Vậy là chúng ta đã trải qua hơn 500 ngày nằm gai nếm mật trong mùa đông crypto. Quá nhiều sự kiện lớn giày vò tâm lý và niềm tin chúng ta, retail bán tháo, miner buông tay, whale wars, những đế chế tưởng như bất diệt cũng đã sụp đổ. Chẳng có gì chắc chắc thị trường không crash thêm nữa, nhưng có lẽ đã đến lúc bỏ đau thương lại phía sau và hướng tới tương lai.
“Thời điểm đã đẹp cho những chuyến đi săn của những con sói già nua còn sót lại.”
Trong bài viết dưới đây mình sẽ phân tích và đánh giá tiềm năng của các xu hướng nối bật trên thị trường. Từ đó dự phóng những câu chuyện có thể trở thành trend chủ đạo kéo cả thị trường đi lên mùa bull tới (kỳ vọng 2024-2026). Những dự phóng dựa trên các nghiên cứu và kinh nghiệm bản thân nên có thể đúng có thể sai, các bạn tham khảo để có thêm thông tin.
Danh mục nội dung trong bài viết:
DEX & Derivatives & Wallet & Cross-chain solution
Liquid Staking Derivatives
Real Yield
Layer 2 Wars
AI
NFTs & nftFi
Web3 & Decentralized Social
Memes & Memechain
Một vài thứ lặt vặt khác
Lưu ý quan trọng (must read)
Okay, Let's dig in!
DEX
Sau cú sụp đổ lịch sử của đế chế FTX người dùng có xu hướng dịch chuyển sang sử dụng các dịch vụ tài chính phi tập trung nhiều hơn. Thực ra FTX là giọt nước tràn li khiến dòng dịch chuyển tài sản qua DeFi tăng vọt, từ khi xuất hiện DeFi vẫn đang liên tục ăn mòn CeFi.
Các sàn DEX là một trong những mảng hưởng lợi nhiều nhất ở xu hướng dịch chuyển này, đặc biệt là các DEX có sự tối ưu về UI/UX, tích hợp đầy đủ các công cụ phái sinh, farming, tối ưu fee ... mang lại trải nghiệm như CEX.
Xu hướng multi-chain DEX cũng đang được triển khai mạnh mẽ, chỉ vài cú nhấp chuột trên một giao diện duy nhất bạn đã mua được ETH mạng Ethereum bằng BUSD mạng BNB. Xu hướng này kéo theo sự phát triển của các dự án hạ tầng xuyên chuỗi như LayerZero, Axelar. Các bạn tìm hiểu thêm về Omnichain, nó là xu thế cần thiết của ngành blockchain.
Mảng phái sinh trên DEX cũng sẽ được hưởng lợi, nhưng thời điểm mảng này bùng nổ mạnh mẽ nhất phải là lúc cryptocurrency đi vào mass adoption, khi đó biên độ giao động hẹp lại, tương tự như chứng khoán người dùng sẽ tìm đến các công cụ phái sinh để tận dụng đòn bẩy cao nhằm tối đa hoá lợi nhuận. Từ đó đẩy volume giao dịch phái sinh trên DEX lên những cột mốc all time high.
Nói như thế không có nghĩa tương lai CEX đi đến hồi kết, CEX và DEX luôn tồn tại bổ trợ cho nhau, CEX giúp người mới dễ dàng làm quen và tiếp cận. Trong những năm tới hệ thống pháp lí sẽ ngày càng chặt chẽ hơn, điều này giúp tăng độ an toàn và niềm tin cho nhà đầu tư và cũng là mở đường cho CEX thu hút thêm người dùng. Hiểu đơn giản thì CEX là phễu để thu hút người dùng đến với DeFi.
CeFi và DeFi sẽ song hành bổ trợ cho nhau.
Dòng tiền chảy vào DeFi thì các dự án Wallet cũng được hưởng lợi. Dự là keyword "wallet" sẽ được đẩy khi Metamask release token của họ.
DEX không phải là trend ngắn hạn, nó là thành phần bắt buộc trong cấu trúc thị trường tài chính phi tập trung. Thời gian tới, DEX sẽ phát triển nhanh hơn mạnh hơn so với sự giãn nở chung của ngành. Nhưng để trở thành trend chủ đạo kéo cả thị trường đi lên vượt đỉnh thì cá nhân mình không cho là vậy, retails cần thứ gì đó mới mẻ hơn.
Watchlist: Pancake, Wombat, GMX, Axelar, Stargate Finance, Open Ocean, Hashflow, LayerZero, Curve.
Real Yield
Trước đây yield của các DeFi Protocol phần lớn đến từ lạm phát token, hay nói cách khác, dự án in thêm token vào lưu thông để trả thưởng cho investors, sâu xa hơn là lấy tiền của buyer vào sau trả thưởng cho người vào trước. Nếu user ngày càng tăng lên thì mọi chuyện vẫn ổn nhưng khi không còn người vào sau nữa liquidity pool sẽ bị bào dẫn đến sự tụt giảm mạnh ở đường giá. Mô hình này không mang lại sự bền vững.
Và từ đó phong trào Real Yield được nổi lên để giúp DeFi thoát khỏi tư duy này. Theo đó các dự án cần tìm cách tạo ra nguồn doanh thu bền vững từ chính các hoạt động của mình chứ không đến từ lạm phát token. Nhìn chung, nguồn thu của các dự án chủ yếu đến từ transaction fee, trading fee, lending brorrowing fee, investment yield.
Một dự án tốt là dự án có nguồn real yield cao và bền vững. Nhưng để đầu tư dài hạn thì cần xét xem dòng giá trị chảy về với token holders như thế nào nữa, doanh thu lớn nhưng chưa chắc holders đã được hưởng nhiều lợi từ nguồn doanh thu đó.
APR của các dự án - Image: @shivsakhuja
Phong trào real yield nổi lên mạnh mẽ từ cánh chim đầu đàn GMX, cũng là trả yield thực cho nhà đầu tư nhưng GMX có cơ chế khuyến khích stake để chống xả hết sức ảo diệu, các bạn có thể tìm đọc các bài giải thích cơ chế hoạt động của GMX để hiểu hơn. Sau thành công đó hàng loạt các dự án fork GMX ra đời và cũng đạt được kết quả ấn tượng.
Cơ chế của GMX và các dự án trong mảng real yield phải nói là rất hay, nếu trend này được đẩy trong uptrend thì hiệu ứng phải gấp vài chục lần so với thành quả hiện tại.
Nhưng có điều, Real Yield nó không phải là một mảng trong cấu trúc thị trường, bản chất các dự án gắn liền với phong trào này đều thuộc các mảng khác như Derivatives, Yield Farming, vậy nên coi nó như một tiêu chí đánh giá dự án thì đúng hơn là một danh mục crypto. Có thể các bạn sẽ muốn thêm "real yield" vào bộ tiêu chí săn hidden gem của mình.
Một số bản fork GMX cũng đạt được thành quả nhất định - Data: @DefiLlama
Real Yield là một phong trào rất tốt cho thị trường, nhà đầu tư có xu hướng chuyển từ đầu cơ - tức mua token chờ pump rồi xả sang xu hướng đầu tư - tức nắm giữ lâu dài để claim yield, từ đó đưa mô hình kinh tế của Crypto đến gần với truyền thống hơn.
Real Yield sẽ vẫn là hot keyword năm 2023, dường như Arbitrum đang muốn build hệ sinh thái của mình gắn liền với real yield, từ đó tạo đà cho phong trào này tiếp tục nở rộ và lan sang các chain khác.
Tại thời điểm viết bài real yield đã bùng nổ được một thời gian và vị thế không còn đẹp cho những người vào sau, nên các bạn hãy cân nhắc tính thời điểm hoặc lần theo trend ở các chain khác.
Watchlist: GMX, Dopex, Synthetix, Gains, Level, Thena, MUX
Liquid Staking Derivatives
Liquid Staking Derivatives theo mình nhìn thấy vẫn chỉ đang ở giai đoạn bắt đầu. Sở dĩ LSD nổi lên thời gian đầu 2023 là do hiệu ứng upgrade Shanghai của Ethereum cộng với việc Binance list RPL.
Tương lai các bạn sẽ thấy Bitcoin LSD, cross-chain LSD, NFT LSD, LSD anything, rồi sau đó đến Synthetic LSD. Quả bong bóng này sẽ âm thầm được thổi to thật to nữa.
🔗 Để hiểu hơn về LSD bạn có thể xem một bài viết khác của mình giải thích chi tiết tại đây: https://twitter.com/KudoDefi/status/1615715712798195716
Mảng này ngoài SSV, Lido và Stader mình chưa đưa thêm dự án nào vào watchlist cả. Vì các dự án capture value cho holder chưa được nhiều, sự tăng giá vẫn đến từ fomo là chính.
Sắp tới có sự kiện quan trọng đối với mảng này là upgrade Shanghai của Ethereum, Shanghai kỳ vọng làm user cởi mở hơn với việc staking từ đó dẫn tới tăng tỉ lệ stake trong dài hạn. Shanghai là một sự kiện có plan trước mà ai cũng biết đến nên tác động của nó đã ngấm vào đường giá trước nhiều tháng, vậy nên có thể thị trường sẽ không đi như những gì bạn mong đợi, sự rung lắc chủ yếu đến từ MM và traders ngắn hạn.
Watchlist: SSV, Lido, Stader
Layer 2 Wars
Trong số những giải pháp Layer 2 cho Ethereum thì hai cái tên đang được nhắc tới nhiều nhất là Optimistic Rollup và ZK Rollup. Năm 2022 là năm mà Optimistic chiếm sóng chủ yếu dẫn đầu bởi Optimism.
Note: thời điểm viết bài này Arbitrum chưa ra mắt token, mình sẽ vẫn giữ nguyên văn nội dung để các bạn dễ follow tư tưởng trong bài viết.
Optimism có được lợi thế cho mình khi release token từ sớm, Arbitrum tuy chưa ra mắt token nhưng những thành quả dự án đạt được cũng chứng minh sức mạnh cực lớn (TVL ở thời điểm cao nhất là $2.6B, hiện tại ở thời điểm viết bài là $1,3B, total transaction đạt hơn 96M), chưa kể Arbitrum còn vừa mới thổi thành công trend real yield.
Mặc dù giải pháp Optimistic rất phát triển nhưng theo các chuyên gia và quỹ lớn (ConsenSys, a16z, Pantera, ..) zero-knowledge Rollup mới là giải pháp Layer 2 hoàn thiện. Ngay cả @Vitalik cha đẻ của Ethereum cũng ủng hộ giải pháp zkRollup.
Vấn đề của ZK nằm ở khả năng tương thích với EVM, điều này đỏi hỏi thời gian để hoàn thiện. Các bạn xem hình ảnh so sánh các giải pháp bên dưới. Mình sẽ có bài chi tiết nói về những công nghệ này sau.
So sánh các giải pháp Layer 2
Theo quan sát của mình, giai đoạn tới không chỉ là cuộc chiến giữa các dự án Layer 2 mà còn là của hai giải pháp Optimistic và zero-knowledge. Nhiều khả năng Arbitrum hoặc zkSync sẽ release token của họ châm ngòi cho cuộc chiến này.
Những cái tên bị kéo vào cuộc chiến này bao gồm:
Optimistic Rollup: Arbitrum, Optimism, Metis, Boba
zkRollup: zkSync, StarkNet, Loopring, ZKSpace, Mina, Aleo
Cá nhân mình đánh giá zkRollup là giải pháp mở rộng tốt hơn trong dài hạn, vì hầu hết những ưu điểm của Optimistic thì zkRollup đều đạt được.
Các động thái mới đây của Polygon - giải pháp mở rộng lớn nhất trên Ethereum cũng cho thấy họ đang dần dịch chuyển sang ZK Rollup, bằng việc mua lại Hermez Network (một dự án phát triển giải pháp zk), cho ra mắt Polygon Zero - giải pháp zkRollup sử dụng Plonky2 Proof.
Layer 2 Wars
Mình rất kỳ vọng vào một cuộc chiến Layer 2 năm 2023, nếu xảy ra narrative "layer2" sẽ được bơm rất mạnh, nhưng để thành trend chủ đạo kéo toàn bộ thị trường crypto tăng vượt đỉnh mình vẫn đang còn nghi ngờ, vì timing bơm 2023 sẽ không ăn khớp với vĩ mô.
Watchlist: zkSync, Arbitrum, Optimism, StarkNet, Aleo
AI
Kể từ khi ChatGPT ra mắt nó đã tạo làn sóng AI dữ dội. ChatGPT chỉ mất 5 ngày để có được 1 triệu người dùng, quá ấn tượng nếu đem so với Facebook là 10 tháng và Twitter là 2 năm.
Ở giai đoạn đầu, mình đánh giá AI mang dáng dấp của dự án truyền thống nhiều hơn, và đúng là hiện tại OpenAI vẫn chưa có gì liên quan đến blockchain. Các dự án trong crypto chỉ thuận nước đẩy thuyền pump dump theo làn sóng AI.
Nhưng có vẻ các nhà tạo lập không muốn dừng lại ở đó, các tín hiệu gần đây cho thấy họ muốn tiến xa hơn với trend AI, điển hình là CZ, Elon Musk. Mình đã thử hỏi AI về những khả năng kết hợp giữa AI và Blockchain, và đây là kết quả:
Những khả năng kết hợp của AI và Blockchain - reply by ChatGPT
Mảng này mình sẽ tiếp tục theo sát để có những thay đổi khi cần thiết, đặc biệt là quan sát OpenAI, nếu nó chọc ngoáy gì vào blockchain thì chắc phải vào việc sâu hơn hơn mảng này rồi.
NFTs & nftFi
Năm 2022 chúng ta được chứng kiến sự đổ bộ của một loạt big brand vào NFT. Những cái tên tiêu biểu có thể kể đến là Nike, Gucci, Reddit, Trump, Starbucks. Cho đến nay đã có 43/100 top global brand bước chân vào lĩnh vực này.
CZ nói về NFT - Source: CZ Twitter
Marketcap thị trường NFTs thời điểm hiện tại khoảng $23B (theo dữ liệu từ nftgo), vẫn còn quá nhỏ với tiềm năng.
So với crypto, NFT có nhiều thế mạnh trong việc tiếp cận users truyền thống hơn. Đầu tiên là về mặt pháp lý, NFT được thổi vào nó tính nghệ thuật và mang giá trị sưu tầm nên sẽ không bị coi là chứng khoán, sẽ khó để một bộ nft vướng vào kiện tụng như crypto. Điều này giúp các nhà phát có nhiều đất diễn hơn.
Thứ hai là văn hoá cộng đồng, mỗi bộ NFT build cho nó một "tín ngưỡng" riêng. Khi tín ngưỡng này chạm tới insight của user thì họ sưu tầm và hold để thể hiện bản thân chứ không thuần tuý là đầu cơ kiếm lợi nhuận như crypto. Các mạng xã hội cũng rất biết cách chiều lòng người dùng khi cho phép đặt nft làm avatar để showoff cá tính. Tới đây khi các dự án Decentralized Social đi vào hoạt động thì nft còn nhiều đất diễn hơn nữa.
PFPs là dòng dành được nhiều sự quan tâm nhất.
Có thể thấy rằng nft và web3 là cánh cổng để đưa crypto/blockchain tiến nhanh vào xã hội, hay nói theo một cách khác "Web3 and NFT are the gateway to crypto mass adoption".
Mùa uptrend sau, chắc chắn không thể thiếu được vai trò của nft. Năm 2023 này có thể là năm cửa sổ setup cho trend nft cực bự mùa bull kế tiếp.
Nếu để ý bạn sẽ thấy Binance liên tục educate user về NFT, cùng với đó là list các bộ bluechip lên BinanceNFT. Trung quốc đã mở sàn giao dịch nft được backed bởi chính phủ đầu năm nay. Các bộ lead thị trường như BAYC, Memeland, Azuki rục rịch cho các plan mới. Các dự án hỗ trợ thanh khoản cho nft mọc lên ngày một nhiều.
Với mảng NFT này mình sẽ theo dõi các dự án thuộc hệ sinh thái nhà YugaLabs, Memeland, Azuki, Frank và anh zai CZ. Ngoài ra cũng sẽ để ý các bộ sưu tập local đến từ thị trường mới nổi là Nhật Bản.
Một lưu ý nhỏ, thông thường NFT sẽ không bay cùng nhịp với crypto, thường trước một nhịp hoặc sau một nhịp. Năm 2021 khi thị trường tạo đỉnh tháng 10, 11 thì nft tạo đỉnh tháng 1, 2/2022.
Sắp tới một lượng lớn ETH sẽ được unlock sau upgrade Shanghai, số này chủ yếu của các long-term whales nên để dụ họ xả giá thấp chắc khó, nhưng dụ mua nft thì khác 👀.
Với những retail investors như chúng ta cũng đừng nên quá yêu nghệ thuật, khi có lời thì hãy tìm điểm chốt lời.
nftFi
Ở thời điểm viết bài nftFi dường như còn khá lạ lẫm với cộng đồng, nhưng một tương lai bùng nổ của nền kinh tế xung quanh nft là điều khó tránh khỏi. Chúng ta có thể kể đến một số mảnh ghép trong nftFi như sau:
Aggregator: Blur, Hyperspace, Gemxyz
nft AMM: Sudoswap
Lending Borrowing: BendDAO, JPEG’d, NFTfi, FRAKT, DROPS, NFTY Finance
Fractional NFT - phân mảnh: TESSERA, Unicly, Szns, Insrt Finance
Derivatives: Nftperp, Tribe3, FloorDAO
nftFi landscape - Image: @GBV
nftFi hiện tại đang ở thời kỳ rất sơ khai vẫn cần thêm thời gian để hoàn thiện sản phẩm. Điều kiện đủ để nftFi bùng nổ nằm ở sự phát triển của NFT. Khá tin tưởng sẽ có trend nftFi khi NFT marketcap tăng vượt đỉnh cũ.
Xét về dài hạn khi NFTs và RWAs phổ biến, mình dám chắc chắn mảng này sẽ cực thịnh, nếu bạn đã biết tới DeFi summer thì hãy nhớ nó sẽ lặp lại với nftFi.
Thuở sơ khai như này vàng lẫn cát, tốt nhất nên lựa chọn các dự án có sản phẩm, có doanh thu hoặc tiềm lực mạnh mới mong sống sót được qua mùa giông bão.
Web3 & Decentralized Social
Web3 là một khái niệm rất rộng lớn gồm nhiều danh mục con trong đó. Các bạn có thể tham khảo hình bên dưới để biết thêm.
Web3 Layer Stack
Đại loại nó gồm 4 lớp chính, lớp Protocol là các blockchain L1/L2, build trên nó là lớp Infrastructure cho Web3 gồm Socialgraph, Nhận diện, Bảo mật, Lưu trữ, ... lớp bên trên nữa chính là các dApp cho user. Và cuối cùng là lớp Access Layer - các công cụ để tương tác với web3 như trình duyệt, ví.
Các bạn thấy đấy, web3 rất rộng lớn, hầu như tất cả những gì mà ngành blockchain có web3 đều sử dụng. Vậy nên để pump cả cái hệ web3 là khá vật vã, do đó đào sâu hơn vào từng mảng nhỏ bên trong sẽ hợp lý hơn.
Để trở thành trend chủ đạo thì cần có câu chuyện mới lạ, hấp dẫn users tạo tiền đề kéo dòng tiền vào thị trường. Có một mảng mình đánh giá rất cao sẽ trở thành trend chủ đạo cho mùa bull tới. Nếu thành công, nó có thể kéo hàng trăm triệu users vào thị trường như cái cách mà GameFi đã làm ngày nào. Đó chính là Decentralized Social hay còn gọi là deSocial a.k.a DeSoc a.k.a SocialFi.
Why Decentralized Social? Điều kiện cần để một câu chuyện có thể trở thành trend chủ đạo trong crypto bao gồm:
Câu chuyện mới lạ và có tính ứng dụng.
Dễ truyền đạt, hấp dẫn số đông bên ngoài.
Được chống lưng bởi nền tảng công nghệ.
Thuyết phục được retails tin tưởng đó là tương lai của tương lai để sống chết bấu víu vào.
Dành được sự sủng ái từ các Giant Investors.
Điều kiện đủ là: game theory + shill & pamp!
Nếu chiếu theo những điều này thì cả SocialFi, AI, NFT đều đạt tiêu chuẩn. NFT thì cần educate nhiều và mình cũng dự đoán là sẽ bùng nổ song song với SocialFi, hai mảng này có sự liên quan và bổ trợ cho nhau. Còn AI thì như phân tích bên trên hiện tại có khá ít kết nối với blockchain, mang dáng dấp của mảng truyền thống nhiều hơn, sau này AI có lật kèo thì sẽ tính sau. Dù sao SocialFi đi cặp với NFT vẫn hợp lý nhất.
Ngoài ra, các bạn có để ý thấy từ khi mua lại Twitter Elon Musk đang tích cực convert Twitter sang mạng xã hội Web3. Binance cũng có dự án phát triển cái feed của mình thành một dạng Social Network. Bác Jack Dorsey rời vị trí CEO Twitter để build Damus - một mạng xã hội phi tập trung. Những điểm nhỏ nhặt đó càng tích luỹ thêm cho mình cho niềm tin Decentralized Social sẽ là next big trend.
Một điều duy nhất mình đang chờ đợi ở SocialFi là "game theory" khiến retails phải điên cuồng ném tiền vào.
Dưới đây mình sẽ đi sâu vào Decentralized Social.
Decentralized Social
Câu chuyện của Decentralized Social là tận dụng sức mạnh công nghệ blockchain giúp người dùng bảo mật và kiểm soát thông tin cá nhân, ẩn danh, tự do ngôn luận, bảo vệ bản quyền nội dung, đồng thời giúp creators earn được từ chính những nội dung mình tạo ra.
Bốn mảng quan trọng cho sự phát triển của Decentralized Social bao gồm:
Blockchain Layer
Socialgraph layer
dApp layer
Storage solution
Dự án đi đầu mảng hạ tầng cho deSocial - Lens Protocol
Hiện tại, hai mảng Socialgraph và dApp được các bên phát triển rất mạnh mẽ, đi đầu là Lens Protocol, và một dự án đình đám mới đây là Hooked Protocol - Launchpad thứ 29 của Binance.
Vấn đề của deSocial nằm ở khả năng khả năng scaleup. Như bạn biết đấy, để vận hành một mạng xã hội với hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỉ người dùng thì tốc độ và khả năng lưu trữ dữ liệu là vấn đề rất lớn. Hạ tầng của blockchain hiện tại vẫn cần thêm thời gian để đáp ứng nhu cầu này.
Tín hiệu tích cực là những sự gia nhập gần đây của các ông lớn ngành lưu trữ dữ liệu đám mây như Google Cloud, AWS hay dự án mở rộng mới đây của BNBChain là Greenfield hứa hẹn khắc phục vấn đề chi phí lưu trữ on-chain đắt đỏ.
Cùng với đó, sự phát triển L1 thế hệ mới như Sui, Aptos, Kadena và các L2 với tốc độ cao, chi phí rẻ sẽ là tiền đề để deSocial đi vào thực tế. Và đừng quên, mùa thu năm nay chúng ta có bản nâng cấp Proto-Danksharding của Ethereum, hứa hẹn đưa tốc độ của Ethereum 2.0 lên tới 100K TPS, đây là chất xúc tác cực lớn cho Decentralized Social.
Ethereum 2.0 TPS - Image: @Coin98
Cho dù từng ấy vẫn thể chưa đáp ứng nhu cầu cho deSocial chạy mượt mà nhưng hãy nhìn lại GameFi, khi mà nó bùng nổ dữ dội thì hạ tầng cũng làm gì đã đáp ứng được. Nó chỉ cần được hậu thuẫn bởi nền tảng công nghệ để thuyết phục retails tin vào ưu điểm của nó thôi, hạ tầng có thể chạy theo sau.
Một trend bùng nổ là để kiểm chứng giá trị, nếu nó thực sự giá trị thì sẽ đi vào giai đoạn phát triển ổn định. Nếu bạn để ý sẽ thấy hậu trend GameFi, dòng vốn từ các quỹ vẫn rót vào Game/Metaverse rất nhiều, nhưng lần này họ không đầu cơ pump dump đường giá mà họ đầu tư, đầu tư để claim real yield. Bởi lẽ những giá trị mà nó muốn chứng minh đã được kiểm định. Tương tự như vậy với SocialFi.
Vậy nếu trend SocialFi tới những mảng nào sẽ được hưởng lợi?
Các dự án dApp build on-top tương tác trực tiếp với người dùng dĩ nhiên là những cái sẽ được truyền thông mạnh mẽ để hút dòng tiền rồi, chưa kể đây là địa điểm tuyệt vời để vẽ p./ onzi game. Tương tự nhìn sang GameFi các sản phẩm Game chính là thứ được truyền thông và pump dump mạnh mẽ nhất, đồng thời cũng kém bền vững và dễ ăn s./ cam nhất :D.
Để dòng tiền chảy được đến lớp dApp thì trước tiên phải thông qua các lớp L1/L2, native token của Socialgraph. Dưới đây mình sẽ liệt kê những mảng tiềm năng trong Decentralized Social:
dApp Social: Các dự án tương tác trực tiếp với user, hiện tại chưa nhiều nhưng khi trend đến sẽ mọc lên như nấm sau mưa.
deSocial Infrastructure: Các dự án nền tảng bao gồm: Social graph, Privacy, Name services, Souldbound Token, giải pháp convert web2 qua web3.
Blockchain Layer: Hạ tầng blockchain L1/L2. Có thể bạn không để ý, nhưng chính những thằng L1 như Ethereum là nơi tích luỹ giá trị tốt nhất từ tất cả các trend, sự già cỗi và to lớn khiến nó không pump dump được như các dự án theo trend nhưng dòng chảy giá trị cuối cùng đều hướng về nó giúp nó tăng trưởng bền vững.
Storage Solution: Các giải pháp lưu trữ dữ liệu cũng là một mảng được hưởng lợi ích nhiều từ trend này. Mảng này thường ít được để ý bởi retails, mà chủ yếu đến từ các tổ chức, builders, whales hơn. Thực ra mảng này cũng khá long-term và bền vững, vì nó là mảng quan trọng bắt buộc trong cấu trúc ngành blockchain.
Ngoài ra các bạn có thể ngó qua lớp Access Layer như trình duyệt, ví.
Watchlist (không bao gồm L1/L2):
Lens Protocol, Hooked Protocol, Cyber Connect, Farcaster, Damus, Mask Network, DeSo Protocol.
DTTD, Phaver, CosTV, Mirrorxyz, Lenster, Lenstube, iMe.
ENS Domains, SpaceID, Unstoppable Domains, Flux-Web3 Cloud.
Ngoài ra còn rất nhiều dự án khác đang ở early stage, mảng này đang dãn nở với tốc độ rất nhanh nên các bạn cần theo sát để thêm vào hoặc bớt đi các dự án cho watchlist của bản thân.
Memes & Memechain
“Meme không phải narrative, meme không phải trend, meme là một hệ tư tưởng 💁♂️”
Who controls the memes, controls the Universe - by @elonmusk
Memes không có quy tắc nào cả, nó có thể bay lead trend bất chợt vào một ngày đẹp trời nào đó, hay đơn giản là pump điên cuồng sau một câu nói của ElonMusk. Nhưng về cơ bản, memes là món ăn không thể thiếu trong đại tiệc crypto. Hệ memes không có gì phải phân tích nhiều, đơn giản là betting vào những con có cộng đồng, có đội MM và KOL support.
Meme never die
Dưới đây là watchlist của mình:
Những meme cổ đại luôn mang đến sự an tâm nhất định: DOGE, SHIBA, PEOPLE
Những meme mới nổi: CONK, FLOKI, BONK, THE, CAW, XEN
Những thứ đã c./hết một lần không thể chết lần thứ high: LUNA, LUNC, USTC, FTX
Và đừng quên skin-in-the-game trong các meme-chain như Dogechain, Shibarium
Một số thứ lặt vặt khác
Bitcoin PoW vẫn tồn tại, máy đào vẫn được nâng cấp và bán ra thì PoW sẽ vẫn được hype và đẩy giá. Một số dự án PoW nên nghiên cứu: Flux, ETHW, Kadena, Aleo.
Token hoá tài sản thực hay còn gọi là Real World Assets ngày trở nên phổ biến, và dĩ nhiên nền kinh tế xung quanh nó cũng sẽ phát triển. Hãy thử tưởng tượng sau này bạn có thể mua, bán, thế chấp tài sản ngoài đợi thực chỉ bằng vài click chuột. Cho tới lúc đó chúng ta cần chờ hạ tầng blockchain hoàn thiện, ổn định và hành lang pháp lý được thông qua nữa.
Cùng với sự hoàn thiện hành lang pháp lý, CBDC dần được nhiều quốc gia áp dụng.
Bố già DeFi Andre Cronje comback là cú hích lớn cho hệ sinh thái Fantom trở lại đường đua. Các bạn nên tìm hiểu mô hình ve(3,3) và các dự án DeFi trên FTM.
Bổ sung thêm trong khi mình đăng bài này:
Zero-Knowledge sẽ là công nghệ nền tảng cho giai đoạn tới
Decentralized stablecoin, Real World Asset sẽ là nhân tố thay đổi bộ mặt DeFi
Game AAA với fully on-chain sẽ là xu thế
LƯU Ý QUAN TRỌNG
Thứ nhất, bên trên là những dự phóng cá nhân dựa trên nghiên cứu và kinh nghiệm bản thân có thể đúng có thể sai. Hơn nữa dự báo ở thời điểm hiện tại là tương đối sớm, trong tương lai có thể có những xáo trộn không lường trước được. Vậy nên các bạn cần theo sát thị trường và tự có cho mình những research riêng.
Thứ hai, quản lý vốn là điều vô cùng quan trọng trong thị trường crypto nói riêng và đầu tư nói chung. Bạn nên có chiến lược phân bổ hợp lý cho danh mục đầu tư chứ đừng all-in vào trend. Với bản thân, mặc dù hết sức tin tưởng Decentralized Social nhưng mình cũng chỉ phân bổ khoảng 30% cho danh mục này, phần lớn vẫn dành cho những thứ mang lại sự an toàn và giá trị bền vững như BTC, DeFi.
Nên nhớ rằng cho dù bất cứ trend nào đến thì những thứ thuộc về nền tảng là BTC, là L1, là DeFi vẫn sẽ tăng trưởng mạnh mẽ.
$BTC sẽ vượt đỉnh khi uptrend tới.
🔗 Một bài viết khác về kinh nghiệm thị trường tại đây, các bạn có thể tham khảo: https://www.binance.com/en/feed/post/263883
Cuối cùng, hãy chuẩn bị hành trang thật vững chắc, mùa uptrend sẽ tới.
Ready for Uptrend
Notes:
Có thể bạn đọc bài viết này chỉ trong 10 phút nhưng mình đã dành nhiều tuần để research và viết thành bài hoàn chỉnh. Nếu thấy bài viết có giá trị hãy giúp mình lan toả tới cộng đồng bằng cách Share bài viết nha.
Mỗi chiếc Like, Share của các bạn là mỗi lần tiếp thêm động lực cho mình viết nhiều hơn. Thời gian tới mình sẽ đi sâu vào từng mảng và phân tích kỹ hơn các dự án tiềm năng, đừng quên ấn Follow Binance Feed và các kênh của mình nha.
Binance Feed: https://www.binance.com/en/feed/profile/118634362
Twitter: https://twitter.com/KudoDefi
Link3: https://link3.to/hoangdefi
Cảm ơn các bạn. Chúc các bạn có một chuyến đi săn thành công mỹ mãn 🫡
Hanoi, February 6th, 2023.
#LearnCrypto #crypto2023 #trending #bullmarket #kudodefi