Liên minh Châu Âu (EU) vừa đưa Garantex, một sàn giao dịch tiền mã hóa có trụ sở tại Moscow, vào gói trừng phạt thứ 16 nhắm vào Nga. Theo EU, Garantex đã hỗ trợ các giao dịch liên quan đến tội phạm mạng, chợ đen và các nhóm ransomware như Conti, khiến nó trở thành một mắt xích quan trọng trong hoạt động rửa tiền và trốn tránh lệnh trừng phạt.
Garantex – Cầu Nối Giúp Nga Lách Trừng Phạt
Theo thông báo từ Hội đồng Châu Âu,
#Garantex bị trừng phạt vì có liên hệ với Sberbank, Tinkoff Bank và Alfa-Bank – ba ngân hàng Nga đã nằm trong danh sách trừng phạt của EU từ năm 2014.
Bằng cách chuyển đổi rúp Nga từ các ngân hàng này sang crypto, sau đó đổi thành các loại tiền tệ khác, Garantex đã giúp cá nhân và tổ chức Nga tiếp cận hệ thống tài chính toàn cầu.
Bà Kaja Kallas, Đại diện cấp cao của EU về Chính sách Đối ngoại và An ninh, cho biết gói trừng phạt mới nhằm đánh dấu ba năm kể từ khi Nga tấn công Ukraine, đồng thời nhắm vào các tàu dầu vi phạm an toàn, hệ thống ngân hàng trốn tránh trừng phạt và các nền tảng tuyên truyền sai sự thật.
Garantex – "Tội Đồ" Trong Hệ Sinh Thái Tiền Mã Hóa?
Không chỉ bị EU trừng phạt, Mỹ (OFAC) và Anh đã đưa Garantex vào danh sách đen từ các năm 2022 và 2023.
Theo Isabella Chase, Trưởng ban Chính sách khu vực Anh -
#Eu tại TRM Labs, Garantex đóng vai trò chủ chốt trong việc hỗ trợ hoạt động tài chính phi pháp kể từ khi thành lập vào năm 2019.
Sàn này bị cáo buộc giúp thực hiện giao dịch liên quan đến tội phạm mạng, thị trường chợ đen darknet và ransomware.Từng là nền tảng chính để giao dịch trên Hydra Market, một chợ đen trực tuyến lớn của Nga trước khi bị đánh sập.Chỉ tính trong năm 2024, Garantex và sàn Nobitex của Iran đã chiếm 85% tổng dòng tiền đổ vào các tổ chức bị trừng phạt.
Mặc dù bị trừng phạt, Garantex vẫn tiếp tục xử lý hàng tỷ USD giao dịch mỗi năm, cho thấy lệnh cấm có thể không đủ mạnh để ngăn chặn các hoạt động bất hợp pháp của sàn này.
Lệnh Trừng Phạt Có Hiệu Quả Hay Không?
Theo Andrew Fierman, Trưởng bộ phận Tình báo An ninh Quốc gia tại Chainalysis, Garantex vẫn là một nút quan trọng trong mạng lưới tội phạm mạng của Nga, ngay cả sau khi bị Mỹ và Anh trừng phạt.
Ông cho biết sàn này đã:
✅ Hỗ trợ rửa tiền cho giới tinh hoa Nga.
✅ Tạo điều kiện cho các cuộc tấn công ransomware.
✅ Giúp chuyển tiền cho các chiến dịch tuyên truyền.
✅ Có thể liên quan đến chuỗi cung ứng quân sự.
Mặc dù có nhiều sàn giao dịch nhỏ khác hoạt động tại Nga, nhưng Garantex vẫn là sự lựa chọn hàng đầu vì khả năng thanh khoản mạnh và danh tiếng ổn định. Điều này khiến lệnh trừng phạt khó có thể ngăn chặn ngay lập tức hoạt động của sàn.
Số Liệu Về Hoạt Động Giao Dịch Của Các Thực Thể Bị Trừng Phạt
Dữ liệu từ hai nền tảng phân tích blockchain hàng đầu cho thấy những kết quả trái chiều:
📉 Theo TRM Labs, tổng giá trị giao dịch của các thực thể bị trừng phạt đã giảm 33%, từ $21.9 tỷ (2023) xuống còn $14.8 tỷ (2024).
📈 Trong khi đó, Chainalysis lại báo cáo mức tăng từ $14.9 tỷ (2023) lên $15.8 tỷ (2024).
Sự khác biệt này có thể xuất phát từ cách tính toán, vì dữ liệu của
#Chainalysis bao gồm cả hoạt động hợp pháp tại các khu vực bị trừng phạt.
Kết Luận: EU Có Ngăn Chặn Được Garantex?
Dù bị trừng phạt bởi Mỹ, Anh và EU, Garantex vẫn là một mắt xích quan trọng trong hệ thống tài chính ngầm của Nga. Với danh tiếng ổn định và thanh khoản mạnh, sàn này khó có thể bị thay thế ngay lập tức.
Tuy nhiên, áp lực từ các lệnh cấm vẫn có tác động nhất định. Nếu sự siết chặt tiếp tục, Garantex có thể gặp khó khăn trong việc duy trì hoạt động, đặc biệt nếu các cơ quan thực thi pháp luật mạnh tay truy quét các đối tác và khách hàng của sàn.
Liệu EU có thành công trong việc làm suy yếu hệ thống tài chính ngầm của Nga? Hay Garantex sẽ tìm ra cách vượt qua rào cản như cách các sàn giao dịch phi pháp khác từng làm? Đây vẫn là câu hỏi chưa có lời giải rõ ràng.