Önemli notlar:

  • Teknik analiz (TA) göstergeleri alım satım yapanların varlık fiyatı hareketlerini anlamasına yardımcı olarak kalıpları ve potansiyel alım satım sinyallerini belirlemesini kolaylaştırır.

  • Mevcut birçok TA göstergesi arasında RSI, hareketli ortalamalar, MACD, StokRSI ve Bollinger Bantları popüler seçeneklerden bazılarıdır.

  • TA göstergeleri çok faydalı olabilse de verilerin yorumlanması öznel olabilir. Alım satım yapan birçok kişi riskleri azaltmak için TA göstergelerini temel analizle ve diğer yöntemlerle birlikte kullanır.

Giriş

Grafik göstergeleri, teknik analistler tarafından tercih edilen güvenilir ve etkili araçlardır. Herkes kendi yaklaşımına en uygun araçları seçer ve bu araçlarda ustalaşmayı öğrenir. Bazıları piyasa momentumuna bakmayı tercih ederken, bazıları da piyasa gürültüsünü filtrelemek veya oynaklığı ölçmek ister.

Peki, en iyi teknik göstergeler hangileridir? Her yatırımcının bu soruya yanıtı farklı olacaktır. Fakat aşağıda listelediklerimiz (RSI, MA, MACD, StokRSI ve BB) gibi bazı göstergeler çok popülerdir. Bunların ne olduğunu ve nasıl kullanılacağını makalemizden öğrenebilirsiniz.

Teknik Analiz Göstergeleri Ne Amaçla Kullanılır?

Alım satım yapanlar, bir varlığın fiyat hareketlerine dair daha fazla bilgi edinmek için teknik göstergeleri kullanır. Bu göstergeler, güncel piyasa ortamındaki kalıpları belirlemeyi ve potansiyel alış veya satış sinyallerini tespit etmeyi kolaylaştırır. 

Farklı birçok gösterge türü vardır ve bunlar günlük alım satım, swing alım satım yapanlar ve hatta kimi zaman uzun vadeli yatırımcılar tarafından yaygın olarak kullanılır. Profesyonel analistler ve kendi özel göstergelerini yaratan deneyimli yatırımcılar da vardır. 

Bu makalede, her yatırımcının piyasa analizi araç kitinde bulunması gereken en popüler teknik analiz (TA) göstergelerinden bazılarının kısa bir açıklamasını sunacağız.

1. Göreceli Güç Endeksi (RSI)

Bir varlığın aşırı alımda mı yoksa aşırı satımda mı olduğunu gösteren bir momentum göstergesidir. Bunu, son fiyat değişimlerinin büyüklüğünü ölçerek yapar. Standart ayar son 14 dönemdir (günlük grafikler için son 14 gün, saatlik grafikler için son 14 saat vb.). Bunun ardından, veriler 0 ila 100 arasında bir değere sahip olabilen bir osilatör şeklinde gösterilir.

RSI bir momentum göstergesi olduğundan, fiyat değişiminin hızını (momentumunu) gösterir. Bu da fiyat yükselirken momentum da artıyorsa yükseliş trendinin güçlü olduğu, yani daha fazla alıcının piyasaya girdiği anlamına gelir. Buna karşılık eğer fiyat yükselirken momentum düşüyorsa, bu da satıcıların yakın bir zamanda piyasanın kontrolünü ele geçirebileceğini gösterebilir.

RSI'nin geleneksel yorumlamasında değer 70'in üzerine çıktıysa varlık aşırı alımda, değer 30'un altına düştüğünde ise aşırı satımdadır. Dolayısıyla da uç değerler yaklaşan bir trend değişimini veya pullback'i, yani destek bölgesinden kırılan fiyatın tekrardan destek seviyesine çekilebileceğine işaret edebilir. Yine de bu değerleri doğrudan alım ya da satım sinyalleri olarak görmemek doğru olur. Diğer birçok teknik analiz (TA) tekniğinde olduğu gibi RSI yanlış veya yanıltıcı sinyaller verebilir, bu nedenle alım satım yapmadan önce diğer etmenleri de göz önünde bulundurmak her zaman için faydalı olacaktır.

Daha fazlasını öğrenmek ister misiniz? Göreceli Güç Endeksi (RSI) makalemizi inceleyebilirsiniz.

2. Hareketli Ortalama (MA)

Finansal grafiklerde hareketli ortalama kullanmanın amacı fiyat hareketlerini yumuşatmak ve piyasa trendinin yönünü görmektir. Hareketli ortalamalar, geçmiş fiyat verilerine dayandıkları için gecikmeli göstergeler olarak kabul edilir.

En yaygın kullanılan iki hareketli ortalama basit hareketli ortalama (SMA veya MA) ve üssel hareketli ortalamadır (EMA). SMA, belirli bir zaman aralığı için fiyat verilerinin alınması ve ortalamasının hesaplanmasıyla çizilir. Örneğin 10 günlük SMA, son 10 gün içindeki ortalama fiyatın hesaplanmasıyla belirlenir. Diğer yandan EMA ise son dönemdeki fiyat verilerine daha fazla ağırlık verilerek hesaplanır. Bu da onu son dönemdeki fiyat hareketlerine daha duyarlı kılar.

Daha önce de belirttiğimiz gibi hareketli ortalama gecikmeli bir göstergedir. Zaman aralığı ne kadar uzun olursa gecikme de o kadar fazla olur. Dolayısıyla, 200 günlük bir SMA güncel fiyat hareketlerine 50 günlük bir SMA'ya kıyasla daha yavaş tepki verir.

Yatırımcılar, güncel piyasa trendini ölçmek için fiyatın belirli hareketli ortalamalarla ilişkisini sıkça kullanır. Örneğin, eğer fiyat 200 günlük basit hareketli ortalamanın üzerinde uzun bir süre boyunca kalırsa, birçok kişi varlığın boğa piyasasında olduğunu düşünür.

Alım satım yapanlar, hareketli ortalama kesişimlerini al veya sat sinyalleri olarak da kullanabilir. Örneğin, 100 günlük SMA'nın 200 günlük SMA'nın altına düşmesi bir sat sinyali olarak değerlendirilebilir. Peki, bu düşüş tam olarak ne anlama gelir? Son 100 gün içindeki ortalama fiyatın, an itibarıyla son 200 gün içindeki ortalama fiyatın altında olduğunu gösterir. Burada satış yapmanın arkasındaki fikir, kısa vadeli fiyat hareketlerinin artık yükseliş trendini takip etmediği, dolayısıyla da trendin yakında tersine dönebileceği ihtimalidir.

Daha fazlasını öğrenmek ister misiniz? Hareketli ortalamalar makalemizi inceleyebilirsiniz.

3. Hareketli Ortalama Yakınsama Iraksama (MACD)

MACD, iki hareketli ortalamanın ilişkisini göstererek varlığın momentumunu belirlemek için kullanılır. MACD çizgisi ve sinyal çizgisi olmak üzere iki çizgiden oluşur. MACD çizgisi, 12'lik EMA'dan 26'lık EMA'nın çıkarılmasıyla hesaplanır. Elde edilen çizgi, sinyal çizgisinin yani MACD çizgisinin 9'luk EMA'sının üzerine çizilir. Birçok grafik aracı, MACD çizgisi ve sinyal çizgisi arasındaki mesafeyi gösteren bir histogram da içerir. 

Kullanıcılar, MACD ve fiyat hareketleri arasındaki farkları değerlendirerek güncel trendin gücü hakkında fikir sahibi olabilir. Örneğin fiyat daha yüksek bir zirve yaparken MACD daha düşük bir zirve yapıyorsa, piyasa yakın zamanda yön değiştirecek olabilir. Bu durumda MACD bize neyi gösterir? Momentum düşerken fiyatın yükseldiğini, dolayısıyla da bir pullback veya yön değişimi ihtimalinin yüksek olduğunu gösterir.

Yatırımcılar bu göstergeyi MACD çizgisi ve sinyal çizgisinin kesişimlerini incelemek için de kullanabilir. Örneğin eğer MACD çizgisi sinyal çizgisinin üzerine çıkıyorsa, bu bir alım sinyali olabilir. Tam tersi MACD çizgisi sinyal çizgisinin altına iniyorsa, bu da bir satış sinyali olabilir.

Her ikisi de momentumu farklı etmenlerle ölçtüğü için MACD çoğu zaman RSI ile birlikte kullanılır. Bu ikisinin birlikte piyasa hakkında daha kapsamlı bir teknik görünüm sunacağı varsayılır.

Daha fazlasını öğrenmek ister misiniz? MACD makalemizi inceleyebilirsiniz.

4. Stokastik RSI (StokRSI)

Stokastik RSI bir varlığın aşırı alımda ya da aşırı satımda olup olmadığını belirlemek için kullanılan bir momentum osilatörüdür. İsminden de anlaşılabileceği gibi RSI'nin bir türevidir ve fiyat verileri yerine RSI değerleri kullanılarak oluşturulur. Standart RSI değerlerine Stokastik osilatör adında bir formül uygulanır. Stokastik RSI değerleri genellikle 0-1 (ya da 0-100) aralığındadır.

Stokastik RSI, daha hızlı ve hassas olması nedeniyle yorumlaması zor birçok alım satım sinyali yaratabilir. Genellikle, aralığının en üst ve en alt uçlarına yakınken daha faydalı olabilir. 

0,8'den yüksek bir StokRSI değeri genellikle aşırı alım, 0,2'den düşük bir değer de aşırı satım olarak değerlendirilebilir. 0 değeri, ölçüm yapılan dönem içinde (varsayılan ayar genellikle 14'tür) RSI'nin en düşük değerinde olduğu anlamına gelir. Bunun aksine 1 değeri ise ölçüm yapılan dönem içinde RSI'nin en yüksek değerinde olduğunu gösterir.

Tıpkı RSI kullanırken dikkat edilmesi gerektiği gibi, aşırı alım ya da aşırı satım gösteren bir StokRSI değeri fiyatın kesinlikle yön değiştireceği anlamına gelmez. StokRSI söz konusu olduğunda, bu yalnızca StokRSI değerlerinin dayandığı RSI değerlerinin son ölçümlerinin uç noktalarına yakın olduğunu gösterir. Ayrıca StokRSI'nin RSI göstergesine kıyasla daha hassas olduğunu, dolayısıyla da yanlış veya yanıltıcı sinyaller üretme olasılığının daha yüksek olduğunu da unutmamak gerekir.  

Daha fazlasını öğrenmek ister misiniz? Stokastik RSI makalemizi inceleyebilirsiniz.

5. Bollinger Bantları (BB)

Bollinger Bantları, piyasa oynaklığının yanı sıra aşırı alım ve aşırı satım koşullarını ölçer. SMA (orta bant), alt bant ve üst bant olmak üzere üç çizgiden oluşur. Ayarlar değişiklik gösterebilir, fakat genellikle alt ve üst bantlar orta banttan iki standart sapma uzaklıktadır. Oynaklık arttıkça ve azaldıkça, bantlar arasındaki mesafe de artar ve azalır.

Genellikle, fiyat üst banda ne kadar yakınsa grafiği çizilen varlık da aşırı alım koşullarına o kadar yakındır. Bunun aksine, fiyat alt banda ne kadar yakınsa, aşırı satım koşulları da o kadar yakındır. Fiyat çoğu zaman bantların arasında kalacaktır, fakat nadiren dışına da çıkabilir. Bu durum kendi başına bir sinyal olmasa da olağan dışı piyasa koşullarının bir göstergesi olabilir.

Bollinger bantlarındaki bir diğer önemli kavram ise sıkışmadır. Tüm bantların birbirlerine çok yaklaştığı düşük oynaklık dönemini ifade eder. Gelecekteki olası bir oynaklık döneminin göstergesi olarak kullanılabilir. Bunun aksine eğer bantlar birbirlerinden çok uzaktaysa, bunu bir düşük oynaklık dönemi takip edebilir.

Daha fazlasını öğrenmek ister misiniz? Bollinger Bantları makalemizi inceleyebilirsiniz.

Son Söz

Göstergeler verileri sergiliyor olsalar da verilerin yorumlanmasının son derece öznel olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle, bir adım geri çekilip kişisel yanlılıklarınızın karar verme süreçlerinizi etkileyip etkilemediğini değerlendirmeniz her zaman için faydalı olacaktır. Bir yatırımcı için doğrudan bir alım ya da satım sinyali diğer bir yatırımcı için yalnızca piyasa gürültüsü olabilir. 

Çoğu piyasa analizi tekniğinde olduğu gibi göstergeler de birbirleriyle veya temel analiz (FA) gibi diğer yöntemlerle birlikte kullanıldığında daha faydalıdır. Teknik analizi (TA) öğrenmenin en iyi yolu bol bol pratik yapmaktır.

Ek Okumalar

Sorumluluk Reddi: Bu içerik, size hiçbir beyan ve garanti verilmeksizin "olduğu gibi", genel bilgilendirme ve eğitim amaçları doğrultusunda sunulmaktadır. Bu içerik finansal, hukuki veya diğer bir mesleki tavsiye olarak yorumlanmamalıdır ve belirli bir ürün veya hizmetin satın alınmasını önerme amacı taşımamaktadır. Bu konuda uygun mesleki danışmanlardan tavsiye almalısınız. Makaleye bir üçüncü taraf tarafından katkıda bulunulduğunda, ifade edilen görüşlerin katkıda bulunan o üçüncü tarafa ait olduğunu ve Binance Academy'nin görüşlerini yansıtmadığını lütfen unutmayın. Daha fazla bilgi için sorumluluk reddimizin tam metnini buradan okuyabilirsiniz. Dijital varlık fiyatları dalgalanabilir. Yatırımınızın değeri yükselebileceği gibi düşebilir de ve yatırım yaptığınız tutarı geri alamayabilirsiniz. Yatırım kararlarınızın tüm sorumluluğu size aittir ve Binance Academy yaşanacak hiçbir kayıp için sorumluluk kabul etmez. Bu materyal finansal, hukuki veya diğer bir mesleki tavsiye olarak yorumlanmamalıdır. Daha fazla bilgi için Kullanım Koşulları ve Risk Uyarısı bölümlerimize bakabilirsiniz.