KỸ NĂNG RESEARCH TRONG CRYPTO P1

I. CHUẨN BỊ

Không gian crypto rất rộng và khó để một người có thể bao quát hết tất cả mọi ngách, mọi thay đổi mỗi ngày. Chính vì vậy, trước khi bắt tay vào research thì anh em hãy xác định cho mình rằng:

a) Tìm dự án và xác định dự án research: Tìm theo trend, theo thông tin, theo narrative mới của thị trường,...

b) Dự án sắp research thuộc mảng nào: DeFi, GameFi, Bridge, Layer0, Layer1, Layer2, Lending & Borrowing, NFTs...

c) Giai đoạn phát triển của dự án đến đâu:

 Chưa có sản phẩm

 Testnet

 Đã có sản phẩm nhưng chưa có token

 Đã có sản phẩm và đã phát hành token

...

Sau đó tùy từng giai đoạn và mảng mà dự án đó phát triển để áp dụng kỹ năng research sau đây và đi sâu hơn vào phân tích.

1. KHUNG PHÂN BỔ RÈN LUYỆN KỸ NĂNG RESEARCH

Chúng ta sẽ phân nhỏ quá trình rèn luyện research thành 4 phần khác nhau:

 Hiểu về cấu trúc thị trường

 Kỹ năng Research Crypto

 Kỹ năng đánh giá lợi nhuận

 Hiểu về các yếu tố ảnh hưởng đến Crypto (Kinh tế vĩ mô/vi mô; Lịch sử tàichính; Tin tức; Chiến tranh;...)

A) HIỂU VỀ CẤU TRÚC THỊ TRƯỜNG

Ở đây, hiểu về cấu trúc thị trường tức là hiểu về các lớp kỹ thuật của crypto, cách thị trường này được tạo ra và cách nó vận hành.

Chúng ta phải học để hiểu về cái thứ mà chúng ta đang đầu tư trước đã. Khi hiểu rồi thì mới thấy được giá trị của nó nằm ở đâu, rồi tùy vào kinh nghiệm mà nắm bắt cũng như đánh giá cho bản thân những cơ hội. Tùy theo từng cấp độ anh em cần chuẩn bị các kiến thức sau:

A.1: Dành cho newbie

• Các thuật ngữ trong Crypto

• Các ứng dụng cơ bản của Crypto • Cách Bitcoin vận hành

• Phân biệt ví nóng và ví lạnh

• Cách Etherem ra đời và vận hành • Phân biệt: PoS và PoW

• Các lưu ý về bảo mật trong crypto • Phân biệt sàn CEX với DEX

• Thực hành sử dụng: Ví nóng (ví Non-custodial như Metamask); Sàn CEX (Như Binance; OKX); Sàn DEX (Như Slingshot, Matcha, Uniswap)

A.2: Kiến thức trung cấp

• Tìm hiểu về Yield Farming

• Tokenomics cơ bản

• Layer 0 / Layer 1 / Layer 2

• Hiểu sâu về các Layer1 phổ biến: Ethereum, Solana, Avalanche, NEAR, Atom...

• Impermanence Loss là gì? • EVM là gì?

• Slippage là gì?

• Staking là gì?

• Các cơ sở hạ tầng: Bridge; Oracle; DeFi; GameFi...

• NFT là gì?

A.3: Kiến thức nâng cao

• MEV (Maximum Extracted Value) là gì và cách vận hành của MEV? • Tokenomics nâng cao

• DAO là gì? Cấu trúc DAO và ứng dụng?

• Các ngôn ngữ lập trình khác nhau: Solidity, Rust, Move,...

• Hiểu về cấu trúc vận hành của nhà tạo lập thị trường (MM - Market Maker) • Ethereum Merge là gì?

• Web3 vs Web2

• Cập nhật hàng ngày theo thay đổi của thị trường

Anh em hãy tìm đọc các kiến thức này trước để hiểu về cấu trúc thị trường. Song song với quá trình đọc kiến thức thì anh em hãy thực hành sử dụng các sản phẩm trong thị trường để hiểu sâu và hiểu đúng bản chất.

Cách học thực hành tốt nhất đó là tham gia các hoạt động retroactive, bounty, feedback... vì chúng vừa mang lại cơ hội trải nghiệm đồng thời vừa mang lại cơ hội kiếm tiền cho anh em luôn.

B) KỸ NĂNG RESEARCH CRYPTO

Các kỹ năng research đặc trưng áp dụng riêng cho thị trường crypto mà anh em cần rèn luyện sau khi đã trang bị các kiến thức hiểu về cấu trúc thị trường. Về cơ bản, chúng ta chia kỹ năng research trong crypto thành 3 loại chính:

 FA (Fundamental Analysis) - Phân tích cơ bản: Phân tích dựa trên các nguyên tắc cơ bản của một dự án như trường hợp sử dụng, áp dụng & quá trình tăng trưởng, doanh thu, tokenomics, cung và cầu, đội ngũ phát triển, đối tác, cộng đồng, nhà đầu tư, v.v.

 TA (Technical Analysis) - Phân tích kỹ thuật: Phân tích dựa trên việc xem xét các mẫu biểu đồ, chỉ số kỹ thuật, mức hỗ trợ và kháng cự, đường trung bình động, chỉ số rsi, v.v.

 On-chain Analysis - Phân tích on-chain: Các dữ liệu trong thị trường crypto đều được lưu trữ on-chain và public hoàn toàn cho mọi người. Biết cách phân tích on-chain có thể cho anh em lợi thế cực kỳ lớn so với phần đông còn lại. Ví dụ như kiểm tra vốn hóa, soi ví cá voi, theo dõi market maker, theo dõi thanh khoản, khối lượng giao dịch bất thường của một đồng token, soi kỹ còn biết được ông nào, mua ở giai đoạn nào (seed, private,...), mua bao nhiêu, có dấu hiệu xả hay gom, v.v. từ đó suy ra ý nghĩa của từng hành vi on-chain ảnh hưởng đến tiềm năng tăng giá của một đồng token.

Tuy nhiên mở rộng hơn thì anh em cần phải có thêm các yếu tố sau để nâng cấp kỹ năng research:

 Trải nghiệm và kinh nghiệm thực chiến: Càng trải nghiệm nhiều thì anh em càng có nhiều kinh nghiệm? Đến một trình độ nào đó sẽ có khả năng “cảm” thị trường.

 Nhạy bén với các câu chuyện dẫn dắt thị trường: Narrative - câu chuyện tạo trend → GameFi, DeFi, Web3,... là các ví dụ về narrative. Muốn nhạy bén thì cũng còn tùy trải nghiệm của chúng ta với thị trường có đủ lâu, đủ chín hay chưa. Tùy vào từng ngách mà anh em hoạt động nữa, kỹ năng này thì ít người “”xịn”” lắm.

 Biết cách sử dụng các công cụ bổ trợ: Sử dụng đúng tools bổ trợ giúp tiết kiệm thời gian, tăng khả năng bao quát thị trường và tăng hiệu quả research của anh em rất nhiều. Có rất nhiều công cụ hữu ích miễn phí và trả phí.

 Có kết nối với nhiều người trong ngành: Cứ gọi là kỹ năng hoặc lợi thế cũng được, phần này khỏi nói luôn, “nhất quan hệ” mà anh em. Hãy mở rộng kết nối với những anh em khác trong lĩnh vực, đi làm cho một công ty về crypto thì càng tốt.

C) KỸ NĂNG ĐÁNH GIÁ LỢI NHUẬN

Không phải cứ dự án ngon thì đều mang lại lợi nhuận cho anh em đâu nhé. Phải biết định giá dự án để xác định được khả năng sinh lợi nhuận của dự án đó. Về cơ bản chúng ta sẽ cần rèn luyện những kỹ năng sau để nâng cấp khả năng đánh giá và chốt lợi nhuận của một dự án hay một đồng token:

 Biết đọc các thông số về tokenomics: Market Cap; Fully Dilluted Value (FDV); Circulating Supply; Total Supply; Vesting...So sánh với các dự án dẫn đầu cùng mảng để đánh có quy chuẩn định giá. Từ đó xác định điểm chốt lời.

 Học về tâm lý giao dịch & quản trị cảm xúc (này gọi cho nguy hiểm thôi): Loại bỏ tính fomo trong tư duy của anh em để có một cái nhìn dự án đỡ bị “maxi”” hơn, thế thì khi định giá cũng không bị “ảo tưởng”.

 Xây dựng danh mục đầu tư hợp lý để dễ theo dõi: Tạo các danh mục theo dõi dự án tiềm năng sẽ giúp anh em tiết kiệm thời gian mò mẫm sau này khi nhìn lại. Danh mục có thể phân theo từng mảng, phân theo giai đoạn dự

án hoặc phân theo market cap,... Dự án mới chưa có token thì quan sát team phát triển, cộng đồng,... Đã có token thì quan sát hiệu suất, cách MM lái giá, ...

 Chiến lược quản lý rủi ro: Chuẩn bị các kịch bản rủi ro tùy từng mảng dự án, nó giúp cho anh em có cái nhìn toàn diện hơn về một danh mục đầu tư. Nói chung là luôn luôn xác định được risk & rewards từ đó có sự phẩn bổ đầu tư hợp lý giúp quản lý rủi ro hiệu quả hơn.

D) HIỂU VỀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CRYPTO

Cái này thì rõ rồi, càng hiểu sâu và hiểu rộng về nhiều lĩnh vực khác nhau thì chúng ta càng có nhiều góc nhìn và nhận định cũng sẽ khách quan hơn. Nhưng mà biết hết làm sao được, đúng không? Thế nên chúng ta sẽ chọn lọc các yếu tố có liên quan và có tác động đến thị trường crypto thôi:

 Có thể học thêm về kinh tế (vĩ mô/vi mô)

 Lịch sử và cách vận hành tài chính

 Marketing/Branding/Business Model

 Tin tức chính trị, tài chính, chỉ số kinh tế,...

 Tìm hiểu cách vận hành của FUD: FUD không hẳn là một tin xấu đâu mànó chính là một công cụ làm bài, làm giá hiệu quả của các nhà tạo lập thị trường. Có khi FUD thật thì sập, có khi FUD giả để rũ hàng —> gom giá rẻ,...