Trong vật lý lượng tử, hành vi của các hạt thay đổi khi bị quan sát. Thị trường tài chính cũng vậy. Khi chúng ta cố gắng hiểu và khai thác các mô hình của nó, chính hành động này sẽ làm thị trường thay đổi.
Crypto là minh chứng rõ nhất cho hiện tượng này.
Những Chu Kỳ "Beta"
Trước đây, thị trường crypto vận hành theo mô hình đơn giản: giá tăng đồng loạt. Bạn không cần quá quan tâm mình nắm giữ token nào, miễn là bạn nắm giữ chúng. Nhưng khi một mô hình trở nên quá rõ ràng, nó sẽ không thể tiếp tục tồn tại.
Hiện tại, chúng ta đang thấy mô hình cũ này đổ vỡ. Bitcoin tăng và Ether thì suy yếu, và những token từng tăng mạnh mẽ nay thậm chí còn giảm mạnh hơn. Đây không phải dấu hiệu của sự kết thúc. Đó là sự khởi đầu cho một giai đoạn mới, nơi các nhà đầu tư cần nhìn nhận thị trường một cách sâu sắc hơn.
Từ "Định Giá Là Meme" Đến Định Giá Cơ Bản
Có thời, chỉ cần bạn sớm tham gia vào một dự án với các khẩu hiệu hấp dẫn như "Airbnb cho GPU" là đủ. Giá trị thực tế không quan trọng. Nhưng khi ngày càng có nhiều token xuất hiện, chúng ta cần một cách đánh giá rõ ràng hơn.
Giai đoạn này đánh dấu sự chuyển mình của thị trường crypto. Những số liệu và tiêu chí cơ bản bắt đầu xuất hiện:
ETH: Từ "máy tính thế giới" hay "tiền siêu thanh" thành các đánh giá dựa trên phí giao dịch và MEV.
Solana: Multicoin Capital định giá ETH cao hơn 340 tỷ đô la so với Solana.
VanEck: Ước tính ETH có thể đạt giá trị 2,4 nghìn tỷ đô la trong 5 năm tới.
Điều thú vị ở đây là khoảng cách lớn trong các ước tính. Những sự khác biệt như vậy hiếm khi xảy ra trong tài chính truyền thống. Nhưng trong crypto, chúng không chỉ phổ biến mà còn làm thị trường hấp dẫn hơn.
Ghi Chú Nghiên Cứu Và Dự Báo Đầy Táo Bạo
Khi thị trường chuyển từ cảm tính sang định giá cơ bản, những dự báo táo bạo bắt đầu xuất hiện. VanEck dự đoán token GEOD có thể tăng 50 lần vào năm 2030. M31 Capital thậm chí còn kỳ vọng SQD – token của một nhà cung cấp dữ liệu blockchain – tăng 250 lần.
Điều này đặc biệt thú vị vì những nghiên cứu này có chất lượng ngang ngửa với các báo cáo ngân hàng đầu tư, nhưng lại dành cho các dự án mang tính VC và các token vốn hóa siêu nhỏ. Những cộng đồng như BidClub, nơi các nhà đầu tư chia sẻ phân tích truyền thống xen lẫn memecoin, minh chứng cho điều đó.
Cách Quan Sát Làm Thay Đổi Thị Trường
Điều này đặt ra một câu hỏi lớn hơn: nếu chúng ta bắt đầu đánh giá token dựa trên các tiêu chí như P/E hay chi phí giao dịch, liệu thị trường có điều chỉnh để phù hợp với các tiêu chuẩn này không?
Werner Heisenberg từng nói:
“Những gì chúng ta quan sát không phải là bản chất tự nhiên, mà là bản chất được phơi bày trước cách chúng ta đặt câu hỏi.”
Trong crypto, cách chúng ta đặt câu hỏi – cách chúng ta nhìn nhận và định giá – sẽ thay đổi cách các dự án được xây dựng và vận hành.
Crypto Đang Trở Nên Thú Vị Hơn
Thị trường đang bước vào một thời kỳ mới. Thay vì chạy theo các mô hình cũ, nhà đầu tư buộc phải sử dụng phân tích cơ bản để xác định đâu là cơ hội thực sự.
Điều này không chỉ khiến thị trường bền vững hơn mà còn thú vị hơn. Chúng ta sẽ thấy những token thực sự có giá trị xuất hiện, khi các nhà sáng lập và nhà đầu tư điều chỉnh hành vi của họ theo những tiêu chuẩn mới.
Tương lai của crypto không chỉ được quyết định bởi công nghệ, mà còn bởi cách chúng ta nhìn nhận và đánh giá nó. Và điều đó có thể thay đổi mọi thứ.