(DÀNH CHO NGƯỜI MỚI) - MÔ HÌNH PONZI, KIM TỰ THÁP VÀ CRYPTO
Mình thấy rất nhiều bạn so sánh crypto với Ponzi, hoặc một dự án crypto với ponzi, nhưng thực sự chưa hiểu rõ thế nào là ponzi nên lập luận có chút chưa đúng, mình nêu thêm để các bác mới vào thị trường bổ sung kiến thức trước uptrend ạ
1. Ponzi gốc là gì?
- Mô hình này được đặt tên theo ông tổ ngành lừa đảo Charles Ponzi (sinh năm 1882) – một trùm lừa đảo người Ý và đã lừa được 15 triệu USD từ hàng vạn khách hàng, khiến cho 6 ngân hàng phá sản
- Mô hình này bản chất là kêu gọi đầu tư, trả lãi cao trong thời gian ngắn, những người vào trước kêu gọi người vào sau đầu tư, ăn hoa hồng trên chính số vốn đầu tư của người sau
2. Mô hình Ponzi hoạt động thế nào
- Schemer (chủ hệ thống) kêu gọi cơ hội đầu tư để lấy $1,000 từ một nhà đầu tư khác và hứa sẽ trả lại gốc cùng với 50% lãi trong một thời hạn được hẹn trước (ví dụ: 90 ngày)
- Schemer sẽ xuất hiện là một cá nhân/ công ty có uy tín lớn, thể hiện mình có nhiều tiền, và kêu gọi đầu tư với lợi nhuận cao, cực kỳ an toàn, hứa hẹn cam kết trả lãi & gốc
- Tiền của những người đầu tư vào sau sẽ được lấy để trả lãi cho những người vào trước để tạo lòng tin, tham lam, sau đó Schemer lại kêu gọi những người có lợi nhuận tái đầu tư lại
- Mô hình này họ có thể cho những người đầu thử rút tiền với số tiền nhỏ để tạo lòng tin, còn rút số tiền lớn thì tạo nhiều lý do để không rút được
- Và mô hình này sụp đổ khi không có tiền trả cho nhà đầu tư vì không có người mới nạp tiền vào (Ở VN có rất nhiều phi vụ đình đám như E-Group của Shark Thuỷ, BĐS Nhật Nam,...)
3. Mô hình kim tự tháp
- Có một mô hình gần tương đồng với Ponzi đó là kim tự tháp, mô hình này thường mang vỏ bọc là bán hàng, tiếp thị, đầu tư và yêu cầu người tham gia tuyển dụng thành viên mới để kiếm tiền.
- Ở mô hình này, Schemer sẽ kêu gọi phân tầng các F1, F2, ... Fn
- Schemer hứa hẹn cho F1 với lãi suất cao VD 50% trong 90 ngày (hoặc núp dưới bóng mua bán tiếp thị liên kết)
- Sau đó Schemer bảo F1 đi kêu gọi các F2 với hứa hẹn sẽ trả cho F1 20% hoa hồng với số vốn kêu gọi của F2, F1 sẽ đi hứa hẹn F2 với lợi nhuận đầu tư 50% trong 90 ngày tương tự.
- Sau khi kêu gọi được 10 F2 thu về $10,000 thì Schemer trả cho F1 2k$, cùng với đó lấy tiền đầu tư từ F2 để trả lãi hứa hẹn lúc đầu cho F1 (50% trong 90 ngày từ 1k$ hồi đầu). Sau đó sẽ lại mời F1 tái đầu tư tiếp vào hệ thống vì thấy quá ngon ăn
- Song song đó họ sẽ bảo F2 đi mời các F3 đầu tư, và lấy tiền của F3 để trả lãi cho F1 và F2,... các F càng xa thì tiền hoa hồng sẽ càng thấp, chỉ có Schemer là người hưởng lợi lớn nhất vì ôm cục tiền đa số. Điều này tức là các Fn phía sau phải càng ngày càng nhiều để gánh tiền lợi nhuận trả cho các F phía trước
- Mô hình này sẽ sụp đổ khi đến Fn sẽ không có đủ người tham gia, và đến một ngày không còn người mới tham gia nữa. Schemer cầm tiền chạy xa còn các F chắc chắn mất tiền (Mô hình này trước đây rất phổ biến ở VN như Thiên Ngọc Minh Uy,...)
4. Mối liên hệ với crypto
- Đối với quan điểm cá nhân mình, thì Thị trường tài chính nói chung (bao gồm cả Stocks, BĐS, Crypto,...) có thể phần nào coi là một sòng bạc lớn, chứ không phải là ponzi hay kim tự tháp
- Ở trong sòng bạc thì các con bạc nạp tiền vào chơi với nhau, và chơi với nhà cái, chứ không phải là cúng tiền theo hệ thống như vậy (đây là nói chung chứ crypto cũng có những dự án ponzi kiểu như One Coin,...)
- Tất nhiên chúng ta đầu tư vào 1 sòng bạc mà nó lớn dần thì tài sản cũng sẽ lớn dần theo (đó có thể gọi là đầu tư tăng trưởng, đầu tư giá trị,...)
- Vì ponzi thì có thể sụp đổ vì người sau hết mà không có tiền trả cho người trước, chứ sòng bạc thì nó vẫn tồn tại mãi mãi vì người mất tiền cứ mất, người vào chơi cứ vào, chẳng ai cam kết phải trả cho ai gì cả
5. Một dự án ponzi có nên đầu tư không?
- Đầu tiên là phải nhận biết rõ dự án nào là ponzi hay kim tự tháp.
*VD:
+ Những dự án có dấu hiệu kêu gọi đầu tư và cam kết lợi nhuận cao
+ Những dự án khó rút vốn: Ban đầu có thể cho rút số vốn nhỏ để tạo niềm tin, nhưng sau đó rất khó rút khỏi mô hình này
+ Những dự án có mô hình lợi nhuận đa tầng, hoa hồng giới thiệu nhiều lớp
- Vây những dự án như vậy chắc chắn là MÌNH KHÔNG ĐẦU TƯ
- Còn những dự án gamefi mang tính fomo cao, thì thực chất là nó hấp dẫn lòng tham để anh em bet vào sòng bạc, chứ nó KHÔNG PHẢI MÔ HÌNH PONZI
- Bản chất thị trường tài chính nó vẫn vận hành bằng chính tiền của nhà đầu tư nạp vào và ăn thua với nhau thôi, nhưng Ponzi và TTTC là khác nhau!
#ETFvsBTC #binance #Steven_Research