Avrupa Birliği (AB), yapay zeka (AI) teknolojisini kontrol etmek ve düzenlemek için dünyadaki ilk kapsamlı mevzuat olan Yapay Zeka Yasasını resmi olarak kabul etti.
Yukarıdaki karar, AB üye ülkelerinin 21 Mayıs Salı günü yaptığı toplantı sonrasında alındı; bu, yapay zekanın geleceğini küresel ölçekte şekillendirmede önemli bir dönüm noktası oldu.
Belçika Dijitalleşme Bakanı Mathieu Michel aynı gün yaptığı açıklamada, "Yapay Zeka Yasasının kabul edilmesi Avrupa Birliği için önemli bir kilometre taşıdır" dedi. Michel, "Yapay Zeka Yasası ile Avrupa, yeni teknolojilerle uğraşırken güvenin, şeffaflığın ve hesap verebilirliğin önemini vurgularken, hızla değişen bu teknolojinin Avrupa'daki yenilikçiliği geliştirip ilerletmesini de sağlıyor" diye ekledi.
Kanunun sağlık, finans, eğitim ve ulaşım gibi önemli alanlarda yapay zekanın geliştirilmesi, uygulanması ve yönetimi için kapsamlı bir yasal çerçeve oluşturması bekleniyor. Buna göre AB, yapay zeka uygulamalarını topluma getirdikleri risk düzeyine göre sınıflandırıyor.
İşyerlerinde ve okullarda "sosyal değerlendirme" sistemleri, tahmine dayalı polislik ve duygu tanıma gibi "kabul edilemez" olarak değerlendirilen yapay zeka uygulamaları yasaklanacak. Otonom araçlar, tıbbi cihazlar ve finansal hizmetler ile eğitimdeki yapay zeka uygulamaları da dahil olmak üzere yüksek riskli yapay zeka sistemleri daha sıkı kontrol edilecek.
Yapay zeka yasası ayrıca, OpenAI'nin ChatGPT'si, Google'ın Gemini'si ve Microsoft'un Copilot'u gibi sistemler de dahil olmak üzere, genellikle "genel amaçlı" yapay zeka olarak adlandırılan yeni nesil yapay zeka sistemleri için özel gereksinimler de belirliyor. Bu gereksinimler şunları içerir: AB telif hakkı yasasına uygunluk, modellerin nasıl eğitildiğine ilişkin şeffaflık, düzenli testler ve yeterli ağ güvenliği.
Cripps hukuk firmasının ortağı Matthew Holman, yasanın AB'de yapay zeka geliştiren, kullanan veya satan şirketler, özellikle de ABD teknoloji şirketleri üzerinde büyük bir etkisi olacağını söyledi. Bu AI platformunda AB müşteri verilerini kullanan AB dışındaki işletmelerin yeni yasaya uyması gerekecek.
Holman, "Amerikan teknoloji devleri bu yasadaki gelişmeleri yakından izliyor" diye ekledi. "Bazı yerlerde oldukça katı olan yeni yasalara uyumu sağlaması gereken, halka açık üretken yapay zeka sistemlerine çok fazla yatırım yapıldı." AB Komisyonu, Yapay Zeka Yasasını ihlal eden şirketlere 35 milyon avroya (38 milyon dolar) veya yıllık küresel cirolarının %7'sine (hangisi daha yüksekse) kadar para cezası verme yetkisine sahip olacak.
Ancak Clifford Chance'in ortağı Dessi Savova'ya göre bu gerekliliklerin fiilen yürürlüğe girmesi biraz zaman alacak. Genel amaçlı sistemlere yönelik kısıtlamalar, AI Kanununun yürürlüğe girmesinden sonraki 12 ay sonrasına kadar başlamayacaktır. Ve o zaman bile, ticari olarak temin edilebilen üretken yapay zeka sistemleri, yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 36 ay boyunca teknolojilerini yasaya uygun hale getirmelerine olanak tanıyacak bir "geçiş süresine" sahip olacak.
Yapay Zeka Yasasının yürürlüğe girmesi, AB'nin yapay zekayı sorumlu bir şekilde yönetme ve geliştirme konusunda ciddi olduğunun açık bir işaretidir. Bu yasa, diğer ülkelerin takip etmesi için küresel bir standart oluşturacak ve yapay zekanın gelecekteki gelişimini ve uygulamasını büyük ölçüde etkileyebilir.
