5 trend lớn sẽ dẫn dắt thị trường crypto trong năm 2025.
1. RWA
RWA (Real World Asset) đang ngày càng được ứng dụng ở cấp độ quốc gia. Cơ quan Tiền tệ Singapore (MAS) cùng các cơ quan tài chính của Nhật Bản, Anh và Thụy Sĩ đang hợp tác thử nghiệm token hóa các sản phẩm ngoại hối, quản lý tài sản và lãi suất cố định. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ cũng đã nghiên cứu RWA và đánh giá cao tiềm năng của nó. Mới đây, bang California đã số hóa 42 triệu giấy tờ xe lên Avalanche. Dự báo từ 21co cho thấy thị trường RWA có thể đạt 3,5 nghìn tỷ USD trong thị trường Bear và 10 nghìn tỷ USD trong thị trường Bull.
Công nghệ blockchain, đặc biệt là RWA, đang chứng minh ứng dụng mạnh mẽ và trở thành xu hướng quản lý tài sản mới. Ranh giới giữa tài sản đời thực và tài sản token hóa ngày càng mờ nhạt nhờ sự phát triển của các công nghệ như Chain Abstraction và Account Abstraction. Các nhà phát triển tại RWAxyz đã phân loại tài sản thành ba hình thái chính và năm hình thái nhỏ, dựa trên quyền sở hữu và khả năng chuyển giao giá trị.
Các đại diện lớn của narrative RWA bao gồm: Mantra, Plume, Relio, Polymesh, Paxos, Ondo Finance, Provenance, OnyX, Corda, Figure, Centrifuge, Maple, Goldfinch, Credix, TrueFi,...
2. DePIN
DePIN (Decentralized Physical Infrastructure Networks) kết nối thế giới vật lý với công nghệ blockchain bằng cách khuyến khích đóng góp các tài nguyên kỹ thuật số hoặc vật lý, như sức mạnh tính toán hoặc lưu trữ, vào một mạng lưới phi tập trung. Những người đóng góp sẽ nhận được token của các dự án dựa trên đóng góp của họ.
Các mảnh ghép của DePIN:
- Sever Network: mạng lưới các máy chủ cung cấp tài nguyên cho việc tính toán hay lưu trữ dữ liệu.
- Wireless Network: hệ thống hạ tầng phục vụ cho hoạt động truyền thông liên lạc.
- Sensor Network: mạng lưới gồm các thiết bị cảm biến thu thập dữ liệu ở đời thực như thời tiết, môi trường, phương tiện giao thông, ...
- Energy Network: mạng lưới năng lượng phi tập trung tổng hợp các nguồn năng lượng rải rác để tạo ra một mạng lưới năng lượng linh hoạt và hiệu quả.
Các dự án DePIN nổi bật có thể đầu tư:
- Storage Network: Filecoin, Storj, Sia, GenesysGo, Crust, ScPrime, Zus, Aleph, 4everland, Ceramic, Tableland, Kwil, Polybase, Space and Time...
- Compute Network: IoTex, Fetch AI (ASI), Flux, Theta, Livepeer, Gensyn, Cudos, Aleph, iExec, Golem, 4everland, Lit...
- Wireless Network: Helium, WiFi Map, Pollen, Karrier One, XNet, Chirp, WiCrypt, Wifi Dabba, WayRu, Geodnet, Foam, Onocoy, World Mobile Token, Nodle...
- Sensor Network: Hivemapper, WeatherXM, Dimo, Spexigon, 2blox, Soarchain, Planet Watch
- Energy Network: React Protocol, Arkreen...
3. Memecoin
Theo dữ liệu từ Artemis, trong năm 2024, memecoin ghi nhận mức lợi nhuận trung bình lên đến 103%, vượt xa mức 16,1% của toàn bộ thị trường crypto. Đây là mức tăng trưởng gấp hơn 6 lần so với phần còn lại của thị trường.
Những memecoin thành công thường là những memecoin có câu chuyện mạnh mẽ, văn hoá sâu sắc được đẩy lên tới mức tín ngưỡng khiến đa số thành viên đều giữ sự trung thành tuyệt đối. Dogecoin (DOGE) và Pepe (PEPE) là những ví dụ điển hình.
Sân chơi memecoin là nơi mà các nhà đầu tư nhỏ lẻ tìm kiếm cơ hội bứt phá. Khác với altcoin công nghệ, memecoin không có sản phẩm, công nghệ cao siêu hay bất kỳ tính ứng dụng nào, đơn thuần chỉ là một ý niệm, một câu chuyện để dẫn dắt cộng đồng. Đã có quá nhiều hình mẫu đổi đời nhờ vào memecoin và trông đợi từ những dòng tweet từ "thủ lĩnh tinh thần của các memecoin" - Elon Musk. Chính lý do này đã thôi thúc nhiều người FOMO thử vận may đi tìm "tấm vé đổi đời" mà không màng đến những rủi ro xung quanh.
Cũng không thiếu ngách memecoin, nhưng ở đây chúng ta có thể chia memecoin dựa trên mạng mà nó được deploy:
- Ethereum memecoin: Dogecoin (DOGE), Shiba Inu (SHIB), Pepe (PEPE), MyLady (MYLADY), Kishu Inu (KISHU), Floki Inu (FLOKI), Dogelon Mars (ELON), Hoge Finance (HOGE), Sanshu Inu (SANSHU), Pitbull (PIT), Baby Doge Coin (BabyDoge), MonaCoin (MONA), Samoyedcoin (SAMO), CateCoin (CATE), Woofy (WOOFY)...
- Solana memecoin: Dogwifhat (WIF), Bonk Inu (BONK), Book of Meme (BOME), Peanut (PNUT), Popcat (POPCAT), Mew (MEW), Goat (GOAT), Myro (MYRO), Wen (WEN), Ponke (PONKE)...
- BNB memecoin: Baby Doge Coin (BABYDOGE), Simon's Cat (CAT), WHY (WHY), Baby BNB (BABYBNB), Cheem (CHEEM), COCO COIN (COCO)
- Ton memecoin: Resistance Dog (REDO), TON FISH MEMECOIN (FISH), Notcoin (NOT), Dogs (DOGS), Hamster Kombat (HMSTR), CATI, CATS, GOATS...
- Base memecoin: Brett (BRETT), Degen (DEGEN), Based Pepe (PEPE), Clanker (CLANKER), Ski Mask Dog (SKI), Mister Miggles (MIGGLES), Bonkey (BONKEY), Based Turbo (TURBO), Simmi Token (SIMMI)...
- Tron memecoin: Sundog (SUNDOG), Tron Bull (BULL), MUNCAT (MUNCAT), SunWukong (SUNWUKONG), Suncat (SUNCAT)...
- Bitcoin memecoin: ORDI (ORDI), SATS (SATS), Bitcoin Wizards (WZRD), Rats (RATS), RSIC•GENESIS•RUNE (RUNECOIN), UNCOMMONGOODS, SATOSHI, DOG•GO•TO•THE•MOON (DOG)...
Memecoin là một thị trường hấp dẫn nhưng cũng đầy rẫy cạm bẫy và rủi ro, quản lý vốn là việc làm cần thiết trước khi bạn muốn thử nghiệm điều gì đó với cuộc chơi rủi ro này.
4. AI Agent
AI Agent là các thực thể trí tuệ nhân tạo được thiết kế để hoạt động tự động và độc lập nhằm thực hiện các nhiệm vụ cụ thể. Các AI Agent có thể tiếp nhận thông tin từ môi trường, xử lý, ra quyết định và hành động để đạt được mục tiêu đặt ra.
AI Agent đang là chủ đề nở rộ nhất thị trường cryptocurrency trong giai đoạn vừa qua, nhiều dự án đạt mức tăng trưởng nóng hàng trăm lần trong thời gian ngắn kéo theo sự tăng nhanh về mặt số lượng ở tất cả danh mục.
Một số dự án tiêu biểu của narrative này:
- Infrastructure: Ritual, io.net, Bittensor, BasedAI, Autonomys, 0G Labs, Tau, Talus Network, Koboto, Questflow, Omo Protocol, Chasm, Naptha, Theoriq, Magnet, Cookiedotfun.
- Agent Platform: Virtuals Protocol, Spectral, Olas, MyShell, Alethea, Almanak, CreatorBid, eliza (bởi ai16zdao), Tophat, vaifudotfun, Arata.
- AI Agent: aixbt, Luna, G.A.M.E, Dolos, AVA, Opus, terminal of truths, VaderAI, ai16z, zerebro, Botto, TestMachine, Forta, Clanker (tokenbot).
- AI Agent memecoin: GOAT (Gospel of Goatse), ACT (Act I : The AI Prophecy), Shoggoth, Fartcoin, MemesAI, GNON (numogram), eliza, WMM (Weird Medieval Memes).
5. BTCFi
Bitcoin Finance là các hoạt động tài chính có liên quan đến mạng lưới Bitcoin hay đồng Bitcoin (BTC) nói chung. Mặc dù không hỗ trợ smart contract nhưng Bitcoin vẫn có hệ sinh thái riêng nhờ vào những lớp ứng dụng mở rộng cho phép nhiều Dapp có liên quan đến BTC được xây dựng.
DeFi trên Bitcoin là ám chỉ việc phát triển một nền tảng tài chính phi tập trung chạy trực tiếp hoặc gián tiếp trên mạng lưới Bitcoin. Kể từ khi ra mắt cho tới thời điểm hiện tại, BTC được sử dụng chủ yếu như kho lưu trữ giá trị xa hơn là phương tiện thanh toán. Sự phát triển của các giải pháp mở rộng kéo theo sự phát triển cho hệ sinh thái DeFi trên Bitcoin. Bitcoin sẽ có nhiều tiện ích hơn là lưu trữ giá trị, những người nắm giữ có thể tham gia vào các hoạt động như lending/borrowing, LP farming, mua NFT,… dễ dàng và ít tốn kém chi phí.
Một hệ sinh thái DeFi phát triển sẽ là tiền đề để mở khóa hàng thanh khoản hàng tỉ đô la Bitcoin đang nằm bất động chỉ với mục đích lưu trữ giá trị.
Một số dự án nổi bật trong narrative này: Lightning Network, Stacks (STX), Rootstock (RBTC), Mintlayer (ML), Threshold (T), Ren Protocol (REN), Badger DAO (BADGER), Alex (ALEX), Bevm, BitLayer, Merlin,...
Bitcoin DeFi là một mảng không phải mới nhưng tiềm năng của nó đang được khai thác rất ít. Cùng với sự phát triển của các giải pháp mở rộng mạng lưới Bitcoin sẽ kèo theo sự phát triển không chỉ hệ sinh thái DeFi mà cả NFT trên nó.