DePIN là gì?
DePIN là cầu nối giữa thế giới vật lý và thế giới kỹ thuật số. Chúng sử dụng blockchain và cung cấp phần thưởng token cho các dịch vụ được ghi lại công khai.
Hãy tưởng tượng một công nghệ mạng lưới cơ sở hạ tầng vật lý phi tập trung (DePIN), một thư viện công cộng nơi mọi người có thể đóng góp hoặc mượn sách một cách tự do. Trong thư viện này, blockchain là một danh mục sách chi tiết với thông tin về vị trí và lịch sử lưu hành của từng cuốn sách, và nó luôn mở cho tất cả mọi người. Cũng giống như các thư viện dựa vào sự tham gia của độc giả để hoạt động trơn tru, các dự án DePIN được hưởng lợi từ sự đóng góp chung của nhiều người.
DePIN tạo ra một mạng lưới cho các vật thể vật lý, chẳng hạn như WiFi và lưu trữ dữ liệu, cho phép mọi người chia sẻ tài nguyên của họ trực tiếp với người dùng khác mà không cần thông qua trung gian.
Tuy nhiên, bạn có thể thắc mắc tại sao WiFi và lưu trữ dữ liệu lại là những thứ vật lý.
Trong khi tín hiệu và dữ liệu WiFi là kỹ thuật số, chúng dựa vào cơ sở hạ tầng vật lý như ăng-ten, bộ định tuyến, ổ cứng và máy chủ để hoạt động. Các thành phần hữu hình này là những gì khiến chúng trở thành một phần của mạng vật lý. Vậy, DePIN được tạo ra như thế nào?
Các mạng lưới này được xây dựng trên blockchain và sử dụng token kỹ thuật số hoặc tiền điện tử như Bitcoin (BTC) để giao dịch, giúp mọi thứ trở nên rõ ràng và dễ theo dõi. Người dùng chia sẻ tài nguyên của họ với DePIN sẽ nhận được token làm phần thưởng.
Đối với DePIN, blockchain hoạt động như một trình quản lý kỹ thuật số và người lưu giữ hồ sơ. DePIN tạo ra một hệ thống mở bằng công nghệ blockchain, cho phép bất kỳ ai cung cấp dịch vụ, chẳng hạn như kết nối mạng hoặc quản lý năng lượng, mà không cần sự cho phép đặc biệt.
Blockchain cũng theo dõi mọi hành động, bao gồm giao dịch dịch vụ, tương tác của người dùng và cập nhật mạng. Những hồ sơ này thường là công khai, cho phép bất kỳ ai cũng có thể truy cập.
Tại sao cần có DePIN?
DePIN có thể giúp cơ sở hạ tầng — chẳng hạn như lưới điện, hệ thống giao thông và mạng lưới truyền thông — dễ tiếp cận, hiệu quả và bền vững hơn.
Không giống như các mạng lưới truyền thống được kiểm soát bởi một thực thể duy nhất, DePIN sử dụng công nghệ blockchain để tạo ra các hệ thống phân tán. Điều này có nghĩa là thay vì dựa vào một vài công ty lớn, một nhóm nhỏ những người bình thường có thể kiểm soát những thứ như điện, truy cập internet, lưu trữ dữ liệu và cơ sở hạ tầng khác.
DePIN cũng đảm bảo rằng các dịch vụ vẫn có thể tiếp cận được với tất cả mọi người, ngay cả trong thời gian gián đoạn hoặc khủng hoảng. Cách tiếp cận phi tập trung này thúc đẩy sự đổi mới và cạnh tranh, giảm chi phí và thúc đẩy các dịch vụ đa dạng.
Ngoài ra, DePIN có thể loại bỏ nhu cầu đầu tư ban đầu lớn và thủ tục hành chính. Cách tiếp cận này cho phép triển khai và thích ứng nhanh hơn với nhu cầu của địa phương. Sự linh hoạt này có lợi cho người tiêu dùng và tạo cơ hội cho các doanh nghiệp và doanh nhân nhỏ hơn tham gia cung cấp và chia sẻ dịch vụ.
DePIN hoạt động như thế nào?
DePIN sử dụng phần cứng vật lý, mạng lưới phi tập trung và phần thưởng tiền điện tử được hỗ trợ bởi các giao thức bảo mật và hợp đồng thông minh.
DePIN sử dụng các nút phần cứng vật lý bao gồm tất cả cơ sở hạ tầng hữu hình cần thiết để kết nối DePIN với thế giới vật lý, chẳng hạn như cảm biến, điểm truy cập không dây, bộ định tuyến internet và thiết bị điện toán. Hãy nghĩ về các nút này như các tiện ích thiết yếu của một khu phố — mọi người trong cộng đồng đều có thể sở hữu và vận hành phần mạng của mình, đóng góp vào cơ sở hạ tầng chung.
Blockchain ghi lại mọi hoạt động và tự động chia sẻ phần thưởng, đảm bảo tính công khai và tin cậy giữa các bên. Nó giống như một sổ cái cộng đồng minh bạch đảm bảo mọi người tuân thủ các quy tắc và ghi lại mọi giao dịch. Hợp đồng thông minh và Internet vạn vật (IoT) tự động thực hiện các giao dịch này khi đáp ứng các tiêu chí cụ thể, đảm bảo mọi thứ diễn ra suôn sẻ và minh bạch.
Thông qua các mô hình kinh tế được mã hóa được viết vào mã của mạng, những người tham gia đóng góp các nguồn lực có lợi cho việc đạt được các mục tiêu của DePIN. Người dùng được đền bù bằng phần thưởng tiền điện tử cho những đóng góp của họ cho mạng. Đây là động lực hấp dẫn để các cá nhân đầu tư, duy trì và sử dụng cơ sở hạ tầng — tương tự như kiếm được mã thông báo khi tham gia vào một dự án cải thiện cộng đồng.
DePIN sử dụng giao thức mạng ngang hàng để phân cấp quyền sở hữu, quyền kiểm soát và quản lý cơ sở hạ tầng vật lý. Điều này có nghĩa là DePIN cho phép tương tác và cộng tác trực tiếp giữa các nhà cung cấp cơ sở hạ tầng và người tiêu dùng thay vì dựa vào các cơ quan có thẩm quyền tập trung. Hãy tưởng tượng một khu phố nơi mọi người giao dịch hàng hóa và dịch vụ trực tiếp mà không cần bên thứ ba hoặc thị trường trung tâm.
Để bảo vệ chống lại các mối đe dọa mạng, các giao thức bảo mật và mã hóa DePIN bảo vệ dữ liệu nhạy cảm, chẳng hạn như cấu hình cơ sở hạ tầng và bất kỳ thay đổi trái phép nào đối với dữ liệu hoạt động của cơ sở hạ tầng. Điều này tương tự như việc có khóa an toàn để bảo vệ các tài nguyên được chia sẻ của cộng đồng.
Các trường hợp sử dụng DePIN
DePIN đang xây dựng các thị trường mở và phi tập trung cho các dịch vụ tương tự mà các công ty công nghệ truyền thống cung cấp.
Giải pháp lưu trữ
DePIN có thể cung cấp một cách mới để lưu trữ dữ liệu bằng cách sử dụng mạng lưới nhiều thiết bị. Thay vì dựa vào một hệ thống trung tâm duy nhất, DePIN giúp lưu trữ dữ liệu an toàn hơn và đáng tin cậy hơn bằng cách phân tán dữ liệu trên nhiều nút.
Các dự án như Filecoin hoạt động bằng cách chia dữ liệu thành các phần nhỏ hơn, chia sẻ chúng trên mạng và sử dụng các kỹ thuật mã hóa để bảo mật và khả dụng cho dữ liệu.
Kết nối không dây
DePIN hoạt động trên mạng cơ sở hạ tầng ngang hàng, nơi các thiết bị như điện thoại thông minh, tiện ích IoT và bộ định tuyến giao tiếp trực tiếp với các thiết bị gần đó. DePIN triển khai cơ sở hạ tầng không dây chi phí thấp, dễ cài đặt trên diện rộng, loại bỏ nhu cầu về các trung tâm tập trung.
Các dự án như Helium cho phép cá nhân lưu trữ các điểm truy cập cho phép kết nối thiết bị IoT và kiếm phần thưởng tiền điện tử. Mô hình mạng vật lý phân tán này dân chủ hóa quyền truy cập vào mạng không dây, thúc đẩy sự đổi mới trong các thành phố thông minh, nông nghiệp và hậu cần.
Phân phối năng lượng
Hãy tưởng tượng các lưới điện siêu nhỏ cục bộ được cung cấp năng lượng bởi các tấm pin mặt trời lưu trữ năng lượng dư thừa trong các pin gần đó để sử dụng trong trường hợp khẩn cấp hoặc thời gian bận rộn. Sau đó, lưới điện thông minh có thể quản lý dòng năng lượng hiệu quả, cân bằng cung và cầu theo thời gian thực, tích hợp liền mạch các nguồn năng lượng tái tạo vào cơ sở hạ tầng cộng đồng.
Các dự án DePIN có thể thúc đẩy các giải pháp năng lượng xanh và có khả năng cải thiện độ tin cậy của năng lượng, giúp các khu phố xanh hơn và bền vững hơn.
Cảm biến phi tập trung
DePIN cũng có thể hoạt động như các thiết bị giám sát sức khỏe địa lý, giao thông, môi trường và cơ sở hạ tầng bằng cách tận dụng công nghệ blockchain và kiến trúc phân tán của các cảm biến vật lý. Mỗi cảm biến thu thập dữ liệu về giao thông hoặc môi trường, sau đó kiểm tra và lưu trữ an toàn trên toàn mạng.
Thông thường, cá nhân có thể cung cấp dữ liệu và đổi lại, họ sẽ nhận được tiền điện tử bản địa làm phần thưởng. Khi DePIN hợp tác với nhiều nền tảng khác nhau, họ sẽ thu thập dữ liệu và cung cấp các dịch vụ địa lý và thời tiết chính xác hơn, đóng góp vào các lĩnh vực như nông nghiệp và quy hoạch thành phố.
Làm thế nào để xây dựng DePIN?
Để xây dựng DePIN và phát triển mạng lưới các bên liên quan thịnh vượng, hãy cân nhắc một số yếu tố và bước.
Bây giờ bạn đã quen thuộc với những điều cơ bản của DePIN, đã đến lúc tìm hiểu cách tạo một DePIN. Hãy cùng khám phá cách thiết lập lưới năng lượng phi tập trung. Các bước để tạo DePIN như sau.
Bước 1: Xác định mục tiêu
Bắt đầu bằng cách xác định mục tiêu của bạn, như kết hợp năng lượng tái tạo, tăng cường khả năng phục hồi lưới điện hoặc cắt giảm chi phí. Quyết định lĩnh vực và loại năng lượng nào bạn muốn tập trung vào.
Bước 2: Chọn nền tảng blockchain
Chọn một nền tảng blockchain phù hợp với nhu cầu lưới điện phi tập trung của bạn:
Xác định nhu cầu của dự án: Đây là thông tin về các tính năng bạn cần, chẳng hạn như khả năng mở rộng, tốc độ giao dịch, cơ chế đồng thuận, khả năng tương tác, mô hình quản trị và các tính năng bổ sung.
Hiệu suất mong muốn: Chọn nền tảng có thông lượng cao, độ trễ thấp và cơ chế đồng thuận hiệu quả.
Bảo mật: Để tăng cường khả năng phục hồi của mạng phi tập trung, hãy tìm kiếm các nền tảng có bảo mật mạnh, ngôn ngữ hợp đồng thông minh và xác minh chính thức.
Chi phí: Xem xét phí giao dịch, phí gas, chi phí lưu trữ, chi phí phát triển và chi phí bảo trì.
Bước 3: Thiết lập nền kinh tế token
Bước tiếp theo là tạo ra một token gốc cho các giao dịch năng lượng và phần thưởng. Ngoài ra, thiết lập một khuôn khổ quản trị phi tập trung, chẳng hạn như cơ chế bỏ phiếu dựa trên token để các bên liên quan ra quyết định. Giống như việc tạo ra một hệ thống điểm thưởng cho giao dịch năng lượng, nơi mọi người sử dụng điểm để giao dịch năng lượng và bỏ phiếu cho các quyết định.
Bước 4: Hợp đồng thông minh
Phát triển các hợp đồng thông minh an toàn, có thể kiểm toán và hiệu quả để tự động hóa các giao dịch năng lượng và quản lý phân bổ tài nguyên. Đảm bảo chúng an toàn và hiệu quả và có thể xử lý các đầu vào và đầu ra năng lượng khác nhau.
Bước 5: Triển khai phần cứng
Triển khai cơ sở hạ tầng vật lý, chẳng hạn như đồng hồ đo thông minh và cảm biến năng lượng, đảm bảo kết nối với blockchain bạn đã chọn.
Bước 6: Người tham gia mạng lưới
Kết nối các nhà sản xuất năng lượng, người tiêu dùng và nhà cung cấp dịch vụ. Cung cấp các ưu đãi như mã thông báo hoặc chia sẻ doanh thu để phát triển hệ sinh thái DePIN của bạn.
Bước 7: Các biện pháp bảo mật
Hãy nhớ triển khai các giao thức bảo mật DePIN để bảo vệ mạng khỏi các mối đe dọa mạng và đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu.
Thách thức và nhược điểm của DePIN
Mặc dù có nhiều ưu điểm, DePIN có thể dẫn đến các vấn đề về kỹ thuật, quy định và áp dụng.
Vì khuôn khổ pháp lý cho ngành công nghiệp tiền điện tử vẫn chưa rõ ràng ở nhiều quốc gia, những người xây dựng DePIN có thể phải đối mặt với các yêu cầu pháp lý phức tạp. Cho dù bạn đang cân nhắc bắt đầu một dự án DePIN hay tham gia vào một dự án, việc tuân thủ các luật tiền điện tử hiện hành là rất quan trọng.
Bảo mật vẫn là mối quan tâm quan trọng đối với các mạng phi tập trung. Các rủi ro liên quan đến hợp đồng thông minh và quyền riêng tư dữ liệu đòi hỏi những người xây dựng dự án DePIN phải tìm ra sự cân bằng phù hợp giữa tính minh bạch và bảo mật của blockchain.
Hơn nữa, ngoài vấn đề về quy định và bảo mật, việc thiết lập và duy trì các quy trình phi tập trung rất phức tạp. Điều cần thiết là phải hiểu cách quản lý các thiết bị vật lý và các vấn đề với tích hợp blockchain cơ sở hạ tầng.
