Không biết từ khi nào, mọi người bắt đầu gọi Bitcoin là - vàng kỹ thuật số.
Tôi nghĩ rằng, phần lớn mọi người đã quên tầm nhìn ban đầu của Bitcoin - một hệ thống thanh toán điện tử phi tập trung. Trong tài liệu whitepaper được phát hành vào năm 2008 (Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System), tầm nhìn này đã được trình bày. Các mục tiêu chính trong tài liệu này bao gồm:
Phi tập trung: Bitcoin không phụ thuộc vào bất kỳ cơ quan trung ương nào, mà thực hiện xác thực và ghi lại giao dịch thông qua một mạng lưới phi tập trung (tức là blockchain). Mỗi nút (máy tính) đều tham gia vào việc duy trì tính an toàn và toàn vẹn của toàn bộ mạng.
Không cần tin tưởng trung gian: Hệ thống tài chính truyền thống cần phụ thuộc vào ngân hàng, nền tảng thanh toán và các trung gian khác để đảm bảo tính hiệu quả và an toàn của giao dịch. Bitcoin thì loại bỏ vai trò trung gian thông qua công nghệ mã hóa và cơ chế đồng thuận, giúp cho các bên tham gia có thể tin tưởng trực tiếp vào hệ thống công nghệ thay vì vào các tổ chức truyền thống.
Hệ thống thanh toán chi phí thấp, hiệu quả cao: Bitcoin cho phép người dùng thực hiện thanh toán gần như ngay lập tức trên toàn cầu mà không cần phải trả mức phí ngân hàng cao. Đặc biệt trong lĩnh vực thanh toán xuyên biên giới và chuyển tiền, Bitcoin có ưu thế hơn so với chuyển khoản ngân hàng truyền thống.
Bảo vệ quyền riêng tư: Giao dịch Bitcoin là công khai và minh bạch, nhưng danh tính của hai bên giao dịch là ẩn danh, sự an toàn của giao dịch được đảm bảo bởi công nghệ mật mã, từ đó bảo vệ quyền riêng tư của người dùng.
Chống lại lạm phát tiền tệ: Tổng cung của Bitcoin là có giới hạn, tối đa là 21 triệu đồng. Thiết kế này nhằm ngăn chặn tình trạng giảm giá tiền tệ và vấn đề lạm phát, tránh tình trạng giảm giá tiền tệ do chính phủ in quá nhiều tiền trong hệ thống tiền tệ truyền thống.
Vậy tại sao Bitcoin không thành công? Tác giả cho rằng có hai yếu tố.
Một là mùa hè Defi được khởi xướng bởi Ethereum, chúng ta phải khẳng định khả năng mở rộng của Ethereum cũng như sự thành công của hợp đồng thông minh của nó.
Nhưng điều này dường như đã dẫn chúng ta đến một con đường khác, như thể chúng ta không còn cần Bitcoin để phát triển hệ thống thanh toán điện tử. Ethereum theo đuổi việc trở thành - máy tính thế giới, cực kỳ tuân thủ nguyên tắc khối lớn, tư duy “mọi thứ lên chuỗi” đã khiến lớp cơ sở của Ethereum trở nên quá tải, buộc nó phải chuyển từ cơ chế bằng chứng công việc (PoW) sang bằng chứng cổ phần (PoS), nỗ lực này đã phá vỡ nguyên tắc phi tập trung và gây ra lo ngại về tính hiệu quả của nó.
Thứ hai, kích thước khối của Bitcoin tự nó, đã giới hạn số lượng giao dịch có thể xử lý trong một khoảng thời gian nhất định. Khi mạng lưới phát triển, sự hạn chế này đã dẫn đến thời gian xác nhận lâu hơn và phí giao dịch cao hơn, khiến Bitcoin kém hiệu quả khi xử lý khối lượng giao dịch lớn. So với các blockchain khác, ngoài việc chuyển giá trị, ngôn ngữ kịch bản của Bitcoin hiện vẫn thiếu tính linh hoạt và khả năng biểu đạt cần thiết để phát triển hợp đồng thông minh phức tạp.
Để giải quyết những hạn chế này, nhiều giải pháp Layer 2 (L2) đã được đưa ra như kênh thanh toán, chuỗi bên và Rollup. Chúng chủ yếu nhằm mục đích mở rộng Bitcoin bằng cách xử lý giao dịch ngoài chuỗi, cố gắng tăng cường thông lượng giao dịch mà không ảnh hưởng đến tính an toàn của lớp cơ sở.
Trong đó, Nervos Network áp dụng kiến trúc phân lớp, bao gồm một blockchain L1 (Common Knowledge Base, viết tắt là CKB) có thể mở rộng thông qua kênh thanh toán và RGB++.$CKB ).
Với tư cách là blockchain nền tảng, CKB có thể được mở rộng thông qua kênh thanh toán, chẳng hạn như framework kênh thanh toán Perun được phát triển bởi Polycrypt. Bằng cách xử lý giao dịch ngoài chuỗi và thanh toán trên chuỗi, các kênh thanh toán này có thể hỗ trợ nhiều ứng dụng từ thanh toán nhỏ đến cổng thanh toán, từ đó nâng cao hiệu suất của CKB.
Perun tận dụng mô hình Cell của CKB, trong đó Cell mang theo capacity, Lock Script, Type Script và dữ liệu để quản lý trạng thái của các kênh. Một trong những triển khai của kênh (PerunLockScript) có thể quản lý quyền truy cập vào Cell thời gian thực của kênh, trong khi triển khai khác (PerunTypeScript) có thể xử lý logic xác thực chuyển đổi trạng thái. Từ việc nhận tiền từ kênh đến việc đóng kênh, những chuyển đổi này đều được quản lý tự động.
Hiện tại, Perun vẫn đang trong quá trình thử nghiệm và chưa được triển khai trên mạng chính CKB. Các nhà phát triển cốt lõi của Nervos vẫn đang nỗ lực kết nối CKB với mạng Lightning của Bitcoin, giúp người dùng có thể trao đổi BTC và CKB mà không cần phụ thuộc vào bên thứ ba.
Trong tương lai gần, hệ sinh thái Bitcoin sẽ phát huy giá trị của nó, tất nhiên có rất nhiều lý tưởng cũng sẽ liên tục phát triển thêm nhiều L2, tôi vẫn tin rằng các lớp L2 này của CKB sẽ dẫn dắt Bitcoin trở lại tầm nhìn ban đầu - hệ thống thanh toán điện tử.
