Như chúng ta đều biết, Cục Dự trữ Liên bang đang chuẩn bị hạ lãi suất vào tuần tới lần đầu tiên sau nhiều năm. Nhưng có lẽ đừng mong đợi bất kỳ sự bùng nổ lớn nào xảy ra.
Chu kỳ nới lỏng được dự đoán là “nhẹ” so với các tiêu chuẩn lịch sử của Fed. Điều này đến trực tiếp từ các nhà kinh tế tại cơ quan xếp hạng tín nhiệm Fitch, những người dự kiến sẽ cắt giảm 25 điểm cơ bản trước, sau đó là một lần cắt giảm 25 điểm cơ bản khác vào tháng 12.
Trụ sở của Cục Dự trữ Liên bang tại Washington, D.C.
Tốc độ vẫn chậm nhưng ổn định, với nhiều đợt cắt giảm khác được lên kế hoạch trong vài năm tới: 125 điểm cơ bản vào năm 2025 và 75 điểm cơ bản vào năm 2026. Nếu bạn cộng lại, thì tổng cộng là 250 điểm cơ bản trải dài trên mười lần cắt giảm trong 25 tháng.
So sánh với các chu kỳ trước đó, khi mức giảm trung bình từ đỉnh xuống đáy là 470 điểm cơ bản. Tuy nhiên, lần này, có vẻ như Fed đang thận trọng hơn.
Lạm phát vẫn chưa chết hẳn
Vậy, tại sao lại chậm trễ trong việc cắt giảm lãi suất? Tất nhiên là do lạm phát.
Fed đã vật lộn với lạm phát trong nhiều năm nay và mặc dù lạm phát đã hạ nhiệt, nhưng vẫn chưa đạt đến mức họ mong muốn. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) vẫn cao hơn mục tiêu 2% của Fed.
Fitch chỉ ra rằng sự sụt giảm lạm phát cốt lõi - không tính đến giá cả biến động như thực phẩm và năng lượng - chủ yếu là do giá ô tô giảm. Nhưng giá đó có thể không duy trì ở mức thấp trong thời gian dài.
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris
Theo báo cáo của Bộ Lao động, lạm phát tại Hoa Kỳ đã đạt mức thấp nhất kể từ tháng 2 năm 2021. Vào tháng 8, CPI tăng 2,5% so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn một chút so với mức 2,6% mà Dow Jones dự kiến.
Theo tháng, lạm phát tăng 0,2% so với tháng 7. CPI cốt lõi đạt 3,2% trong 12 tháng qua, giữ nguyên so với dự báo trước đó, trong khi lạm phát cốt lõi theo tháng tăng nhẹ 0,3%, cao hơn một chút so với mức dự kiến là 0,2%.
Powell đang cảnh giác
Những thách thức về lạm phát mà Jerome Powell và nhóm của ông phải đối mặt trong hơn ba năm đã để lại những vết sẹo. Họ vẫn đang cố gắng tìm ra điều gì thực sự thúc đẩy nó, vì sự hiểu biết của các ngân hàng trung ương đã được tiết lộ là đầy lỗ hổng.
Họ mất nhiều thời gian hơn để kiểm soát lạm phát hơn bất kỳ ai mong đợi, và giờ đây Powell đang cảnh giác với việc mắc lại những sai lầm tương tự. Sự thận trọng đó cũng có thể được nghe thấy từ các nhà kinh tế.
Krishna Guha, phó chủ tịch của Evercore ISI, lưu ý rằng việc cắt giảm nửa điểm vào tuần tới “sẽ ít rủi ro hơn với sự hạ cánh mềm”.
Jerome Powell
Trong khi đó, Donald Kohn, cựu phó chủ tịch Fed, cho biết ngay cả khi Fed khởi động chậm, họ vẫn có thể nhanh chóng điều chỉnh chính sách nếu lạm phát bắt đầu tăng trở lại.
Họ đã làm điều tương tự vào năm 2022 khi lạm phát trở thành con quái vật lớn hơn bất kỳ ai có thể dự đoán.
Christopher Waller, một thống đốc Fed, cho biết ông vẫn giữ quan điểm cởi mở về tốc độ cắt giảm, nói rằng có thể sẽ có những đợt cắt giảm lớn hơn nếu dữ liệu chỉ ra hướng đó.
John Williams, chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang New York, thừa nhận ông vẫn chưa quyết định nên cắt giảm bao nhiêu, nhưng ông tin tưởng họ đang ở vị thế tốt để đạt được mục tiêu.
Thế còn việc cắt giảm nửa điểm thì sao?
Đã có những lời bàn tán về việc cắt giảm mạnh hơn 50 điểm cơ bản. Nhưng điều đó có thể sẽ gây ra tác dụng ngược lại với mục đích ban đầu. Nó cũng báo hiệu rằng Fed lo lắng về nền kinh tế nhiều hơn những gì họ thể hiện.
Loretta Mester, người vừa nghỉ hưu với tư cách là chủ tịch Fed của Cleveland, cũng tham gia vào cuộc tranh luận về mức lãi suất nửa điểm, nói rằng mặc dù đây là một lựa chọn, nhưng thông điệp xung quanh động thái này sẽ rất khó hiểu.
Theo cô, hiện tại vẫn chưa có "lý do thuyết phục" nào để đi theo con đường đó. Thay vào đó, cách tiếp cận dần dần có vẻ an toàn hơn.
Tất nhiên, việc cắt giảm lớn hơn dự kiến cũng có thể gây ra phản ứng chính trị. Donald Trump đã cảnh báo Fed không nên cắt giảm bất kỳ khoản nào vào tháng 9, đặc biệt là khi cuộc bầu cử chỉ còn vài tuần nữa.
Donald Trump
Nếu thắng cử, ông sẽ sa thải Powell và Nhà Trắng sẽ nắm quyền điều hành Cục Dự trữ Liên bang, đúng như ông mong muốn.
Nhưng nhìn chung, nền kinh tế thực sự mạnh hơn nhiều so với dự kiến của nhiều người, nhưng các hộ gia đình có thu nhập thấp đang cảm thấy khó khăn. Tiền tiết kiệm trong đại dịch đang cạn kiệt, và mức nợ đang tăng lên, với hạn mức thẻ tín dụng đang đạt mức tối đa.
Nhưng ai biết được liệu đây có phải là vấn đề chỉ xảy ra với nhóm thu nhập thấp hay sẽ lan sang nhóm thu nhập trung bình và cao?
Nền kinh tế cũng đã thay đổi rất nhiều. Các quy tắc cũ của trò chơi—như “Sự đồng thuận Washington”, tập trung vào việc bãi bỏ quy định, kỷ luật tài chính và thị trường mở—không còn áp dụng nữa.
Thay vào đó, nước Mỹ đang chứng kiến sự gia tăng của chính sách công nghiệp, mất cân bằng tài chính nhiều hơn và thuế quan thương mại được sử dụng làm vũ khí.
Trên toàn cầu, động lực thúc đẩy hội nhập kinh tế chặt chẽ hơn đang được thay thế bằng sự phân mảnh khi các quốc gia nỗ lực tái cấu trúc nền kinh tế của mình.
Hậu quả toàn cầu
Báo cáo của Fitch cũng đề cập đến tác động quốc tế của việc cắt giảm của Fed. Ví dụ, tại Trung Quốc, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã khiến thị trường bất ngờ khi cắt giảm lãi suất vào tháng 7, hạ lãi suất cho vay trung hạn 1 năm từ 2,5% xuống 2,3%.
Theo Fitch, đồng đô la Mỹ suy yếu và dự kiến Fed sẽ cắt giảm lãi suất đang tạo điều kiện cho Trung Quốc tiếp tục nới lỏng lãi suất.
Gã khổng lồ châu Á này đang phải đối mặt với những vấn đề của riêng mình, đặc biệt là với áp lực giảm phát đang gia tăng. Giá sản xuất, giá xuất khẩu và giá nhà đều đang giảm, trong khi lợi suất trái phiếu đang giảm.
Lạm phát CPI cốt lõi ở Trung Quốc đã giảm mạnh xuống 0,3%, khiến Fitch phải hạ dự báo lạm phát xuống mức 0,5% cho năm 2024.
Trong khi đó, Nhật Bản đang đi theo hướng ngược lại. Ngân hàng Nhật Bản (BOJ) đã tăng lãi suất mạnh hơn dự kiến, với mức độ tự tin mới trong cuộc chiến chống giảm phát.
Trụ sở Ngân hàng Nhật Bản tại Tokyo
Lạm phát cơ bản đã duy trì ở mức cao hơn mục tiêu của BOJ trong 23 tháng liên tiếp và các công ty Nhật Bản đang bắt đầu đưa ra mức tăng lương nhất quán.
Điều này hoàn toàn trái ngược với “thập kỷ mất mát” của đất nước vào những năm 1990, khi tiền lương trì trệ và tình trạng giảm phát hoành hành.
Fitch dự kiến lãi suất chuẩn của Nhật Bản sẽ đạt 0,5% vào cuối năm 2024, tăng lên 1% vào cuối năm 2026. Chính sách diều hâu của BOJ là mối đe dọa lớn đối với thị trường chứng khoán và tiền điện tử.
Về phía Ngân hàng Trung ương Châu Âu, họ vừa cắt giảm lãi suất một lần nữa vào ngày hôm qua và cổ phiếu của khu vực này đã tăng vọt một chút sau động thái này.