Yazar: Erik Lowe, Pantera İçerik Direktörü; Cosmo Jiang, Pantera Portföy Yöneticisi Eric Wallach, Çeviren: Golden Finance xiaozou;
Sanayi Devrimi, üretkenliği artıran ve çığır açan büyük ölçekli makine imalatı yoluyla ekonomiyi yeniden şekillendiren dönüştürücü bir dönemdi. Sanayi Devrimi sırasında, toplumsal merkezileşmenin kaçınılmaz bir sonucu olarak, öncelikle yerel tarım ekonomilerinden kentleşmiş sanayi merkezlerine doğru bir geçiş yaşandı.
Ancak merkezi üretim verimliliği artırırken aynı zamanda zorluklar da yaratıyor. Fabrikalar, yangın gibi yıkıcı olaylara veya mekanik arıza gibi diğer tek arıza noktalarına karşı savunmasızdır.
Geçtiğimiz birkaç yüzyılda yeni teknolojik gelişmelerin yönlendirdiği bir dizi "endüstriyel devrim" aşamasını deneyimlemiş olsak da, modern şirketler hala kaynakların ve insan sermayesinin yoğunlaşmasıyla ilgili birçok temel sorunla karşı karşıyadır. Buna ek olarak, yönetim büyüdükçe ve düzenleyici süreçler daha külfetli hale geldikçe, büyük ölçekli bir işletme kurmanın maliyetleri ve sürtünmeleri de artık daha yüksek.
Ancak artık yeni bir aşamanın şekillendiğine inanıyoruz: işletmelerin, hizmetlerin ve ağların nasıl yapılandırılıp yönetildiğinin yeniden tasarlanması. Merkezi Olmayan Fiziksel Altyapı Ağının (DePIN) yeni bir üretkenlik çağını başlatması bekleniyor, ancak bu çağın gelişimini yönlendiren merkezileşmenin gücü değil, merkezileşmenin gücüdür.
1.DePIN nedir?
“Merkezi Olmayan Fiziksel Altyapı Ağı (DePIN), donanım tabanlı ağların dağıtımını ve gerçek dünyadaki görevlerin tamamlanmasını teşvik etmek için jeton ödüllerini kullanıyor.” - Messari Sınıflandırma Sistemi.
DePIN'in temelinde kaynak tedarikçilerini alıcılarla buluşturan merkezi olmayan pazaryerleri bulunmaktadır. Kaynak üretiminden bir şirketin sorumlu olduğu tipik geleneksel modelin aksine, tedarik tarafı birçok bağımsız operatörden oluşan bir ağdır. Belirteçler veya ücretler gibi mali ödüller aracılığıyla, bu operatörler, çıkarlarını DePIN ekosisteminin başarısı ve büyümesiyle uyumlu hale getirerek kendi kaynaklarıyla (genellikle fiziksel donanım biçiminde) katkıda bulunmaya teşvik edilir.
DePIN, bulut bilişim, kablosuz ağ ve bulut depolama da dahil olmak üzere çeşitli endüstrilerdeki fiziksel altyapı ağlarında devrim yaratma potansiyeli nedeniyle büyük saygı görüyor. Örneğin Helium Network, IoT (Nesnelerin İnterneti) cihazları için merkezi olmayan bir kablosuz altyapı ağıdır ve operatörlerin, ağ kapsamını genişletmenin ödülü olan Helyum tokenleri kazanmak için kablosuz donanım kurmalarına olanak tanır.
DePIN ile merkezi muadilleri arasındaki temel fark, paydaşların kim olduğudur. DePIN'in değeri, rant peşinde koşan aracılara veya şirketlere akmaz, ancak ağın ortak sahibi olan ve işleten operatörlere tahsis edilir.
Birçok DePIN projesi yenilikçi ve çok ilgi çekicidir ancak aynı zamanda şu soru da ortaya çıkar: "Mevcut hizmetlerim iyi çalışıyorsa, DePIN bana ne gibi ek değer sağlayacak?"
2. DePIN'in avantajları nelerdir?
DePIN'in faydaları aşağıdaki temel avantajlara indirgenebilir:
Güvenilir, dayanıklı ve emniyetli - Yeterli sayıda düğüm operatörünün merkezi olmayan dağıtımı, daha tutarlı ağ çalışma süresi ve merkezi fiziksel sistemlerin doğasında bulunan tek arıza noktalarına karşı direnç sağlar. Kapalı sistemlerle ilişkili güvenlik veya dolandırıcılık riskleri şeffaf, değişmez ve denetlenebilir blockchain ağları aracılığıyla azaltılabilir.
Kullanıcılar için karşılanabilirlik - DePIN projesi bir operatör ağı tarafından işletildiğinden, merkezi işletim şirketlerinin fiziksel bakım ve yasal ücretler gibi işletme gider kalemlerinin fiyat üzerindeki etkisi daha az olur ve böylece maliyet tasarrufları kullanıcılara yansıtılabilir.
Topluluk odaklı kararlar – Az sayıda şirket yöneticisinin kararları her zaman kullanıcıların ve/veya operatörlerin çıkarına olmayabilir ve bazı durumlarda kararları öncelikle kişisel çıkarlara göre alınır. DePIN'de kararlar, daha sağlıklı ekolojik kalkınmayı teşvik edebilecek ve ağ katılımcılarına daha adil bir şekilde fayda sağlayabilecek token sahipleri topluluğu tarafından alınır.
Gig ekonomisinin büyümesi - Geçtiğimiz birkaç yılda, giderek daha fazla insanın bağımsız çalışma veya pasif gelir kaynakları bulma özgürlüğünü istemesiyle işin doğası değişti. DePIN ağları genellikle gizli işgücü arzından ve birinin günlük işini aksatmadan daha fazlasını yapabilme yeteneğinden yararlanır; örneğin, birisi işten çıkıp eve dönerken birkaç paket siparişini bırakabilir.
Daha İyi Ürün ve Hizmetler – Güçlü bir DePIN volanı, merkezi muadillerine göre daha iyi ürünler yaratma potansiyeline sahiptir. Kullanıcı talebi arttıkça büyüme, güçlü değer biriktirme mekanizmalarına sahip tokenler tarafından yakalanır. Bu tokenler daha fazla operatörü katkıda bulunmaya teşvik ederek ürünü daha da geliştiriyor ve daha fazla kullanıcı çekiyor. Bu DePIN volanı.
DePIN'in parlak bir geleceğe sahip olduğuna inanıyoruz, ancak aynı zamanda zorluklardan da mahrum olmadığını da biliyoruz. Düzenleyici engeller, potansiyel güvenlik sorunları ve yaygın olarak benimsenmeye duyulan güven gibi sorunların tümü potansiyel engellerdir. Ancak potansiyel faydaları onu keşfetmeye değer bir kavram haline getiriyor.
3. DePIN projesi örnek olay incelemesi
Aşağıda DePIN devriminin ön saflarında yer alan iki proje vaka çalışmasını paylaşacağız.
（1）GEODNET
GEODNET, büyük ölçekli IoT'yi mümkün kılmak için uydu madencilerinden oluşan bir topluluk tarafından desteklenen dünyanın en büyük merkezi olmayan Gerçek Zamanlı Kinematik (RTK) ağını inşa ediyor. Uygun fiyatlı, küresel, merkezi olmayan, gerçek zamanlı bir veri pazarı oluşturarak mevcut işletmeleri sekteye uğratıyor.
İşte genel yatırım tezimiz:
Ürün Farklılığı: GEODNET'in RTK ağı, daha iyi GPS verileri sağlar (standart GPS için 2 metreye kıyasla 1 santimetreye kadar doğruluk) ve küresel topluluğa göre daha ucuzdur (10 kattan daha ucuz). Ağ oluşturma, daha hızlı ölçeklendirmeye olanak tanır.
Büyük Pazar: Küresel Navigasyon Uydu Sistemleri (GNSS), değeri 200 milyar doların üzerinde bir pazardır. Trimble (piyasa değeri 15 milyar dolar) ve Hexagon (piyasa değeri 30 milyar dolar) gibi halka açık şirketlerin geliri 10 milyar dolar ve faiz, vergi, amortisman ve amortisman öncesi karı (FAVÖK) 3 milyar dolar.
Büyüme Volanı: Madenciler, GNSS baz istasyonlarını satın alıp kurarak ağa katkıda bulunarak GEOD tokenleri kazanabilirler. Bu teşvikler, GEODNET ağına 5.500 cihazın eklenmesiyle sonuçlandı; bu rakam, halka açık büyük rakiplerinden daha fazla.
Gelişme ivmesi: Üç yıldan kısa bir sürede GEODNET'in sürekli geliri yaklaşık bir milyon ABD dolarına ulaştı ve ağ madencilerinin sayısı 7.600'ü aştı; bu da borsada işlem gören şirketlerin ağ ölçeğini yakaladı veya aştı.
Değer birikimi: GEODNET gelirinin %80'i GEOD tokenlerini satın almak ve yakmak için kullanılır.
（2）Hive klasörleri
Hivemapper, yüksek kaliteli, güncel küresel harita verilerini kitle kaynaklarından sağlamak için kripto para birimi teşviklerini kullanan, merkezi olmayan bir haritalama ağıdır. Hivemapper, daha yeni, daha kapsamlı ve daha ekonomik harita verileri sağlayarak merkezi teknoloji devlerinin hakim olduğu dijital harita pazarını alt üst etmek için topluluk katkılarından yararlanmayı amaçlıyor.
İşte genel yatırım tezimiz:
Uzun vadeli eğilimler: Dijital haritalama pazarı hızla büyüyor ve işletmelerden, lojistikten ve ortaya çıkan gelişmiş sürücü destek sistemlerinden (ADAS) veya otonom sürüş sektöründen gelen artan talebin etkisiyle 2026 yılına kadar 37 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
Rekabet avantajı: Hivemapper'ın kitle kaynak kullanımı modeli, rakiplerin geleneksel haritalama yöntemleriyle karşılaştırıldığında önemli maliyet avantajlarıyla harita veri güncellemelerinin 20-100 kat daha hızlı olmasını sağlar (örneğin, katkıda bulunan kişi başına yaklaşık 300-550 ABD doları, her Google Haritalar aracının maliyeti 500.000 ABD dolarıdır).
Temel sonuçlar: Hivemapper'ın yaklaşık 150.000 katılımcısı vardır ve 14,38 milyon kilometreden fazla örtüşmeyen yolun haritasını çıkarmıştır; bu, dünyadaki örtüşmeyen yolların %24'ünü oluşturur ve Google Haritalar'dan 5-6 kat daha hızlıdır. Ağ ayrıca zincir içi gelire de yansıyan birkaç kurumsal müşteri edindi.
Katalizör: Bu yıl piyasaya sürülen Hivemapper Bee araç kamerası, veri kalitesini ve kullanıcı deneyimini önemli ölçüde iyileştirdi. ADAS'ın benimsenmesindeki büyüme ve otonom araçların artan sayısı, araçların akıllı hız destek sistemleriyle donatılmasını gerektiren yeni AB düzenlemeleriyle birleştiğinde, daha yeni, daha ayrıntılı harita verilerine olan talebin uzun vadeli itici güçleridir.
Temel riskler: Büyük yerleşik oyuncuların rekabeti, bölgeler arası veri toplamayla ilgili düzenleyici zorluklar, gelişmekte olan pazarlardaki katkıda bulunanlar için yüksek ön maliyetler ve karmaşık bir token ödül sistemini yönetmenin uygulama riskleri.
