Trong khi memecoin có sự tăng trưởng "out trình" phần còn lại của thị trường thì nhóm coin công nghệ đang phải chật vật giữ cho giá ở vùng an toàn.
Chu kỳ này liệu có khác những chu kỳ trước?
Memecoin hay công nghệ-coin? Đâu mới là sự lựa chọn tối ưu cho danh mục đầu tư?
Trong bài viết này mình sẽ phân tích đa khía cạnh về vấn đề này.
Mở đầu
Thị trường cryptocurrency đã có sự tăng trưởng mạnh kể từ giai đoạn cuối năm vừa rồi, Bitcoin tăng một mạch từ 35.000 lên 73.000 USD sau sự kiện Bitcoin Spot ETF. Các đồng top như Ethereum, Chainlink, BNB cũng đã có sự phục hồi đáng kể, đặc biệt là Solana.
Bên cạnh các top coin tên tuổi, sóng tăng trưởng vừa rồi chúng ta được chứng kiến sự bứt phá của nhóm memecoin. Liên tục gây chú ý và chiếm sóng thị trường bằng sức tăng trưởng điên rồ, nhiều đồng memecoin tăng hàng trăm thậm chí hàng nghìn lần. Trong khi đó nhóm các đồng coin công nghệ đang khá vất vả để giữ giá ở vùng an toàn. Và các câu chuyện về sự lựa chọn memecoin hay công nghệ lại dậy sóng trong cộng đồng nhà đầu tư crypto.
Rõ ràng sự phân tích, niềm tin và chiến lược của mỗi người là khác nhau. Các nhà đầu tư luôn có chính kiến và sự lựa chọn của riêng mình nên sẽ không có một đáp án chung cho câu hỏi trên.
Phần dưới đây là các góc nhìn cá nhân của tác giả để dẫn dắt đến câu trả lời cho câu hỏi memecoin và công nghệ, đâu mới là thứ đáng đầu tư.
Trước hết, hãy cùng làm rõ memecoin và công nghệ coin là gì?
Memecoin là gì?
Memecoin là những đồng coin được tạo ra chỉ với mục đích giải trí, thường là lấy cảm hứng từ các meme, nhân vật, động vật, xu hướng nổi bật hoặc bất cứ thứ gì mang tính giải trí.
Memecoin thường không gắn với tính ứng dụng hay công nghệ cao siêu, thay vào đó là văn hoá, một cộng đồng lớn mạnh sẽ là điểm tựa vững chắc cho đồng memecoin đó.
Chỉ mất chưa đến một phút để tạo ra một memecoin, do vậy số lượng dự án nhóm này có thể lên tới hàng triệu và mỗi ngày lại có hàng trăm memecoin mới được tạo ra, tuy nhiên hơn 99% trong số chúng sẽ sớm biến mất.
Trong khuôn khổ bài viết này mình sẽ chỉ đề cập tới nhóm các memecoin có vốn hoá ổn định và cộng đồng vững chắc, $PEPE $DOGE $WIF là những ví dụ điển hình.
Coin công nghệ là gì?
Không có một định nghĩa chính xác về nhóm coin công nghệ nhưng theo quan điểm từ phần đông cộng đồng, coin công nghệ là nhóm các đồng coin thuộc dự án với mục đích tập trung vào tính ứng dụng thông qua nền tảng công nghệ trong thị trường crypto.
Trong ngữ cảnh của bài viết này, mình sử dụng cụm từ coin công nghệ để chỉ những đồng coin thuộc các dự án mới ra mắt, mang nặng màu công nghệ cao, có đội ngũ phát triển hùng hậu, được sự đầu tư lớn từ VCs, có whitepaper, tài liệu kỹ thuật đồ sộ, nó là hình ảnh trái chiều với nhóm memecoin phía trên.
Một số dự án nổi bật như: $STRK $W $ALT $ENA.
Bảng dưới đây là các tiêu chí giúp bạn phân biệt rõ hơn về hai nhóm này.
Nhìn chung, coin meme và công nghệ mang hai sắc thái gần như trái ngược nhau trên mọi phương diện so sánh.
Hiệu suất tăng trưởng
Hiệu suất tăng trưởng là không giống nhau ở mỗi dự án, trong mỗi nhóm đều có dự án hiệu suất tốt và không tốt. Tuy nhiên, ở mặt bằng chung đối với những dự án theo định nghĩa ban đầu thì nhóm memecoin đang có hiệu suất vượt trội hơn hẳn nhóm công nghệ.
Biểu đồ bên dưới là là hiệu suất của các nhóm token nổi bật trên thị trường trong một báo cáo của Binance hồi tháng 5/2024.
Nhóm memecoin tăng trưởng 331% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi các nhóm khác hầu như chỉ đạt mức tăng trưởng 2 con số.
Ở phiên bản đầy đủ chúng ta có thể thấy bên cạnh nhóm tăng trưởng thì các nhóm coin đình đám một thời như Dex, LSDFi, Oracles, Ordinals, GameFi, Wallet … đều đang có sự tăng trưởng âm.
Những điều này dẫn chúng ta đến với một câu chuyện nổi cộm suốt thời gian qua là low float, high fdv. Đây là tình trạng mà các dự án gắn mác công nghệ cao, gọi nhiều vốn từ quỹ đầu tư đẩy định giá lên cao trong khi chỉ đưa vào lưu thông một lượng cung nhỏ ban đầu rồi mở khoá dần theo thời gian.
Low float, high fdv tạo ra tình trạng lạm phát lượng lớn token theo thời gian, nếu dự án không tạo được lực cầu cho token sau sự kiện niêm yết thì giá giảm là điều tất yếu.
Những dự án công nghệ mới được ra mắt gần đây đều có lượng cung lưu thông ban đầu rất thấp. Ví dụ Staknet (7%), SAGA (9%), ENA (10%). Tỷ lệ phát thải token mỗi năm của nhóm này rơi vào khoảng 12-30%.
So với những chu kỳ trước tỷ lệ Marketcap/FDV đã bị giảm đi rất nhiều. Trung bình 41,2% ở năm 2022 chỉ còn 12,3% ở năm 2024. Theo báo cáo của Binance, từ nay đến 2030 có hơn 155 tỷ USD giá trị token được mở khoá.
Khi mà tốc độ dòng tiền chảy vào thị trường crypto thấp hơn so với tốc độ tạo dự án thì sẽ không có đủ thanh khoản cho tất cả. Giá mà các quỹ đầu tư mua ở các vòng gọi vốn sớm là rẻ hơn rất nhiều so với vòng cộng đồng, việc định giá cao có thể sẽ tạo điều kiện cho các quỹ luôn đạt được lợi nhuận trong mọi điều kiện thị trường, trong khi đó những người yêu công nghệ có thể đang phải gồng khoản lỗ nếu mua sau niêm yết.
Bên trên là một bảng thống kê hiệu suất các token được niêm yết trên sàn Binance trong thời gian gần đây mà mình sưu tầm được. Hầu hết các dự án công nghệ đều chìm trong sắc đỏ, đối nghịch lại là sự tăng trưởng mạnh của nhóm memecoin.
Đa phần memecoin trên Binance đều có sự tăng trưởng mạnh so với giai đoạn tích luỹ trước đó. $PEPE tăng 28 lần từ marketcap 250 triệu lên 7 tỷ USD, $DOGE, $SHIB, $FLOKI, $PEOPLE cũng có sự tăng trưởng lần lượt là 4, 8, 22 và 18 lần từ vùng tích lũy của chu kỳ.
Tiềm năng phát triển
Thẳng thắn mà nói, gần như tất cả nhà đầu tư nhỏ lẻ đến với thị trường cryptocurrency đều là vì mục đích tìm kiếm lợi nhuận. Meme là nhóm coin thể hiện bản chất trần trụi nhất cho điều này. Không ẩn sâu dưới nhiều lớp vỏ bọc như công nghệ, tầm nhìn, ứng dụng, ..vân vân, với memecoin đơn giản chỉ là niềm tin tăng giá dựa trên cảm xúc.
Dĩ nhiên kinh nghiệm qua năm tháng đã khiến nhà đầu tư tỉnh táo hơn kể cả đối với memecoin. Các nhóm meme rác hầu như chỉ thuyết phục được bộ phận người mới gia nhập thị trường, còn những OG, Whales họ đều có cho mình những bộ tiêu chí nhất định. Thêm vào đó với sự hỗ trợ của những công cụ kiểm tra on-chain đã loại bỏ đi khá nhiều dự án kém chất lượng, giúp memecoin có phần lành mạnh hơn.
Tiếp tục với câu chuyện sự trỗi dậy của memecoin trong chu kỳ này. Thực ra chu kỳ trước memecoin cũng đã đóng một vai trò quan trọng giúp thị trường crypto “làm thương hiệu” thông qua $DOGE, $SHIB. Mùa này nó vẫn đang tiếp tục thể hiện vai trò đó với hai dự án gây được nhiều sự chú ý là $PEPE và WIF.
So với nhóm công nghệ thì memecoin dễ tiếp cận với người mới hơn nhiều. Đối với non-crypto user thậm chí cả những người tham gia từ lâu, việc nghiên cứu hàng trăm trang whitepaper, cập nhật công nghệ mỗi ngày là điều hết sức vất vả. Memecoin mang đến cho họ một cộng đồng giải trí, vui vẻ nhưng cũng không thiếu đi cảm xúc thị trường bằng các mô hình đường giá tăng giảm như tàu lượn.
Cộng đồng hay truyền tai nhau về dòng tiền trong thị trường crypto chảy từ Bitcoin → Large cap → Lowcap → Meme nhưng có vẻ chu kỳ này mọi thứ đang khác, nó nên được sắp xếp lại thành Bitcoin & Memecoin → Coin công nghệ cao → Coin công nghệ thấp.
Sự dễ tiếp cận hay nói theo một cách khác là dễ kích hoạt lòng tham này có lẽ đã được nhà tạo lập các hệ sinh thái nhìn ra và áp dụng triệt để. Giữa năm ngoái đến đầu năm nay chúng ta có memecoin season trên Ethereum, kế đó là meme season trên Solana rồi Base, TON, ngay cả hệ sinh thái già cỗi tưởng như không thể có token nào khác ngoài BTC là Bitcoin cũng đã có một meme season rực rỡ đến nỗi gas fee của mạng lưới liên tục tạo ATH.
Riêng với mạng lưới Solana, không thể phủ nhận rằng chính memecoin đã góp một phần to lớn giúp hệ sinh thái này quay trở lại đường đua Layer 1 sau sự kiện sụp đổ của của FTX. Giờ đây có lẽ người ta nhớ đến Solana như là một hệ sinh thái dành cho memecoin nhiều hơn là hệ sinh thái NFT hay parallel blockchain.
Như vậy, văn hoá vui vẻ, sự dễ tiếp cận cùng cơ chế kích hoạt lòng tham mạnh mẽ đang giúp memecoin chiếm ưu thế so với nhóm coin công nghệ. Nhưng nói như vậy không có nghĩa sẽ là dấu chấm hết cho coin công nghệ.
Có câu ngạn ngữ “Đường dài mới biết ngựa hay", trong khung thời gian ngắn chưa thể đủ dữ kiện để đánh giá coin meme tốt hay coin công nghệ tốt.
Không như đoá phù dung sớm nở tối tàn, sở dĩ các dự án thuộc nhóm coin công nghệ cần gọi vốn lớn, cần định giá cao là vì mục tiêu phát triển cho chặng đường dài, phục vụ những nhu cầu thiết thực của người dùng Web3.
Nên nhớ rằng, thị trường cryptocurrency được hình thành và phát triển dựa trên nền tảng công nghệ, suốt dọc 15 năm phát triển các xu hướng mới được tạo ra đều xuất phát từ đột phá công nghệ.
Để có được sự phát triển này thì những ý tưởng cần được sự đầu tư, các Angel Investor, VCs, chính là những người chắp cánh cho sự phát triển này. Trong nền kinh tế mỗi thực thể đều đóng một vai trò và đều quan trọng. Quyền lợi sẽ tương xứng với mức độ đóng góp, vì vậy, bạn đừng nên thắc mắc tại sao giá mà các quỹ đầu tư mua thấp hơn nhiều so với vòng cộng đồng. Bên cạnh việc cung cấp tài chính dồi dào đó là sự tư vấn chiến lược, hỗ trợ truyền thông, kết nối nguồn lực.
Cuối cùng thì cả meme và công nghệ đều đang đóng góp cho sự phát triển chung của thị trường cryptocurrency nói riêng và ngành công nghiệp blockchain nói chung. Trong khi Bitcoin cùng với memecoin tạo ra câu chuyện hấp dẫn thu hút sự chú ý dư luận giúp thị trường “làm thương hiệu" thì coin công nghệ giúp thị trường bước đi một cách vững chắc.
Nên lựa chọn memecoin hay công nghệ? Chắc chắn không có một câu trả lời chung cho tất cả, điều đó phụ thuộc vào chiến lược đầu tư của mỗi người.
Trên quan điểm cá nhân của tác giả, tại sao phải đi tìm câu trả lời là có cái này và không cái kia, bên cạnh danh mục phòng thủ như Bitcoin, Ethereum bạn cũng có thể lựa chọn cho mình thêm cả các dự án meme và công nghệ. Nó cũng là cách giúp bạn theo sát thị trường và trải nghiệm với thị trường.
Lời kết
Trên đây là những nhận định mang nhiều tính cá nhân của tác giả, hy vọng bài viết sẽ giúp bạn có thêm góc nhìn trong quá trình nghiên cứu.
Các thông tin trong bài viết không được xem là lời khuyên đầu tư!
