İslami bankacılık ve finans, diğer pek çok şeyin yanı sıra, kredilerden faiz alınmasını veya ödenmesini yasaklayan ve etik ve adil finansal işlemleri vurgulayan Şeriat veya İslam hukuku ilkelerine dayanan bir sistemdir.

İslami bankacılığın en dikkate değer özelliklerinden biri, geleneksel bankacılığın temeli olan kredilerden faiz almanın veya faiz ödemenin yasak olmasıdır.

Bunun yerine İslami finans, borç veren ve alan arasındaki kar ve zarar paylaşımı anlaşmalarına dayanmaktadır. Borç veren, yatırım riskini borç alanla paylaşır ve her iki taraf da kar veya zararı paylaşır.

Şeriat hukuku, hisse senetleri, tahviller gibi maddi olmayan mallara ve kripto para birimleri gibi dijital varlıklara yatırım yapılmasına izin veriyor. Şeriat uyumlu varlıkların, gerçek faydaya sahip oldukları sürece fiziksel ürünlerle desteklenmesine gerek yoktur. Ek olarak, Şeriat yalnızca topluma zarar vermeyen iş ve projelere yatırım yapılmasına izin verir (bu nedenle kumar, alkol veya tütün yasaktır).

İslami finansta şeffaflık esastır ve tüm finansal işlemler ilgili tüm taraflara açıklanmalıdır. İslami finans ayrıca, tüm finansal işlemlerin Şeriat ilkelerine uygun olmasını sağlayan İslam alimlerinden oluşan Şer'i kurullar tarafından da denetlenmektedir.

İslami finans, mudaraba, muşaraka, murabaha, icara ve sukuk dahil olmak üzere çeşitli ürün ve hizmetler sunmaktadır.

Şeriat uyumlu bir kripto para birimini ne yapar?

Uyumlu bir kripto para birimi geliştirmek için, İslami finans ve teknoloji alanında uzmanlardan oluşan bir ekip (İslam alimleri, finans uzmanları ve geliştiriciler) bir araya gelerek kripto para biriminin tasarımını ve özelliklerini belirler.

Bu ekip, madalyonun faize dayalı borç verme yerine kar ve zarar paylaşım sistemine dayalı olmasını sağlayacak. Bu, yatırımcıların, yatırımlarından sabit bir getiri elde etmek yerine, ticari girişimin kar ve zararlarını paylaşmaları anlamına gelir.

Kripto para birimi ihraç edilmeye hazır olduğunda, Müslüman yatırımcıların kullanmaya başlayabilmesi için Şeriat denetim kurulunun parayı incelemesi ve onaylaması gerekiyor. Bu sertifikasyon süreci, kripto para biriminin özelliklerinin ve tasarımının ayrıntılı bir incelemesini içerir.

Şeriat uyumlu dijital varlığa bir örnek, Haqq Network blok zinciri üzerine inşa edilen İslami Coin'dir (ISLM). Haziran 2022'de İslami Coin, Şeriat uyumluluğuna ilişkin bir Fetva (İslami otorite tarafından verilen bir karar) aldı.

Birçok kripto para birimi gibi deflasyonist bir model izliyor ve yeni paraların bir hevesle yaratılmasını engelliyor. Buna ek olarak, ağda yeni bir ISLM üretildiğinde, %10'u, gelirlerini İslami hayır kurumlarına veya çevrimiçi projelere yatıran merkezi olmayan özerk bir kuruluş olan Evergreen DAO'ya gönderiliyor. Fonların hayır kurumlarına katkısı, İslam'ın şartlarından biri olan zekattan sonra gelir.

İslami kripto para birimlerinin doğru tasarıma ihtiyacı var

Şeriat uyumlu kripto para birimleri, dijital para birimlerinde nispeten yeni ve gelişen bir gelişmedir.

Her ne kadar İslami finans ilkelerine uyacak şekilde tasarlanmış olsalar da, tartışmalara da yol açıyorlar ve İslam alimleri arasında kripto para birimlerinin gerçekten Şeriat ile uyumlu olup olmadığı konusunda devam eden bir tartışma var. Haqq Network'ün kurucu ortağı Andrey Kuznetsov Cointelegraph'a şunları söyledi:

“Şeriat yasasını destekleyen bir Bitcoin ortamı geliştirmek de zordur. Bu, madalyonun geniş çapta tanınmasını ve İslami ideallere göre kullanılmasını sağlamak için finansal kurumlar, devletler ve diğer taraflarla ittifaklar kurmayı içeriyor."

İslami finans alimlerinin bakış açısından endişelerden biri, kriptonun spekülatif bir yatırım olarak görülmesidir - ki buna "belirsizlik, tehlike veya risk" veya "mevcut olmayanın satışı" anlamına gelen "garar"ı içerdiği için izin verilmez.

Muslim Coin'in kurucu ortaklarından Mohammed AlKaff AlHashmi, Cointelegraph'a şunları söyledi: "Şeriat, getiri elde etme çabasından ziyade şansa veya spekülasyona dayanan işlemleri geçersiz sayıyor ve yasaklıyor."

Ancak şunu ekledi: "Şeriat kanunları her çağdaki teknolojik değişiklikleri benimseyebilecek kadar akıllı ve esnek olduğundan, bu ilke bir ticari veya ticari işlemlerde ticari spekülasyonları yasaklamaz."

AlHashmi'ye göre bir kripto para birimi, "tamamen ticaret veya spekülasyon için" yerine "doğru niyetlerle, örneğin gerçek fayda ile geliştirildiğinde" İslam hukukuna uygun olabilir.

Kuznetsov'a göre bir madeni paranın helal veya izin verilebilir olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği bir tasarım meselesine bağlı. "Bir kripto para biriminin kullanımı ve mimarisi, onun Şeriat kanunlarına uyup uymadığını belirleyen faktörlerdir" dedi.

Ödeme veya değer depolama da dahil olmak üzere, daha kolay Şeriat uyumlu olarak kabul edilebilecek kripto para birimi kullanım durumlarına dikkat çekti.

Örneğin stabilcoinler, İslami finansın bir ilkesi olan varlığa dayalı finansmanın bir biçimi olarak görülebilir. USD Coin (USDC) ve Tether (USDT) gibi stabilcoinler, gerçek dünyadaki varlık rezervleri tarafından desteklenmektedir. Altın rezervleriyle desteklenen OneGram gibi bazı kripto para birimleri özellikle İslami finans için yaratılmıştır.

Kuznetsov sözlerini şöyle tamamladı: "Şeriat uyumlu madeni paralar oluşturma ve benimseme konusunda zorluklar olsa da, talimat, mevzuat ve teknik ustalığın uygun karışımıyla bu zorlukların üstesinden gelebiliriz."

Kriptoya erişimin genişletilmesi

Şeriat uyumlu kripto para birimlerinin faydaları söz konusu olduğunda, dini yatırımcıların kripto para birimiyle ilgili endişelerini azaltacağı için İslam'ın baskın din olduğu ülkelerden ek kullanıcılar çekme potansiyeli var.

AlHashmi, “Müslümanların finansal hizmetlere erişimini artırmak, Şeriat kanunlarına uygun kripto para birimlerinin olası faydalarından biridir. Ayrıca şeriat uyumlu kripto para birimleri, geleneksel bankacılığa erişimleri engellenen Müslümanların dini görüşlerine uygun olarak finansal işlemler yapmaları için bir mekanizma sağlayabilir.” Şöyle devam etti:

“İslami bankacılığa daha fazla sermaye yatırımı da olumlu bir sonuç olabilir. Kripto para birimleri Şeriat uyumlu hale getirildiği ölçüde, dini ilkelerine saygı duyan yatırımlar arayan Müslümanları cezbedebilir. Bu nedenle İslami finans sektöründe daha fazla ilerleme ve genişleme yaşanabilir ki bu da bir bütün olarak ekonomi için iyi bir gelişmedir."

Finans dünyası gelişmeye devam ettikçe ve yeni teknolojiler ortaya çıktıkça, Müslüman yatırımcıların bu yeni gelişmelerin İslami finans ilkeleriyle uyumluluğunu dikkatle düşünmeleri ve bu sistemin etik ve sosyal hedeflerine uygun olmalarını sağlamaları önemli olacaktır.