Worldcoin, dự án tiền điện tử đồng sáng lập bởi Sam Altman, đang gây tranh cãi mạnh mẽ với việc sử dụng dữ liệu sinh trắc học để xác minh danh tính. Dự án này sử dụng một thiết bị có tên là "Orb" để quét mống mắt của người dùng, nhằm tạo ra một "World ID" độc nhất phục vụ cho việc phân phối thu nhập cơ bản toàn cầu (UBI) và hỗ trợ các giải pháp định danh phi tập trung. Tuy nhiên, các nhà phê bình cho rằng cách tiếp cận này tiềm ẩn nhiều rủi ro về quyền riêng tư, khiến nó trở thành một "quả bom hẹn giờ" trong lĩnh vực danh tính kỹ thuật số.
Những lo ngại chính về cách tiếp cận sinh trắc học của Worldcoin:
Quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu:
Dữ liệu sinh trắc học, nếu bị xâm phạm, không thể thay đổi như mật khẩu. Điều này khiến việc lưu trữ và xử lý dữ liệu nhạy cảm này trở thành lỗ hổng lớn.
Mặc dù Worldcoin tuyên bố sử dụng các kỹ thuật mã hóa tiên tiến và giảm thiểu dữ liệu, nhưng vẫn có những lo ngại về việc dữ liệu này có thể bị lạm dụng hoặc truy cập trái phép.
Rủi ro tập trung hóa:
Việc lưu trữ dữ liệu sinh trắc học trong cơ sở dữ liệu tập trung, hoặc thậm chí bán tập trung, có thể trở thành mục tiêu lớn cho tin tặc và các cơ quan giám sát.
Dù dự án nhấn mạnh vào tính phi tập trung, nhưng việc phụ thuộc vào thiết bị "Orb" vật lý để thu thập dữ liệu lại làm dấy lên câu hỏi về khả năng mở rộng và kiểm soát.
Vấn đề đạo đức:
Việc hứa hẹn tặng token miễn phí để đổi lấy dữ liệu sinh trắc học đã làm nảy sinh các vấn đề đạo đức, đặc biệt tại những khu vực kinh tế khó khăn, nơi người dân có thể cảm thấy bị ép buộc tham gia.
Việc sử dụng công nghệ này mà không có tiêu chuẩn pháp lý toàn cầu rõ ràng càng làm gia tăng nguy cơ bị lạm dụng.
Thách thức pháp lý và quy định:
Các chính phủ và cơ quan quản lý trên thế giới đang siết chặt các quy định về việc thu thập, lưu trữ và sử dụng dữ liệu sinh trắc học. Cách tiếp cận toàn cầu của Worldcoin có thể gặp phải trở ngại pháp lý tại các khu vực có luật bảo vệ dữ liệu nghiêm ngặt như GDPR ở châu Âu.
Nguy cơ giám sát hàng loạt:
Việc tạo ra một cơ sở dữ liệu danh tính sinh trắc học toàn cầu có thể vô tình tạo điều kiện cho các hoạt động giám sát quy mô lớn, dù là bởi các cơ quan nhà nước hay tổ chức khác.
Tác động trong tương lai:
Mặc dù tầm nhìn của Worldcoin về việc sử dụng định danh sinh trắc học để phân phối tiền điện tử một cách công bằng là rất tham vọng, nhưng nó cũng làm nổi bật mâu thuẫn ngày càng gia tăng giữa đổi mới công nghệ và quyền riêng tư cá nhân. Để đạt được sự cân bằng, dự án không chỉ cần các biện pháp kỹ thuật mạnh mẽ mà còn cần các khung quản trị minh bạch, ưu tiên quyền lợi của người dùng.
Worldcoin là lời nhắc nhở rằng những tiến bộ trong blockchain và hệ thống định danh phải cẩn trọng để không làm suy yếu các nguyên tắc phi tập trung và niềm tin mà chúng hướng đến xây dựng.
