Tác giả: Brian Quintenz, Giám đốc Chính sách a16z.
Biên dịch: Luffy, Foresight News
Đối với một chính phủ, việc phát triển chính sách hiệu quả cho công nghệ mới nổi có thể là một thách thức, đặc biệt khi công nghệ đó không phù hợp với khuôn khổ quy định truyền thống. Tình huống của Web3 là như vậy, vì các hệ thống phi tập trung về bản chất không thể tuân thủ các yêu cầu pháp lý truyền thống. Ví dụ, các quy tắc hiện tại giả định sự tồn tại của một trung gian tập trung nào đó, trong khi Web3 thường không có trung gian tập trung. Những quy tắc này nhằm giảm thiểu rủi ro về xung đột lợi ích và thông tin không đối xứng do sự tồn tại của các thực thể đáng tin cậy trung gian như ban quản lý; tuy nhiên, việc áp dụng những quy tắc như vậy vào các hệ thống phi tập trung có thể buộc các hệ thống này phải tái trung gian hóa, cản trở đổi mới, phá hủy tiềm năng cách mạng của Web3 và gây hại cho lợi ích của người dùng.
Sự phi tập trung đã định hình lại lĩnh vực truyền thông xã hội, quản lý danh tính, ngành công nghiệp sáng tạo và tài chính. Mặc dù Mỹ là quốc gia phát triển có tỷ lệ áp dụng tiền điện tử cao nhất, nhưng nước này không có một hệ thống quy định hiệu quả cho tài sản tiền điện tử phi tập trung.
Mặc dù Mỹ đã đạt được một số tiến bộ (như FIT21 và DUNA ở Wyoming), nhưng chúng tôi vẫn cần tiến bộ lớn về lập pháp để cung cấp sự rõ ràng trong quy định, khuyến khích hợp lý sự phi tập trung và bảo vệ người tiêu dùng. Dù ai thắng cử ở Mỹ, các bộ phận và cơ quan chính phủ có thể thực hiện một số bước đơn giản (không cần lập pháp) để giúp Mỹ nắm bắt cơ hội Web3.
Dưới đây là bảy điểm quan trọng nhất trong số đó. Mặc dù danh sách này không đầy đủ, nhưng nó nên giúp chính phủ Mỹ và các bên liên quan khác hiểu cách tiến bước theo hướng đúng.
1. Các cơ quan liên quan nên đưa việc thúc đẩy cạnh tranh và đổi mới vào trong phạm vi trách nhiệm của mình.
Như Marc Andreessen và Ben Horowitz đã nói, chìa khóa cho sự thống trị công nghệ của Mỹ luôn là các công ty khởi nghiệp. Họ đã quan sát: "Các công ty khởi nghiệp là một nhóm những người dũng cảm bị loại trừ và không hòa nhập, họ mang trong mình những giấc mơ, tham vọng, lòng dũng cảm và một bộ kỹ năng đặc biệt, để tạo ra những điều mới cho thế giới, xây dựng một sản phẩm có thể cải thiện cuộc sống của mọi người, và thành lập một công ty có thể tiếp tục tạo ra nhiều điều mới trong tương lai." Edison, Jobs và Musk chỉ là một phần nhỏ trong số các lãnh đạo của các công ty khởi nghiệp ở Mỹ. Vị thế dẫn đầu của Mỹ trong lĩnh vực các công ty khởi nghiệp phần lớn nhờ vào tinh thần tiên phong, đạo đức nghề nghiệp, pháp quyền, thị trường vốn mạnh mẽ, hệ thống giáo dục và đầu tư của khu vực công vào nghiên cứu và phát triển tạo ra sự đổi mới cạnh tranh.
Mặc dù các công ty khởi nghiệp có thể định nghĩa lại các ngành công nghiệp cũ và trong một số trường hợp thậm chí tạo ra các ngành công nghiệp mới, nhưng họ từ đầu đã phải đối mặt với nhiều yếu tố bất lợi. So với các doanh nghiệp lớn có lượng người dùng lớn và tài chính dồi dào, các công ty khởi nghiệp thường gặp khó khăn trong việc khởi đầu. Một số doanh nghiệp lâu đời có thể còn có một lợi thế khác: khả năng khiến chính phủ đối đầu với các đối thủ của công ty khởi nghiệp, hoặc thực thi các quy định tốn kém, từ đó tạo ra "rào cản gia nhập quy định".
Nếu các công ty khởi nghiệp là huyết mạch của sự đổi mới ở Mỹ, thì tất cả các cơ quan nên đưa việc thúc đẩy cạnh tranh và đổi mới vào trong phạm vi trách nhiệm của mình, đảm bảo rằng những mục tiêu này trở thành ưu tiên hàng đầu của họ.
2. SEC nên tham gia vào việc xây dựng quy tắc chính thức và cung cấp hướng dẫn rõ ràng về phân loại giao dịch tài sản số.
Khi nhân viên của Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) còn khó khăn trong việc xác định giao dịch tài sản tiền điện tử nào thuộc chứng khoán, thì hãy tưởng tượng điều này khó khăn đến mức nào đối với người dùng thông thường. Do thiếu tính rõ ràng, Mỹ không có một thị trường tài sản số hoạt động bình thường. Để giải quyết vấn đề này, SEC nên tham gia vào việc xây dựng quy tắc, cung cấp hướng dẫn rõ ràng cho các bên tham gia thị trường để hiểu liệu giao dịch tài sản số cụ thể có liên quan đến việc bán chứng khoán hay không; việc thực hiện hành động này sẽ tạo ra nhiều tác động. Nhưng kể từ năm 2019, SEC đã chống lại những lời kêu gọi công khai về việc đưa ra hướng dẫn, mà thay vào đó chọn thực hiện quy định một cách phản tác dụng thông qua việc thực thi, điều này có thể gây hại cho các doanh nghiệp, gây nhầm lẫn cho các nhà đầu tư và gây rối cho người dùng hàng ngày.
3. Loại bỏ yêu cầu trung gian, blockchain đã loại bỏ nhu cầu về bên thứ ba.
Một đổi mới quan trọng của blockchain là khả năng thực hiện giao dịch mà không cần trung gian tập trung bên thứ ba. Tuy nhiên, các quy tắc hiện tại được thiết kế cho thị trường truyền thống đã giả định sự tồn tại của các trung gian tập trung, chẳng hạn như môi giới, tổ chức thanh toán, người lưu ký và nhà tạo lập thị trường.
Khi các doanh nghiệp tập trung tham gia vào những chức năng này, việc quản lý là phù hợp. Nhưng đối xử với các hệ thống phi tập trung theo cách tương tự sẽ cản trở chúng thực hiện các chức năng tương tự và làm mất đi những lợi ích mà các hệ thống này cung cấp. Điều này tương đương với một dạng "phân biệt kỹ thuật". Việc loại bỏ dịch vụ trung gian có thể giảm rủi ro (như rủi ro đối tác) và chi phí (như phí giao dịch), đồng thời nâng cao hiệu quả và thúc đẩy cạnh tranh. Nếu công nghệ blockchain đã loại bỏ nhu cầu về trung gian, các cơ quan quản lý nên hủy bỏ yêu cầu về trung gian trong các trường hợp liên quan.
Tương tự, bằng cách cập nhật các quy tắc hiện có, các cơ quan có thể giúp blockchain cách mạng hóa hệ thống tài chính của chúng ta. Nếu các quy tắc hiện tại có thể thích ứng với các giao dịch trên blockchain, thì thanh toán xuyên biên giới, thanh toán chứng khoán kỹ thuật số và hàng hóa, cũng như thị trường phái sinh có thể trở nên hiệu quả hơn.
4. Tăng cường tính minh bạch trong quy trình ra quyết định của các cơ quan, tăng cường giao tiếp với các bên liên quan trong khu vực tư nhân, tổ chức xã hội dân sự, học thuật và công chúng.
Tăng cường tính minh bạch trong quy trình ra quyết định của các cơ quan là rất quan trọng để xây dựng chính sách tiền điện tử hợp lý. Nó có thể tạo dựng lòng tin, đảm bảo trách nhiệm và cho phép sự tham gia của công chúng. Cuộc đối thoại công khai với các bên liên quan cuối cùng sẽ dẫn đến các giải pháp quy định hiệu quả hơn: doanh nghiệp hợp tác với các cơ quan quản lý để khám phá những giải pháp này, nhằm đảm bảo rằng các cơ quan quản lý hiểu đầy đủ cấu trúc thị trường động và các mục tiêu, hoạt động và rủi ro của doanh nghiệp. Khi các cơ quan công khai chia sẻ cách thức ra quyết định của họ, điều này cũng có thể ngăn chặn ảnh hưởng không đúng cách của các lợi ích đặc biệt và giúp đảm bảo chính sách công bằng.
Điều quan trọng là các cơ quan nên khuyến khích (hoặc ít nhất là cho phép) các doanh nghiệp tổ chức các cuộc họp giáo dục với các cơ quan quản lý, mà không phải lo lắng về sự trả thù từ các hành động thực thi. Điều này sẽ giúp đạt được điều mà tôi gọi là "quản lý thông qua đối thoại", thay vì thông qua thực thi.
Tính minh bạch cho phép các bên liên quan (bao gồm cả những người đổi mới và công chúng) cung cấp phản hồi, từ đó thúc đẩy quy định tiền điện tử có cách tiếp cận thông minh hơn và toàn diện hơn.
5. Cho phép nhân viên Nhà Trắng và các cơ quan liên bang áp dụng tiền điện tử.
Một thông báo tư vấn pháp lý được Văn phòng Đạo đức Chính phủ Mỹ phát hành vào năm 2022 cấm "nhân viên sở hữu tiền điện tử hoặc stablecoin" tham gia xây dựng các chính sách và quy định liên quan đến tiền điện tử có thể ảnh hưởng tới giá trị tài sản của họ. Thông báo này áp dụng cho tất cả nhân viên Nhà Trắng và các cơ quan liên bang, và quy định rằng ngưỡng tối thiểu áp dụng cho chứng khoán không áp dụng cho tiền điện tử.
Giữ tiêu chuẩn đạo đức trong việc xử lý xung đột lợi ích là rất quan trọng để xây dựng lòng tin vào hành động của chính phủ. Nhưng việc ngăn cản nhân viên chính phủ chịu trách nhiệm xây dựng quy tắc tiền điện tử sử dụng tiền điện tử thì giống như việc cấm các quan chức Bộ Giao thông vận tải đi tàu hỏa hoặc máy bay. Các nhân viên chính phủ có trách nhiệm quản lý tiền điện tử nên được phép sử dụng tiền điện tử.
6. Cung cấp đào tạo chuyên môn cho nhân viên chính phủ.
Ngoài việc hưởng lợi từ tương tác với tiền điện tử, các nhân viên chính phủ cũng sẽ được hưởng lợi từ việc đào tạo chuyên môn về kiến thức blockchain. Điều này rất quan trọng để hiểu các đổi mới phi tập trung, đưa ra quyết định chính sách thông minh và sử dụng hiệu quả nguồn lực thực thi. Khi các hệ thống phi tập trung định hình lại các lĩnh vực như tài chính và an ninh mạng, các quan chức cần hiểu các khái niệm then chốt như phân tích blockchain, thiết kế hợp đồng thông minh và quản trị phi tập trung. Việc đào tạo này có thể giúp các quan chức hiểu cách tận dụng tính minh bạch của blockchain để đạt được các mục tiêu quy định tốt hơn. Nó cũng sẽ giúp chính phủ xây dựng các quy định công bằng, hỗ trợ đổi mới do blockchain dẫn dắt và đảm bảo các sáng kiến của khu vực công phù hợp với các nguyên tắc phi tập trung và lợi ích công cộng.
Quan hệ đối tác là một lựa chọn tốt. Bằng cách hợp tác với ngành công nghiệp, các tổ chức nghiên cứu và các trường đại học, chính phủ có thể cung cấp cho nhân viên nghiên cứu và chuyên môn tiên tiến về công nghệ blockchain. Nếu đã có những sáng kiến như vậy (ví dụ như Trung tâm Chiến lược Đổi mới và Công nghệ Tài chính của Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ), các cơ quan nên tận dụng hợp tác với những người đổi mới, nhà phát triển và người xây dựng công nghệ mới.
7. Hỗ trợ nghiên cứu blockchain trong khu vực tư nhân và sử dụng chứng minh không biết để bảo vệ tốt hơn thông tin nhạy cảm và sở hữu trí tuệ.
Các cơ quan chính phủ Mỹ cũng nên thúc đẩy nghiên cứu về các hệ thống blockchain mã nguồn mở và không cần giấy phép để đảm bảo an ninh quốc gia. Nhiều đối thủ của chúng ta, bao gồm cả Nga, đang phát triển các giao thức blockchain được chính phủ hỗ trợ, và nếu được áp dụng trên toàn cầu, những giao thức này có thể giúp các chính phủ thù địch có được thông tin cá nhân cũng như dữ liệu tài chính và hoạt động nhạy cảm. Các cơ quan Mỹ nên hỗ trợ nghiên cứu blockchain để giúp phát triển các giải pháp trong khu vực tư nhân, những giải pháp có thể giúp Mỹ đối phó với rủi ro thua kém so với các quốc gia không tôn trọng giá trị phương Tây trong lĩnh vực tiền điện tử.
Một lĩnh vực mà chính phủ có thể hưởng lợi từ nghiên cứu và phát triển là công nghệ bảo vệ quyền riêng tư, chẳng hạn như chứng minh không biết (ZKP). So với các công nghệ bảo vệ quyền riêng tư khác, ZKP đại diện cho một bước tiến lớn trong công nghệ quyền riêng tư, đảm bảo người dùng có được mức độ bảo mật và quyền kiểm soát tối đa.
Chứng minh không biết (ZKP) có thể trực tiếp mang lại lợi ích cho các cơ quan chính phủ Mỹ, giúp họ tăng cường bảo mật thông tin và quyền riêng tư. Blockchain cung cấp một sổ cái bảo mật phi tập trung, đảm bảo dữ liệu được bảo vệ trên nhiều nút. Việc mã hóa và thông tin phi tập trung có thể giảm thiểu rủi ro bị tấn công mạng và gián đoạn dịch vụ. ZKP cho phép các bên xác minh tính xác thực của thông tin mà không cần tiết lộ dữ liệu thực tế, từ đó có thể chỉ chia sẻ các thông tin nhận dạng hoặc chứng minh quyền hạn cần thiết mà không tiết lộ các chi tiết nhạy cảm. Ví dụ, chứng minh rằng một người đã qua tuổi nhất định mà không cần tiết lộ ngày sinh của họ.
Sự kết hợp giữa blockchain và chứng minh không biết (ZKP) có thể tăng cường tính toàn vẹn của dữ liệu, nâng cao độ tin cậy vào các hệ thống kỹ thuật số và bảo vệ thông tin nhạy cảm trong các hoạt động của chính phủ. Các cơ quan cũng có thể sử dụng hệ thống phi tập trung để cải thiện việc truyền dữ liệu, giao tiếp, v.v. Do đó, các cơ quan nên xem xét việc sử dụng blockchain và chứng minh không biết để bảo vệ thông tin nhạy cảm và nâng cao hiệu quả.
Tóm tắt
Mỹ cần làm nhiều hơn để xây dựng một hệ thống quy định về tiền điện tử hiệu quả, một hệ thống vừa có thể khuyến khích sự phi tập trung vừa bảo vệ người tiêu dùng. Trong khi đó, chúng tôi hy vọng danh sách hành động của các cơ quan này có thể giúp các cơ quan của Mỹ và các bên liên quan khác hiểu cách tiến bước theo hướng đúng mà không cần chờ đợi luật pháp mới. Có thể, trong khi chờ đợi luật pháp, nhân viên có thể được phép thực sự áp dụng tiền điện tử.