triển của chuỗi công cộng hợp đồng thông minh
Ethereum đã trở thành chuỗi công cộng phổ biến thứ hai chỉ sau Bitcoin nhờ vào tính năng hợp đồng thông minh EVM, đồng thời thúc đẩy sự phổ biến của ngôn ngữ lập trình Solidity của EVM.
Sau Ethereum, nhiều chuỗi công cộng mới nổi cố gắng tìm ra con đường riêng, 'đi theo trào lưu' tạo ra ngôn ngữ hợp đồng thông minh của riêng mình để sao chép con đường thành công của Ethereum. Ví dụ, NEO cố gắng sử dụng C# và JavaScript, Waves đã phát hành Ride, Cardano chọn Haskell. Tuy nhiên, mặc dù những chuỗi công cộng này có ý tưởng công nghệ mới mẻ, hầu hết chúng đều không đạt được thị phần đáng kể, cuối cùng không thể thay thế vị trí dẫn đầu của Solidity.
Trong quá trình phát triển DeFi trong những năm qua, những khuyết điểm của Solidity dần dần lộ ra: thiết kế ngôn ngữ phức tạp, dễ phát sinh lỗ hổng và quy trình phát triển rườm rà khiến ngày càng nhiều đội ngũ và người dùng cảm thấy mệt mỏi.
Nhu cầu về một ngôn ngữ hợp đồng thông minh thế hệ mới, đơn giản và an toàn hơn ngày càng rõ ràng.
Ngôn ngữ Move hoàn toàn phù hợp với nhu cầu này, cốt lõi là nhấn mạnh tính an toàn và tính duy nhất của tài nguyên dữ liệu, xuất phát từ một sự hiểu biết sâu sắc về an toàn tài chính và quản lý tài nguyên. Cách thiết kế này đang đáp ứng nhu cầu cốt lõi trong quản lý tài sản blockchain, và cũng dễ dàng được nhóm các cá nhân nhấn mạnh an toàn và ổn định chấp nhận.
Trong đợt thị trường này, hệ sinh thái Move đã vững vàng tiến bước, các nhà phát triển và người dùng dần dần 'bỏ phiếu bằng chân', chọn chuyển đến blockchain hệ thống Move. Điều này không giống với hành vi 'đầu cơ theo trào lưu' trước đây của các ngôn ngữ hợp đồng thông minh bùng nổ, sự phổ biến của Move là do nó thực sự giải quyết được nhu cầu của các nhà phát triển và thị trường.
Thông qua việc quan sát lộ trình phát triển của hệ sinh thái Move, chúng ta có thể thấy sự tiến bộ của Move thể hiện một con đường phát triển hoàn toàn khác với Ethereum, cũng như không giống như con đường mở rộng nhanh chóng của các nền tảng hợp đồng thông minh ban đầu trong cơn sốt thị trường. Hệ sinh thái Move đã lựa chọn một chiến lược phát triển thực dụng hơn, chú trọng vào việc giải quyết các vấn đề thực tế và đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Hệ sinh thái Move và hệ sinh thái Ethereum
Về mặt kỹ thuật, có nhiều tài liệu so sánh Move và Ethereum, phần này sẽ thảo luận về con đường nổi lên của cả hai.
Sự khác biệt lớn nhất giữa hai bên là, nhóm cơ sở hạ tầng của Move có mối liên hệ chặt chẽ hơn với nhóm dự án sinh thái.
Trong quá trình phát triển Ethereum, mối liên hệ giữa nhóm phát triển và các dự án sinh thái tương đối xa cách, thiếu thái độ hỗ trợ rõ ràng. Khi giá Ether giảm từ 1,400 USD xuống 80 USD vào năm 2018, toàn bộ chuỗi hầu như không có ứng dụng nào hoạt động, câu chuyện sau đó mà nhiều độc giả đã biết, sự hỗ trợ từ các đội ngũ DeFi và thợ mỏ đã cứu Ethereum.
Quỹ Ethereum chưa từng có sự hỗ trợ hoặc công nhận đặc biệt cho những đóng góp này, mà chỉ tập trung vào việc đẩy mạnh Layer 2 và PoS, mặc dù đã đảm bảo tính liên tục của lộ trình công nghệ nhưng cũng phần nào đó hạn chế sự phát triển đa dạng của cơ sở hạ tầng sinh thái.
Từ một khía cạnh nào đó, sự thành công của Ethereum đến từ tính năng hợp đồng thông minh do nhóm phát triển Ethereum phát triển và những đội DeFi đầu tiên, cả hai đều không thể thiếu.
So với đó, hệ sinh thái Move trong giai đoạn phát triển đầu tiên, nhóm cơ sở hạ tầng đã chủ động hỗ trợ các ứng dụng và nhà phát triển trong cộng đồng, đặc biệt là trong việc phát triển công cụ, hỗ trợ tài chính và chia sẻ tài nguyên, thể hiện một mối quan hệ hợp tác đôi bên cùng có lợi hơn. Mối quan hệ này không chỉ tăng cường sức mạnh gắn kết của cộng đồng mà còn đặt nền tảng cho sự phát triển thịnh vượng của hệ sinh thái Move.
Đồng thời, hệ sinh thái Move thể hiện tính định hướng thị trường mạnh mẽ hơn. Đặc biệt đáng chú ý là dự án Movement, với tư cách là giải pháp duy nhất trong hệ sinh thái Move có định vị tương tự như Layer 2 của Ethereum, con đường phát triển của nó phản ánh sự nhạy bén của hệ sinh thái Move đối với nhu cầu của thị trường.
Movement không bị hạn chế bởi quyết định công nghệ của một tổ chức tập trung nào đó, mà có thể cung cấp sản phẩm cơ sở hạ tầng Move đáp ứng nhu cầu của thị trường dựa trên phản hồi từ thị trường. Nó sẽ không như Ethereum, liên tục nhảy qua lại trong việc lựa chọn Beam và Layer2.
Về lâu dài, con đường phát triển công nghệ định hướng thị trường như hệ sinh thái Move có thể giúp nuôi dưỡng một môi trường đổi mới đầy sức sống.
Nó cho phép sự nâng cấp công nghệ có thể phản ứng trực tiếp hơn với nhu cầu của người dùng và nhà phát triển, thay vì bị hạn chế bởi kế hoạch đã định của một tổ chức tập trung nào đó. Đặc điểm này cũng giúp hệ sinh thái Move thể hiện sự thích ứng và tiềm năng phát triển mạnh mẽ hơn trong thị trường blockchain đang thay đổi nhanh chóng.
Sự phát triển của Move
Sự phát triển của hệ sinh thái cơ sở hạ tầng Move có thể chia thành ba giai đoạn.
Giai đoạn đầu tiên, vào năm 2019, Facebook (nay là Meta) mong muốn thông qua dự án Libra/Diem tạo ra một loại tiền tệ kỹ thuật số toàn cầu và phát triển một ngôn ngữ lập trình mới là Move, nhằm đảm bảo an toàn cho các hợp đồng thông minh. Do lý do chính sách của Mỹ, dự án đã bị đình chỉ vào năm 2022, điều này cũng làm cho việc ứng dụng thương mại đầu tiên của ngôn ngữ Move bị trì hoãn.
Giai đoạn thứ hai, với việc dự án Diem bị dừng lại, hai chuỗi công cộng Layer 1 Move là Aptos và Sui lần lượt ra đời, các dự án này được thành lập bởi các thành viên của nhóm Libra/Diem, nhằm tiếp tục phát triển và đưa ra thị trường những ý tưởng đổi mới từ dự án Libra/Diem.
Aptos được thành lập bởi Mo Shaikh và Avery Ching cùng các cựu lãnh đạo cấp cao của Diem, và đã ra mắt mạng chính vào tháng 10 năm 2022. Aptos nhằm mục tiêu hiệu suất cao và độ trễ thấp, thông qua việc sử dụng ngôn ngữ Move và một giao thức đồng thuận độc đáo, đã thu hút được sự chú ý của các nhà phát triển và nhanh chóng tích lũy được nhiều hỗ trợ tài chính.
Ngược lại, Sui được thành lập bởi một nhóm thành viên cũ của đội Diem, với các thành viên cốt lõi đến từ Mysten Labs. Sui đã ra mắt mạng chính vào tháng 5 năm 2023, định vị là chuỗi công cộng hiệu suất cao với khả năng mô-đun và mở rộng.
Sui cũng dựa trên ngôn ngữ Move, nhưng đã thực hiện những mở rộng hơn nữa, tăng cường khả năng xử lý đồng thời và phát triển các công cụ cho lập trình viên phong phú hơn, nhằm cải thiện trải nghiệm và hiệu suất phát triển.
Cả hai đều kế thừa di sản công nghệ của Libra/Diem, dựa trên ngôn ngữ Move, thông qua các công nghệ và chiến lược thị trường độc đáo của riêng mình, đã thành công trong việc xây dựng một hệ sinh thái mới trong ngành blockchain. Sự nổi lên của các dự án này biểu thị sự hồi sinh của di sản Libra/Diem trong một hệ sinh thái chuỗi công cộng mới, tiếp tục thúc đẩy sự phát triển của công nghệ blockchain.
Sự ra đời của Aptos và Sui không chỉ là sự tiếp tục khám phá những gì mà nhóm đã chưa hoàn thành trong dự án ban đầu mà còn là sự hồi sinh của ngôn ngữ Move như một ngôn ngữ hợp đồng thông minh thế hệ tiếp theo trong ngành công nghiệp blockchain, thể hiện lợi thế của nó về an toàn cao và thân thiện với nhà phát triển. Sự yêu thích và đầu tư của các tổ chức đối với những dự án này cũng phản ánh sự công nhận cao của thị trường đối với hệ sinh thái này và tiềm năng của ngôn ngữ Move trong tương lai.
Giai đoạn thứ ba, Movement Labs đã theo đuổi tầm nhìn của Libra/Diem, ra mắt Movement Network, một cơ sở hạ tầng blockchain Move mô-đun với TPS cao và quyết định nhanh chóng.
Thời điểm tạo ra Movement rất đáng chú ý. Sau một thời gian hạ nhiệt sự ra mắt của Aptos và Sui, hệ sinh thái Move tương đối ảm đạm, Sui và Apt đều ở giai đoạn thấp, triển vọng của đường đua Move đầy sự không chắc chắn.
Và đúng vào thời điểm này, Movement Labs vào tháng 9 năm 2023, công bố hoàn thành vòng tài trợ Pre-Seed trị giá 3,4 triệu USD. Sự tham gia của những nhà đầu tư này không chỉ chứng minh sự lạc quan của các tổ chức về hệ sinh thái Move, mà còn gián tiếp xác nhận khả năng của đội ngũ Movement.
Movement đã nhận được khoản tài trợ trị giá 38 triệu USD từ Polychain vào tháng 4 năm nay, và vào tháng 5 đã nhận được đầu tư từ Binance Labs, đang rất nổi bật và nóng hổi.
Hình ảnh nguồn: Biteye
Từ quá trình phát triển của Move có thể thấy, hệ sinh thái Move có sự khác biệt về thái độ lạnh nhạt với DeFi và thợ mỏ so với quỹ Ethereum trong giai đoạn đầu.
Nhóm cơ sở hạ tầng Move hỗ trợ tích cực các dự án đổi mới và nhà phát triển trong hệ sinh thái, thông qua hỗ trợ tài chính, công cụ kỹ thuật và xây dựng cộng đồng, hình thành một hệ sinh thái nhà phát triển gắn kết cao. Sự hỗ trợ toàn diện này đã giúp hệ sinh thái Move tích lũy một lượng lớn nhà phát triển và người dùng trong thời gian ngắn, và dần dần trở thành sự lựa chọn mới trong phát triển hợp đồng thông minh.
Ngôi sao mới Move Movement Network
Trong hệ sinh thái Move, vị trí của Movement Network có ý nghĩa chiến lược. Khác với các chuỗi công cộng Layer 1 như Aptos và Sui, Movement không hình thành mối quan hệ cạnh tranh với chúng, mà đóng vai trò như một cây cầu quan trọng trong hệ sinh thái Move thông qua kiến trúc mô-đun độc đáo của nó.
Là ngôi sao mới trong ngành cơ sở hạ tầng của hệ sinh thái Move, Movement Network với cấu trúc công nghệ sáng tạo đang tiếp thêm sức sống mới cho sự phát triển của hệ sinh thái Move.
Mạng này bao gồm ba thành phần cốt lõi, bao gồm Bộ thực thi Move (Move Executor), Mô-đun thanh toán xác định nhanh (Fast Finality Settlement Module) và Bộ sắp xếp chia sẻ phi tập trung (Decentralized Shared Sequencer), cùng nhau xây dựng một nền tảng cơ sở hạ tầng hiệu suất cao, an toàn và có khả năng tương tác.
Về cấu trúc công nghệ, điểm đổi mới của Movement là đã thành công trong việc thực hiện sự kết hợp sâu sắc giữa ngôn ngữ Move và hệ sinh thái EVM.
Bộ thực thi Move của Movement, là thành phần cốt lõi của Movement-SDK, thực hiện hỗ trợ đồng thời cho mã byte MoveVM và EVM.
Khả năng tương thích kép này không chỉ cho phép các nhà phát triển tận dụng tối đa các đặc tính tiên tiến của ngôn ngữ Move, mà còn duy trì tính tương thích với các ứng dụng Ethereum hiện có. Thông qua việc tích hợp khả năng thực thi song song của MoveVM với trình thông dịch EVM hiện có, bộ thực thi Move đã đạt được sự cân bằng tốt giữa khả năng tương thích và khả năng mở rộng.
Các nhà phát triển có thể tận dụng tối đa ưu thế của ngôn ngữ Move trong khi vẫn giữ được thanh toán bằng Ethereum. Đặc biệt đáng chú ý là Movement hỗ trợ chạy đồng thời mã Move của Aptos và Sui, kiến trúc sáng tạo được gọi là 'Move-EVM' (MEVM) mang đến cho các nhà phát triển sự linh hoạt chưa từng có.
Về vấn đề thanh toán, mô-đun thanh toán xác định nhanh (Fast Finality Settlement Module) đã áp dụng một cơ chế xác thực đặt cược đổi mới.
So với các zk-rollups và optimistic rollups truyền thống, Movement Network đã đạt được độ xác nhận giao dịch trong giây mà không cần thiết bị tạo chứng minh đắt đỏ, giảm đáng kể độ trễ và tối ưu hóa trải nghiệm người dùng. Mô-đun này đảm bảo an toàn mạng thông qua việc xác thực tài sản đặt cọc, đồng thời nâng cao hiệu quả xử lý giao dịch mà vẫn đảm bảo tính an toàn của kinh tế tiền điện tử.
Những đổi mới công nghệ này đã biến Movement thành một dự án cơ sở hạ tầng đầy tiềm năng trong hệ sinh thái Move, cung cấp sự hỗ trợ công nghệ vững chắc cho việc ứng dụng rộng rãi của ngôn ngữ Move và sự phát triển của hệ sinh thái.
Môi trường lớn hiện tại cũng rất thuận lợi cho câu chuyện của Movement, khi mà thái độ của môi trường pháp lý Mỹ đối với ngành công nghiệp tiền điện tử chuyển sang thân thiện, có thể dự đoán sẽ có nhiều doanh nghiệp tham gia vào ngành công nghiệp Web3 giống như trong vòng thị trường trước.
Move, ngôn ngữ lập trình cấp doanh nghiệp được thiết kế riêng cho Facebook, rất có thể sẽ trở thành sự lựa chọn hàng đầu của các doanh nghiệp này. Đặc biệt là khi xem xét những yêu cầu khắt khe về quyền sở hữu hệ thống của các doanh nghiệp, các chuỗi công cộng như Aptos/Sui không thể đáp ứng được sự hỗ trợ cho quyền sở hữu của doanh nghiệp, Movement, với tư cách là giải pháp mô-đun duy nhất trong hệ sinh thái Move hiện tại, càng thể hiện giá trị chiến lược ngày càng rõ ràng.
Thông qua Movement SDK mã nguồn mở, các doanh nghiệp có thể triển khai các rollups của riêng mình, vừa giữ quyền kiểm soát hoàn toàn đối với hệ thống, vừa có thể tận hưởng lợi ích từ cơ sở hạ tầng của hệ sinh thái Ethereum và ngôn ngữ Move.
Tóm tắt
Nhìn lại quá trình phát triển của Web2, không khó để nhận thấy có một mối liên hệ tích cực trực tiếp giữa sự thuận tiện phát triển và chất lượng ứng dụng. Aptos, Sui và Movement đang mang theo kinh nghiệm này vào ngành công nghiệp Web3, thông qua các con đường kỹ thuật và giải pháp đổi mới khác nhau, cùng nhau thúc đẩy sự phát triển thịnh vượng của hệ sinh thái Move.
Narrative của Move đang được Movement tiếp tục viết lại và rất có thể sẽ vượt qua tầm nhìn ban đầu của dự án Libra.
【Disclaimer】Thị trường có rủi ro, đầu tư cần thận trọng. Bài viết này không cấu thành lời khuyên đầu tư, người dùng nên xem xét xem bất kỳ ý kiến, quan điểm hoặc kết luận nào trong bài viết có phù hợp với tình huống cụ thể của mình hay không. Đầu tư theo đó, trách nhiệm tự chịu.
Bài viết này được phép chuyển nhượng từ: (Foresight News)
Tác giả gốc: Fishery, nhà đóng góp chính của Biteye
‘Ngôi sao mới của SUI, Aptos? Chuỗi công cộng Move lại thêm một ngôi sao mới, 'chuỗi này' sắp nổi lên?’ Bài viết này lần đầu tiên được xuất bản trên 'Thành phố tiền điện tử'
