Çeviri: yerel blockchain
Web3 dünyasında, yenilikçi bir puan sistemiyle desteklenen yeni bir dijital sadakat dönemi doğuyor. Blur'un 2022'deki çığır açan puan programından bu yana ekipler bu yeni teşvik ilkesini benimsedi ve bundan yararlandı. Her yeni puan programının başlatılmasıyla proje, teşvik tasarım alanında ilerlemeye, yeni ödül mekanizmaları keşfetmeye ve motive edici davranışlara devam ediyor. 2024 yılına gelindiğinde, her biri sürekli gelişen puan dolarına benzersiz bir dönüş katan çeşitli puan programları ekosistemi gelişti. Bu hızlı evrim, zengin bir ödül ve hedef davranış ortamı yaratarak, kullanıcı aktivasyonu ve elde tutma konusunda eşi benzeri görülmemiş fırsatlar sunuyor. Ancak yeni girenler için “integral ekonominin” karmaşıklıklarıyla baş etmek korkutucu olabilir. Bu değişmek üzere.
Puan veren kuruluşlarla yapılan görüşmelere ve 20'den fazla puan programının analizine dayanan bu kılavuz, hem yeni hem de mevcut puan veren kuruluşlar için puan ekonomisinin faydalarını, eleştirilerini ve pratik uygulamalarını ortaya koymaktadır.
İlk bölüm integrallerin temellerini tanıtırken, ikinci bölüm Web3'teki integral ekonomisine kapsamlı bir genel bakış sağlar. Hadi başlayalım.
1. Birinci Bölüm: Puanlara Başlarken
Puanlar nedir?
Puanlar, esasen, değeri faydaya yansıyan veya özel erişim, ürün indirimleri veya doğrudan parasal değer gibi somut faydalara dönüştürülebilen dijital bir ödül birimidir. Proje ekipleri, yalnızca sadakat oluşturmak için değil aynı zamanda ürünün benimsenmesini teşvik etmek, ağ etkilerini geliştirmek ve kullanıcı davranışını şekillendirerek ürün büyümesini hızlandırmak için puan programlarını stratejik olarak dağıtır.
Puanlar neden önemlidir?
Puan programları, markalar ve kullanıcılar arasında karşılıklı yarar sağlayan bir ilişki yaratır. Kullanıcılar tekrar kullanım karşılığında ödüllendirilirken şirketler sadakat, büyüme ve veri kazanır. İyi tasarlanmış bir puan programı, her ikisi de ürünün savunulabilirliği açısından temel olan uzun vadeli etkileşimi artırmaya ve duygusal bağları derinleştirmeye yardımcı olabilir.
Genel olarak hem Web2 hem de Web3 şirketleri veya projeleri, puan programından aşağıdaki avantajları elde edebilir:
Pazarlama Tavsiye programlarıyla birleştirildiğinde puanlar pazarlama huninizi genişletebilir.
Büyüme Puanlar değer sağladığından, bir ürünün veya hizmetin etkin fiyatını düşürür, puan programlarının pazarlama hunisi içindeki dönüşüm oranlarını artırmasına olanak tanır, bu da aktif kullanıcı sayısı gibi temel temel performans göstergelerinde büyümeyi sağlar.
Yapışkan/bağlılık puanı programları, ürününüzün yapışkanlığını artırabilir, bu da daha yüksek kullanıcı yaşam boyu değeri (LTV) ve daha düşük kayıp oranıyla sonuçlanır. Araştırmalar, sadakat üyelerinin ortalama %27 daha fazla harcama yaptığını, dolayısıyla ortalama LTV'nin sadakat üyeliği maliyetini aştığında ürün kalıcılığının sağlandığını gösteriyor.
Pazara giriş zamanlaması Dinamik puan programları, sosyal medya platformları ve finansal piyasalar gibi ağ etkisine sahip ürünlerin hızla büyümesine yardımcı olabilir. Şirketler, ürünü erken benimseyenleri ödüllendirerek, ürün kritik kitleye ulaşmadan önce kullanıcı deneyimini iyileştirebilir.
Kullanıcılar ayrıca puan programı aracılığıyla aşağıdaki pratik değerleri de bulabilirler:
Teşvik Değeri Bu değer; indirimler, ücretsiz ürünler, özel erişim ve ayrıcalıklar ve para şeklinde olabilir.
Marka Kimliği Etkili sadakat programları, müşterilerin kendilerini değerli hissetmelerini ve markaya duygusal olarak bağlı olmalarını sağlamak için işlemsel ödüllerin ötesine geçer. Sadakatin zirvesine, müşteriler markanın psikolojik sahiplenme duygusunu geliştirdikleri zaman ulaşılır.
2. Bölüm 2: Anlaşmanın ayrılmaz ekonomisi
Geleneksel Puan Programları Puan programları Web2 alanında onlarca yıldır mevcut olsa da, bunların Web3'te benimsenmesi yeni dinamikler ve fırsatlar sunmaktadır. Web2'de Delta SkyMiles gibi havayolu sadakat programlarına ve Chase Ultimate Rewards gibi kredi kartı ödüllerine aşinayız. Bu programlar, müşteriyi elde tutmayı ve yılda milyarlarca dolar değerinde harcamayı başarılı bir şekilde teşvik ediyor; bazen sadakat programları bir şirketin ana işinden bile daha fazla gelir sağlıyor! Ancak Web3, nokta kavramını yeni boyutlara taşıyor.
Noktaları tanıtan ilk Web3 projesi, 2022'de kripto alanında bir dalgalanma etkisine neden olan Blur'du. Pek çok proje de aynı yolu izledi ve bazıları etkileyici ölçeğe ulaştı.
Örneğin, Eigenlayer'ın puan programı, 1,8 milyar dolarlık TVL'nin (Kilitli Toplam Değer) yıllık sermaye maliyetinin %10 olması durumunda her yıl 1,8 milyar dolar değerinde puan verecektir. Diğer önemli projeler arasında Ethena, LRT Project (EtherFi, Swell, Kelp) ve Blast yer alıyor.
Genel faydalara ek olarak, Web3 projeleri puan programından birçok benzersiz avantaj elde eder:
1. Gün teşvik programları, tokenlardan daha hızlı bir puan programı başlatabilir. Bu, projelerin anında kullanıcı teşvikleri sağlamasına olanak tanıyarak büyümeyi en baştan teşvik eder. Bununla birlikte, tokenlar dikkatli tasarım, dağıtım planlaması ve zamanlama hususlarını gerektirir ve bunların protokolün başlatılması sırasında önceliklendirilmesi zor olabilir. Jetonlar da bir üründür ve aceleye getirilemez.
Token Dönüştürme Potansiyeli Puanları gelecekte tokenlara dönüştürülebilecek şekilde tasarlanabilir, bu da onların örtülü parasal değerini artırır. Bu, ekibin mevcut teşvikleri finanse etmek için gelecekteki token oluşturma etkinliklerinden (TGE'ler) etkin bir şekilde likidite "borç almasına" olanak tanır.
Artan Esneklik Puan programı, ekiplere büyümeyi engellemeden TGE programlarına, airdrop tahsislerine ve teşvik yapılarına ince ayar yapma esnekliği sağlar. Bu esneklik pazara giriş stratejilerini daha etkili hale getirir. Ayrıca yönetim tarafından onaylanan teşvik planlarının aksine ekipler puan planlarını ayarlamakta özgürdür. Token yönetişimi ideal oyun sonu olsa da, bir takımın esnekliği erken aşamalarda rekabet avantajı haline gelebilir.
Piyasa zamanlamalı paralar boğa piyasalarında daha iyi performans gösterir. Puan programı, projelerin ayı piyasaları sırasında momentum ve topluluk oluşturmasına, piyasa koşulları iyileştiğinde başarılı token teklifleri için kendilerini konumlandırmasına olanak tanır.
Bu faydaların TGE öncesi senaryoyla sınırlı olmadığını belirtmekte fayda var. Ethena ve EtherFi gibi projeler, tokenleri piyasaya sürüldükten sonra bile 2. Çeyrek puan programlarında benzer avantajlar elde ediyor.
3. Puan planı tasarımı
Web3'teki puan programı, çoğu bir arada kullanılan çeşitli karmaşık mekanizmaları içerecek şekilde geliştirilmiştir. En etkili programlar arasında Davranışlar, Temel ve Takviyeler bulunur ve hatta bazıları Program Ödüllerini denemeye bile başlamıştır. Her parçayı ayrıntılı olarak inceleyelim.
1) planlı davranış
Planlanan davranış, L2'ye para yatırmak veya yeni bir AMM'de işlem yapmak gibi kullanıcının eylemlerini ve puan kazanma eylemlerini ayrıntılarıyla anlatır. Onlar içerir:
Kilidi açılmış varlıklara sahip olan kullanıcıların serbestçe erişebileceği varlıklar (LRT'ler, Pendle YT'ler, Ethena'nın Morpho'daki sUSDe ipotek mevduatı gibi).
Kullanıcıların çekebilmeleri için belirli bir süre beklemeleri gereken kilitli varlıkları tutan varlıklar (kilitli Ethena USDe, Eigenlayer, Karak ve Symbiyotik'e yerel yeniden taahhüt gibi).
Likidite sağlamak, kilidi açılmış varlıklara benzer, ancak mevduat varlıklarını pasif olarak satma riski taşır (Hyperlock'ta stake edilen Thruster LP pozisyonları gibi).
Sosyal etkileşim beğenileri, retweetleri, yorumları ve takipleri içerir.
2) Planlama esası
Programın temelleri, puan verme programı, zaman çizelgesi ve bazen airdrop boyutu gibi puan programının en önemli ayrıntılarını içerir. Çoğu puan programı farklı sezonlara bölünmüştür, her sezon genellikle 3-6 ay sürer ve her sezonun kendine özgü temel şartları vardır.
Verme planında biriken puanların sıklığı ve miktarı.
Ayrık Ödüller Belirli bir eylem için puanların tek seferlik tahsisi. Başlangıç eylemleri ve pazarlama için uygundur. Örneğin, Blur'un NFT'yi 14 gün içinde listelediği için tek seferlik ödülleri, Lyra'nın Twitter/X alan faaliyetleri için tek seferlik ödülleri ve Napier'in sosyal etkileşim ve öneri ödülleri.
Devam eden ödüller
Sabit tedarik verilmesi - Toplam puan arzı, program boyunca (Hyperliquid gibi) veya bir dönem/sezon içinde (Morpho* gibi) sabitlenir. Her ikisi de kullanıcılar için seyreltmeyi azaltırken, sabit planlı provizyon en az bilinmeyeni sağlarken sabit dönemli provizyon, ekiplere düzenleme planlarında daha fazla esneklik sağlar. Ekipler genellikle kullanıcılara ek güvence sağlamak için sabit bir tedarik serbest bırakma esası kullanır.
Değişken düzenleme - örneğin Eigenlayer, tüm önemli LRT'ler, Ethena vb. Toplam arz değişkendir ve TVL'nin bir fonksiyonudur. Katılımcılar, erken para yatıranları dinamik olarak sulandıran değişken bir dağıtım planıyla her gün belirli miktarda USD veya ETH cinsinden puan biriktirir. Beklenen airdrop ödemesi (USD cinsinden) yeni mevduatları çekerken, seyreltmeyi ortadan kaldırmak isteyen kullanıcıların toplam mevduat büyümesiyle birlikte katılımlarını da artırmaları gerekiyor. Ekip bu dağıtım programını beğeniyor çünkü tüm katılımcılar için puanların adil dağılımını sağlamanın operasyonel karmaşıklığını ortadan kaldırıyor. İlk kullanıcılar için seyreltmeyi azaltmak ve aciliyet hissi yaratmak amacıyla ekip, azalan bir birikim oranı programı yayınlayacak (örneğin, Temmuz'da günde 25 sent, Ağustos'ta günde 20 sent, vb.).
Puan verme süresini planlayın.
Açık ve Belirsiz - Çoğu proje sabit puanlı bir plan/sezon dönemi verir (örneğin 6 ay), ancak bazıları bir aralık verir (örneğin 3-6 ay). Ekstra esneklik isteyen takımlar, büyümeyi engellese de belirsiz zaman çizelgelerini tercih edeceklerdir.
Koşullu - Bazı programlar/sezonlar, önemli aşamalara ulaşıldığında erken bitecek şekilde tasarlanmıştır. Beklenen sezonluk uçak tahsisi tahsisleri sabitlenirse, bu durum katılımın aciliyetini artıracaktır. Örneğin Ethena, ilk sezonunda 1 milyar dolarlık TVL kilometre taşı belirledi ve bu hedefe yalnızca yedi haftada ulaştı.
*Morpho, devredilemeyen $MOPRHO tokenlerini teşvik olarak dağıtırken, puan veren bir kuruluş gibi çalışır.
3) Plan geliştirme
Program iyileştirmeleri, ekiplerin kullanıcıları belirli, hedeflenen davranışlar için daha yüksek puan payı ile ödüllendirmek üzere ayarladığı araçlardır. Aşağıda farklı geliştirme mekanizmalarının bir listesi bulunmaktadır:
Hizmet kalitesini artırma projeleri, bir kullanıcı grubunun (likidite sağlayıcılar gibi) "hizmet kalitesini" teşvik ederek başka bir kullanıcı grubunun (tüccarlar gibi) ürün kalitesini artırabilir. Kullanıcıların Univ3 havuzu gibi "hizmetlere" göre farklılaştırılabileceği sistemler için projeler, kullanıcıların ürün kullanıcı deneyimine (likidite gibi) katkılarına dayalı olarak puan tahsis edebilir. Örneğin Blur, fiyatları NFT taban fiyatına yakın olan LP'leri ödüllendirirken Merkl'in teşvik mekanizması, fiyatları rekabetçi olan ve daha fazla işlem ücreti kazanan Univ3 LP'lerini destekliyor.
Başkalarına önerin ve puanlarının bir kısmını alın (örneğin %10). Bu, büyük balinaların/yüksek hacimli kullanıcıların pazarlanmasına ve ilgisinin çekilmesine yardımcı olur. Ancak kendi adreslerini önerebilecekleri için Sybil'in saldırı riski de var. Bazı programlar, ek pazarlama heyecanı yaratmak amacıyla uygulamaya erişmek için bir yönlendirme kodu gerektirecektir, ancak dönüşüm oranları düşecektir. Örnekler arasında Ethena ve Blackbird bulunur.
Hiyerarşik öneri geliştirmeleri, basit öneri sistemlerini genişletir. Kullanıcılar yalnızca tavsiye edenlerin puan payını (yani birinci aşama) değil, aynı zamanda tavsiye edenlerin puan payını da (yani ikinci aşama) alacaklardır. Amaç, kullanıcıları aktif olarak başkalarını tavsiye etmesi beklenen kişileri tavsiye etmeye teşvik etmektir. Ayrıca kendi adreslerini tavsiye edebilecekleri için Sybil saldırısı riski de bulunmaktadır. Örnekler Bulanıklaştırma ve Patlama'yı içerir.
Temel geliştirme projeleri, yüksek frekanslı kullanıcıları çekmek ve geliştirmek için amplifikasyon geliştirmeleri ekleyebilir. Temel fikir, baz kullanımı arttıkça baz puan birikim oranının da artması, ödüllerin daha hızlı kazanılmasına olanak sağlamasıdır. Yüksek frekanslı olmayan kullanıcılar daha az tazminat alacak ve onları çekmeleri zor olacaktır. Örneğin Aevo, yatırımcılara baz hacim geliştirmeleri sağlıyor.
Pazar lansmanını geliştirme projeleri, likiditeyi çekmek ve ağ etkileri ortaya çıkmadan önce yeni pazarları başlatmak için lansman geliştirmelerini kullanır. Başlatma geliştirmelerinin genellikle bir sona erme süresi vardır, ancak diğer eşikler de araştırılabilir. Örneğin, bazı LRT projeleri (EtherFi gibi), yeni bir Pendle pazarını başlatırken LP'lere iki hafta boyunca 2 kat lansman artışı sağlıyor.
Sadakat artışı, bir ürünü kullanmayı taahhüt eden (yani B ürünü yerine A ürününü kullanmayı kanıtlayan) kullanıcılara ekstra puan verir. Bu özellikle ağ etkilerine dayanan ürünler için etkilidir; rakiplerin ağları küçüldüğünde ürünün göreceli değer teklifi ekstra bir artış gösterir. Blur, piyasaya sürülmesinin ardından OpenSea'den hızlı bir şekilde pazar payı kazanmak için bu geliştirmeden yararlandı. NFT'ler için bu geliştirme daha iyi sonuç verir, çünkü özellikle koleksiyon sahiplerinin her biri bir birime sahip olduğunda, bunların azlığı onları sadakati seçmeye zorlar; ancak takas edilebilir tokenlarla kullanıcılar, aşırı baskıyı önlemek için bakiyelerini birden fazla adrese dağıtabilirler.
Rastgele ödül takviyesi, bazı projelerin daha fazla katılım ve dikkat çekmek için ödül boyutu veya zamanlamasındaki belirsizliği kullandığı Skinner kutu deneylerinden ilham alıyor. Blur'un bakım paketi ödül sistemi, bakım paketlerini ödüllendirmede nadir şansı belirlemek için sadakat puanlarını kullanır. Kullanıcılar mutlak ödül büyüklüğünü bilmese de her bakım paketi arasındaki bağıl tutarları biliyor. Benzer şekilde, Aevo, kullanıcının herhangi bir işleminde hacim artışına ulaşabilen ve bu işlemin ödülünü artıran "şanslı" bir hacim artırma sistemi kullanıyor; her iki proje de kademeli bir artırma sistemi kullanıyor ve en yüksek artışlar en düşük frekansta veriliyor. (25 kat yükseltme alma şansı %1 gibi).
Sıralama Geliştirme Kullanıcılar arasında rekabeti teşvik etmek amacıyla proje, ilk 100 puan kazananlar için liderlik geliştirmeleri ayarladı. Bu, puan sahipliğini en iyi kullanıcılar arasında yoğunlaştırır, ancak kullanıcılar rekabet etmek için rekabet ederken daha yüksek mutlak KPI'lara yol açabilir. Çok fazla tanıtım olmamasına rağmen Blur bu geliştirmeyi üçüncü sezonda kullandı.
Yerel Token Staking Geliştirmeleri Yerel tokenlara sahip olan projeler, uzun vadeli inanç gösteren puan kazananlara iyileştirmeler sağlayacaktır. Bu, dolaşımdaki token sayısını azaltabileceğinden, ekipler tokenin volatilitesinin artmasını beklemelidir. Örnekler arasında Ethena'nın $ENA'sı ve Safe'in $SAFE'si sayılabilir.
Kilitli Toplam Değer (TVL) geliştirme projesi, TVL büyümesine dayalı olarak puan iyileştirmeleri vererek kullanıcı savunuculuğunu ve pazarlamayı teşvik edebilir. Örnekler arasında AMPL tarzı puan programı TVL'ye dayalı olarak puan sahipliğini sıfırlayan 3Jane ve belirli TVL kilometre taşlarına ulaşıldığında artan airdrop tahsisleri vaat eden Overload yer alıyor.
Grup takviyesi, grup çapında takviye elde etmek için sosyal baskıyı ve koordinasyonu teşvik eder. AnimeChain, geliştirmeleri Squad'lar aracılığıyla paylaşmayı deneyen ilk projedir.
Kilitli Geliştirmeler Planlanan temel bozulma planına (geçmişteki kalıcılığı ödüllendiren ve kullanıcıların erkenden katılmasını amaçlayan) ek olarak, bazı projeler gelecekteki kalıcılığı ödüllendiren geliştirmeleri denemeye başlıyor. Örnekler arasında EtherFi'nin StakeRank 1-2x geliştirmeleri ve Hourglass'ın çeşitli tenor likidite kilitleri 1-4x geliştirmeleri yer alıyor.
4) Ödülleri planlayın
Son olarak program ödülleri, airdrop beklentilerinin ötesinde diğer anlık faydalardır. Gelecekteki airdrop'lara ilişkin spekülasyonlar, puanlara olan talebin çoğunu artırıyor ancak bazı projeler, Rainbow Wallet'ın puan sahipleri için ETH kesintisi gibi, puan sahipleri için ek fayda sağlamaya çalışıyor.
Bu segment hâlâ küçük olmasına rağmen, puan sahibi ödüllerini denemek için daha fazla ekibin ürün ücreti indirimleri, etkinlik erişimi ve diğer avantajlar gibi Web2 mekanizmalarını ödünç alacağına inanıyorum.
5) Birlikte ele alındığında
Bu yapı taşlarının çok yönlülüğü, yaratıcı noktalar program tasarımına olanak tanır. Bir ekip hedeflerini netleştirdikten sonra (kullanıcı edinme, ürün geliştirme, pazarlama vb.), maksimum etki için birden fazla yapı taşını sırayla veya paralel olarak birleştirebilir. TVL'yi artırmak için geleneksel "buraya para yatır" puan stratejisinin ötesine geçen bazı yaratıcı kullanım örnekleri:
Ethena, USDe sahiplerine puan sağlar ve sUSDe sahiplerinin kazançlarını artırır.
Napier, ortaklıkları artırmak ve pazarlama erişimini geliştirmek için sosyal katılımı ve diğer projelerin varlık sahiplerini teşvik ediyor.
Blur'un GTM stratejisi, NFT pazar alanındaki arz ve talebi hızlı bir şekilde oluşturmak ve kamuya açıklandıktan sonra hızlı bir şekilde pazar payı kazanmak için birden fazla airdropta çeşitli nokta mekanizmalarından yararlanıyor. Rastgele geliştirilmiş bakım paketleri kullanılarak üst düzey strateji aşağıdaki gibidir:
Kullanıcı Edinimi - Airdrop 0, en aktif NFT yatırımcılarının ilgisini çekmek için özel alfa testçilerini ödüllendiriyor
Tedarik Başlat – Airdrop 1, mevcut NFT yatırımcılarını yeni listelemeler için ödüllendiriyor
Sadık kullanıcılardan arz oluşturun - Airdrop 2, Airdrop 1'den daha büyüktür, daha fazla listelemeyi ödüllendirir ve likiditeyi diğer NFT pazarlarından Blur'a taşıyan sadık listeleyicilere iyileştirmeler sağlar
Talebi canlandırın - Airdrop 3, işlem hacmini teşvik etmek için rekabetçi teklifleri ödüllendiriyor
Bir proje, puan programını ve pazara çıkış planını tasarladıktan sonra programın uygulanmasına geçecektir. Puan tahakkuk hesaplamaları, veri hatları, fiyat akışları ve puan verileri depolama, puan programının arka ucunun bir parçasıdır. Arka uç tamamlandıktan sonra proje, tüketiciye yönelik uygulamalara, genellikle kullanıcı puan bakiyelerinin yanı sıra puan skor tablolarını görüntüleyen genel bir kontrol paneline odaklanacak. Pek çok proje uygulamalarını sıfırdan oluşturuyor ancak bazıları bu işi geliştirme şirketlerine ve diğer altyapı sağlayıcılarına yaptırıyor.
Daha sonra projeler token üretimi ve ilk airdrop için hazır olduğunda, tokenları puan sahiplerine dağıtmanın yollarını keşfedecekler. Bu makale airdrop mekaniğini kapsamasa da ekipler airdrop tokenlerini opsiyon formlarına karşı, sabit ve dinamik dağıtıma, doğrusal ve doğrusal olmayan dağıtıma, yetkilendirmeye, stake etmeye, Sybil önleme ve dağıtım uygulamasına karşı düşünmelidir. Daha fazla bilgi edinmek isteyenler en son bilgiler için bu makaleye başvurabilirler.
6) Puan programına yönelik eleştiriler ve eksiklikler
Puan programlarının etkili olduğu kanıtlanmış olsa da, itirazlar da var. Puan programı tamamen merkezi bir teşvik mekanizmasıdır. Puan tahakkuk hesaplamaları, veri depolama, planlama programları ve kriterler genellikle kullanıcılar için şeffaf değildir ve genellikle zincir dışı veritabanlarında depolanır. Bu nedenle puan veren kuruluşlar, kullanıcı tabanları arasında güven oluşturmak için mümkün olan her yerde şeffaflığa öncelik vermelidir. Kullanıcılar bir puan programının şartlarına güvenemezlerse, bu puanlara değer vermeyecekler ve cazibenin peşine düşeceklerdir.
Tipik olarak tokenleri hazırlayan ekipler, yaklaşan airdropları veya tahsisleri yasal nedenlerden dolayı puan sahiplerine açıklayamaz, ancak kısa ve öz iletişime, program ayarlamalarının zamanında açıklanmasına ve hatalar oluştuğunda hızlı düzeltmelere yatırım yapabilirler. EtherFi, hesaplama hatalarının ele alınmasında iyi bir örnek teşkil ediyor.
Airdrop'ların puan sahiplerine cömert olmayan bir şekilde dağıtılması ve Sybil saldırılarına karşı savunmasız olması gibi diğer kamu eleştirileri, asıl sorunun airdrop programında olduğu durumlarda aslında haksız yere puan programını suçluyor. Puanlar, bir kullanıcının kaç "puan paylaşımına" sahip olduğunu doğru bir şekilde teşvik etmenin ve kaydetmenin bir yoludur. Airdrop koşulları, puan sahiplerine ne zaman, nasıl ve hangi ödemelerin yapılacağını belirler.
Eigenlayer'da gördüğümüz gibi kullanıcılar puan dengelerinden memnun değiller. Airdroplara dönüştürülen puanların oranından ve açıklanmayan talep kriterlerinden memnun değillerdi. 11 aylık dönemde mevduatlar TGE'nin yalnızca %5'ini kazandırıyordu ve puan sahipleri kendilerinin "çiftçilik" yaptıklarını ve gelirlerinin o dönemde piyasa ortalamasının çok altında olduğunu hissettiler. Ek olarak, birçok puan sahibi beklenmedik bir şekilde coğrafi olarak engellendi ve $EIGEN hisselerini talep edemedi. Ekibin token tahsisi konusunda tam takdir hakkı olmasına rağmen, ürünü önceden coğrafi olarak engelleyerek ikinci sorunu kolayca önleyebilirler. Aynı şey Blast'ta da oldu; kullanıcılar puan bakiyelerinden memnun değildi. Blast, tokenlarının %7'sini puan sahiplerine airdrop olarak dağıtıyor ve ilk 1.000 cüzdan için 6 aylık hak kazanmayı gerektiriyor. 6 aydan kısa bir plan için bu, diğer airdrop sezonlarıyla (ör. Ethena, EtherFi vb.) uyumludur.
Program tasarımına yönelik bir eleştiri olmasa da, halka açık forumlarda ve DeFi balinalarıyla yapılan özel tartışmalarda görülebileceği gibi, ekosistemde puan yorgunluğu artıyor. Puanların değerini anlamak zaman ve çaba gerektirir. Her yeni program için kullanıcıların bir ön model oluşturması ve sermaye veya eylemden en iyi getiriyi elde etmelerini sağlamak amacıyla varsayımlarını sürekli olarak güncellemesi gerekir. Yeni puan programları ekosistemi doldurdukça kullanıcılar buna ayak uydurmakta zorlanır, bu da puan programları arasında yorgunluğa ve tembel geçişe yol açar. Örneğin, iki seçeneğiniz olduğunu düşünün; 1.000 birim/gün için A Noktası ve 2 milyon birim/gün için B Noktası; hangisi daha değerli? Daha değerli olan hala sermayeyi riske atacak kadar değerli mi? Cevap hemen belli değil. Puan programını diğerlerinden anında ayırt edemeyen bir program, puanlarından daha az etki yaratacaktır.
Puan sistemlerinin son önemli ve oldukça sinsi bir yan etkisi, ürün pazarına uyumunu (PMF) engelleme eğiliminde olmalarıdır. Puanlar harika rehberlik mekanizmalarıdır, ancak PMF'yi bulmada kritik olan organik ilgiyi maskeleme riski taşırlar. PMF'yi doğruladıktan sonra bile ekiplerin, teşvikleri sıkılaştırmadan önce ürün/hizmetlerinin sürdürülebilirliğini bulmak için yeterli organik ilgi oluşturması gerekiyor. Variant'tan Mason Nystrom bunu "sıcak başlangıç sorunu" olarak adlandırıyor. PMF öncesi ekipler için, PMF'yi kapalı bir alfa programında doğruladıktan sonra puan vermenizi öneririm. PMF sonrası ekipler için durum biraz daha karmaşık ancak Mason, ekiplerin "token ödüllerinin organik olarak kullanılmasını sağlamak ve katılım ve elde tutma gibi önemli ölçümleri artırmak için ekstra adımlar atmasını" öneriyor.
7) Geleceğe bakış
İleriye dönük olarak, puan programlarının, program şeffaflığı ve puan yorgunluğu gibi en acil sorunları ele alacak şekilde gelişmesini bekliyorum.
Toplam puan arzı, dağıtım mantığı ve birikim geçmişi açısından daha fazla şeffaflık sağlamak için gelecekteki puan programları veya bunların parçaları zincir üzerinde mevcut olacaktır. Zincir içi nokta uygulamalarına örnek olarak 3Jane'in AMPLOL ve Frax'ın FXLT puanları verilebilir. Diğer bir puan yazılım sağlayıcısı ise zincir içi puan programlarını yönetmek için altyapıyı oluşturan Stack'tir.
İntegral yorgunluğun ele alınması daha karmaşık bir zorluk sunar. Özel sohbetler ve sosyal medyadaki tartışmalar genellikle program tasarımını farklılaştırmaya odaklanırken, yorgunluğu azaltmanın anahtarı, kullanıcılara puanların değerini hızlı ve güvenli bir şekilde değerlendirme yeteneği vermekte yatıyor olabilir. Bu yetenek, çeşitli puan fırsatlarının karşılaştırılmasını önemli ölçüde basitleştirecek ve katılım kararlarını daha basit ve daha az zorlayıcı hale getirecek. Puan programı tasarımının bir parçası olmasa da, Whales Market gibi ikincil piyasalar, kullanıcıların puanları fiyatlandırmasına ve yorgunluğu azaltmalarına yardımcı olabilir, ancak henüz çoğu puandan çıkış stratejisini destekleyecek kadar güçlü değildir. Ancak bu piyasalar olgunlaştıkça fiyat keşfi, çıkış stratejileri sağlama ve daha dinamik bir puan ekonomisi yaratma açısından paha biçilemez hale gelecektir.
4. Sonuç
Puanlar, Web3 ekosisteminde geleneksel sadakat programlarının ötesinde faydalar sağlayan güçlü bir araç haline geldi. Projelerin sadık ve güçlü kullanıcıları ödüllendirmesine, ağ etkilerinin geliştirilmesine rehberlik etmesine ve pazara giriş stratejilerine daha öngörülebilir bir şekilde ince ayar yapmasına olanak tanır. Bu, daha verimli ürün geliştirmeye yol açacak ve sonuçta son kullanıcılar için değer yaratacaktır.
Alan olgunlaştıkça puan programının tasarımı ve uygulanmasında daha fazla yenilik olacağını umuyorum. Başarının anahtarı şeffaflık ve esneklik arasında bir denge kurmak ve puan programını genel proje hedefleri ve kullanıcı ihtiyaçları ile sıkı bir şekilde uyumlu hale getirmek olacaktır.
Web3 alanındaki inşaatçılar ve projeler için, iyi tasarlanmış bir puan programının gücünü anlamak ve kullanmak, sürdürülebilir büyümeyi sağlamada önemli bir faktör olabilir. İlerledikçe puanlar muhtemelen kriptonun teşvik yapısının temel bir parçası olmaya devam edecek ve DeFi ve ötesinin manzarasını şekillendirmeye devam edecek.
