Như tin đã đưa, hôm thứ 3 tuần này Tổng thống đắc cử Donald Trump của Mỹ cho biết Elon Musk và Vivek Ramaswamy sẽ lãnh đạo một "Bộ Hiệu quả Chính phủ" (DOGE) mới. Theo phong cách đặc trưng của Musk, "DOGE" là một sự ám chỉ đến memecoin mà ông đã dành nhiều năm qua để thổi phồng thành một tài sản trị giá 60 tỷ USD (vốn hóa thị trường vượt cả giá trị của các công ty như Ford và United Airlines mặc dù không có trường hợp sử dụng rõ ràng hoặc sản phẩm hữu hình nào).
Mục tiêu là "giải thể bộ máy quan liêu của Chính phủ Mỹ, cắt giảm các quy định không cần thiết, cắt giảm chi tiêu lãng phí và tái cấu trúc các Cơ quan Liên bang", ông Trump cho biết trong một Tuyên bố trên trang Truth Social của ông.
Nhưng có quá nhiều hoài nghi xung quanh kế hoạch này: Elon và Vivek là những người “chém gió” nổi tiếng trên mạng xã hội, không phải là kế toán, và "bộ phận" này không phải là một bộ phận mà là một ủy ban hoạt động bên ngoài chính phủ. (Một bộ phận chính thức phải được Quốc hội cho phép).
Điều này có nghĩa là, Bộ Hiệu quả của Elon Musk và những thành viên trong đó có thể tư vấn về việc chi tiêu của chính phủ Mỹ cả ngày, nhưng chỉ những nhà lập pháp được bầu mới có quyền thực sự cắt giảm.
Khi công bố ủy ban, ông Trump cho biết DOGE có khả năng trở thành "Dự án Manhattan của thời đại chúng ta".
Gordon L. Johnson II, CEO của GLJ Research và là một nhà phê bình Musk nổi tiếng, cũng là người bán khống Tesla đã viết: “Rõ ràng, một lần nữa, ông Musk đã đưa ra những lời hứa không thể thực hiện được về mặt toán học… và ông ấy cũng không biết quy trình phân bổ hoạt động như thế nào”.
HỨA XUÔNG?
Tờ CNN nhận định rằng, rất có thể đây cũng chỉ là “văn mẫu” của Musk, là những lời hứa táo bạo chưa bao giờ thành hiện thực như Robotaxis hoạt động trên đường phố, xe tự lái hoàn toàn, khả năng đưa con người lên sao Hỏa vào năm 2024…
Và nỗi ám ảnh mới của ông về "sự hiệu quả" của chính phủ gần như chắc chắn sẽ nằm trong danh sách các dự án mà ông không thể thực hiện được.
Trong chiến dịch tranh cử tháng trước, Musk đã được hỏi ông nghĩ mình có thể cắt giảm bao nhiêu từ ngân sách 6,5 nghìn tỷ USD của quốc gia.
Và ông đã tìm ra câu trả lời có vẻ đáng tin: "Tôi nghĩ chúng ta có thể tiết kiệm được ít nhất 2 nghìn tỷ USD", ông nói.
Nhưng hãy thử tính nhanh: Năm tài chính trước, chính phủ Mỹ đã chi tổng cộng 6,1 nghìn tỷ USD, theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội. Trong tổng số đó, 1,7 nghìn tỷ USD là chi tiêu "tùy ý" - loại mà Quốc hội phải bật đèn xanh mỗi năm, bao gồm mọi thứ từ chi tiêu quân sự đến chăm sóc sức khỏe cho cựu chiến binh và lương của công chức liên bang. Phần còn lại của ngân sách bao gồm chi tiêu cho các chương trình phúc lợi như Medicaid và An sinh xã hội, và thanh toán lãi cho các khoản nợ.
Để tiến gần đến mục tiêu cắt giảm 2 nghìn tỷ USD khỏi ngân sách, các thành viên của DOGE sẽ phải thuyết phục Quốc hội cắt giảm chi tiêu quốc phòng, sa thải nhân viên liên bang và cắt giảm các chương trình bảo trì đường sá và cầu cống.
Cựu Bộ trưởng Tài chính Larry Summers phát biểu tại Câu lạc bộ Kinh tế New York hôm thứ ba rằng Musk sẽ rất may mắn nếu cắt giảm được 200 tỷ USD ngân sách liên bang chứ đừng nói là 2.000 tỷ USD.
Đồng quan điểm, Glenn Hubbard, một nhà kinh tế học và cựu hiệu trưởng Trường Kinh doanh thuộc Đại học Columbia cũng đã phát biểu tại sự kiện hôm đó: “Về mặt toán học, không thể cắt giảm được 2 nghìn tỷ USD”.
Hiện tại, dù là chủ sở hữu của 6 công ty khác nhau nhưng thời gian gần đây công việc chính của ông là dốc sức ủng hộ bên cạnh tổng thống đắc cử. Ngay cả ông Trump cũng nói đùa với các thành viên Đảng Cộng hòa tại Hạ viện vào thứ tư rằng ông không thể loại bỏ Musk. "Ông ấy thích Mar-a-Lago", ông Trump nói.
Có vẻ như đó là một chiến lược hiệu quả của người đàn ông giàu nhất thế giới để đảm bảo ông vẫn là người giàu nhất - một vị thế phụ thuộc phần lớn vào giá trị thị trường của Tesla.
Các cổ đông dường như không bận tâm đến hoạt động chính trị phụ của Musk: Cổ phiếu của Tesla đã tăng 31% kể từ ngày bầu cử, vì các nhà đầu tư tin rằng ảnh hưởng của Musk trong chính phủ mới của ông Trump sẽ mở ra kỷ nguyên bãi bỏ quy định có lợi cho công ty. Và điều đó có nghĩa là bản thân Musk, với tư cách là cổ đông cá nhân lớn nhất của Tesla, hiện giàu hơn 55 tỷ USD so với chỉ một tuần trước.
