Vốn hóa pha loãng hoàn toàn (Fully Diluted Valuation – FDV) là một chỉ số quan trọng thường gặp khi đánh giá các dự án tiền mã hoá, cung cấp cái nhìn về tiềm năng tổng giá trị của dự án. FDV thể hiện vốn hóa thị trường ước tính nếu tất cả các token — bao gồm cả những token chưa được lưu hành — đều có sẵn trên thị trường tại thời điểm hiện tại.
Khác với nguồn cung lưu hành, vốn chỉ đề cập đến số lượng token đang được giao dịch, FDV tính đến tổng cung token. Việc hiểu rõ FDV giúp đánh giá giá trị của một dự án một cách toàn diện, thay vì chỉ dựa trên số lượng token hiện có trên thị trường, từ đó cung cấp cái nhìn sâu hơn về tiềm năng của dự án.
Bài viết này sẽ giải thích vốn hóa pha loãng hoàn toàn trong thị trường tiền mã hoá là gì, các bước tính toán FDV, tầm quan trọng của FDV và những rủi ro khi phụ thuộc vào chỉ số này trong lĩnh vực tiền mã hoá.
Giải thích về vốn hóa pha loãng hoàn toàn (FDV)
Hãy tưởng tượng FDV (vốn hóa pha loãng hoàn toàn) như việc mua một ngôi nhà vẫn đang trong quá trình xây dựng. Bạn chỉ có thể thấy một phần của ngôi nhà hiện tại, nhưng biết rằng sẽ có thêm nhiều phòng được xây dựng trong tương lai. Trong thế giới tiền mã hoá, FDV đại diện cho tổng giá trị ước tính của một dự án nếu tất cả các token — cả những token hiện có và những token chưa được phát hành — đều được bán trên thị trường. FDV được tính bằng cách nhân giá hiện tại của token với tổng cung, bao gồm cả những token bị khóa, được dự trữ cho tương lai hoặc chưa được tạo ra.
Tại sao cần hiểu FDV trong việc đầu tư vào tiền mã hoá? Có nhiều lý do giải thích tại sao FDV quan trọng trong lĩnh vực này.
Nhiều dự án tiền mã hoá phát hành token của họ dần dần thông qua các cơ chế như vesting, staking hoặc mining. Ví dụ, Ripple đã triển khai kế hoạch vesting cho XRP nhằm gắn kết các lợi ích dài hạn, Tezos thưởng staking XTZ khi tham gia vào mạng lưới, và Bitcoin khuyến khích các thợ đào nhằm bảo mật mạng lưới.
Vì vậy, trong khi nguồn cung lưu hành chỉ phản ánh số lượng token hiện có, FDV xem xét tổng nguồn cung sẽ xuất hiện trong tương lai.
Điều này giúp bạn có cái nhìn rộng hơn về tiềm năng tương lai của dự án, nhưng cần lưu ý rằng giá token trong tương lai có thể dao động.
Tổng cung Nguồn cung tối đa Nguồn cung lưu hành Ý nghĩa Tổng số token đã phát hành, bao gồm cả những token chưa được phát hành Giới hạn tuyệt đối về tổng số token có thể tồn tại Số lượng token hiện đang có sẵn để giao dịch Bao gồm Bao gồm token bị khóa, bị đốt và dự trữ Giới hạn cố định do giao thức đặt ra; không thay đổi Loại trừ các token bị khóa, bị đốt và dự trữ Thay đổi theo thời gian Có thể thay đổi theo việc phát hành mới hoặc đốt token Giữ nguyên; được quy định trước bởi giao thức Có thể dao động do phát hành mới, đốt token hoặc khóa token Tác động của khóa/đốt Token bị khóa giảm nguồn cung có sẵn; token bị đốt làm giảm tổng cung Không ảnh hưởng; phản ánh giới hạn tối đa Điều chỉnh theo các token bị khóa và đốt; thay đổi khi các token này được phát hành hoặc bị loại bỏ
Tại sao FDV quan trọng đối với các nhà đầu tư tiền mã hoá
Đối với các nhà đầu tư, FDV giống như việc xem xét toàn bộ chi phí của một món đồ mà bạn đang mua theo hình thức trả góp. Khi một dự án có FDV cao, điều này cho thấy rằng sẽ có thêm nhiều token được đưa vào lưu hành trong tương lai, có thể làm giảm giá trị của những token bạn hiện đang sở hữu. Với vốn hóa thị trường thấp, điều này có thể khiến dự án trông có vẻ “rẻ” hơn tại thời điểm hiện tại.
Tuy nhiên, nếu FDV vượt quá vốn hóa thị trường hiện tại, điều này có thể cho thấy dự án có thể đang bị định giá quá cao. Hiểu rõ về FDV giúp bạn đưa ra quyết định đầu tư tốt hơn bằng cách cho phép bạn nhìn thấy giá trị tiềm năng toàn diện của khoản đầu tư thay vì chỉ dựa vào giá trị hiện tại.
Quá nhiều thuật ngữ tài chính? Hãy đơn giản hóa:
FDV là giá trị tiềm năng tổng thể.
Vốn hóa thị trường là giá trị hiện tại.
Tiếp theo, chúng ta sẽ khám phá sự khác biệt giữa FDV và vốn hóa thị trường thông qua một ví dụ trong phần sau.
FDV và vốn hóa thị trường: Sự khác biệt là gì?
FDV và vốn hóa thị trường có thể nghe giống như các thuật ngữ tương tự, nhưng như đã đề cập ở trên, chúng là những khái niệm khác nhau.
FDV là giá trị tiềm năng tổng thể của một loại tiền mã hoá nếu tất cả các token đều đang được lưu hành. Ngược lại, vốn hóa thị trường là giá trị hiện tại của một loại tiền mã hoá dựa trên nguồn cung lưu hành và giá mỗi token.
Hãy tưởng tượng một loại tiền mã hoá mới tên là XYZ. Tổng cộng sẽ có 1 tỷ token XYZ tồn tại (tổng cung), và hiện tại có 500 triệu token XYZ đang được giao dịch (nguồn cung lưu hành). Bây giờ, hãy phân tích FDV và vốn hóa thị trường của đồng coin này:
FDV: Nếu mỗi token XYZ hiện có giá trị 0.5 USD, thì FDV sẽ là 500 triệu USD. Con số này đại diện cho giá trị tiềm năng tối đa của XYZ nếu tất cả 1 tỷ token đều đang lưu hành và được định giá 0.5 USD mỗi token.
Vốn hóa thị trường: Nếu chỉ có 500 triệu token XYZ hiện đang lưu hành và giá mỗi token là 0.5 USD, thì vốn hóa thị trường sẽ là 250 triệu USD.
Làm thế nào để tính ra các con số này? Hãy cùng xem cách FDV và vốn hóa thị trường được tính toán.
FDV trong tiền mã hoá được tính như thế nào?
Công thức sau đây được sử dụng để tính toán FDV:
FDV = Tổng cung × Giá hiện tại mỗi token
Trong đó:
Tổng cung: Đây là tổng số lượng token đã hoặc sẽ được phát hành của một dự án tiền mã hoá. Tổng cung bao gồm cả những token đã lưu hành trên thị trường và những token chưa được phát hành (bị khóa, dự trữ cho tương lai hoặc đang trong quá trình phát hành).
Giá hiện tại mỗi token: Đây là giá trị thị trường hiện tại của mỗi token tại thời điểm tính toán. Giá này có thể dao động theo thời gian dựa trên cung và cầu trên thị trường.
Sử dụng ví dụ trên, với tổng cung là 1 tỷ token và giá hiện tại là 0.5 USD mỗi token, FDV sẽ là:
FDV = 1 tỷ token x 0.5 USD = 500 triệu USD
Vốn hóa thị trường được tính bằng công thức dưới đây:
Vốn hóa thị trường = Nguồn cung lưu thông × Giá hiện tại của mỗi token.
Ví dụ, nếu nguồn cung lưu thông là 500 triệu token và giá hiện tại của mỗi token là 0,50 USD, thì vốn hóa thị trường sẽ là:
Vốn hóa thị trường = 500 triệu token × 0.5 USD = 250 triệu USD.
Đây là giá trị dựa trên lượng token hiện có sẵn để giao dịch trên thị trường!
Ảnh hưởng của FDV và số vốn hóa thị trường lên các dự án tiền mã hóa có thể rất đáng kể, tác động đến cách thị trường đánh giá tiềm năng dài hạn của dự án. Giờ hãy cùng tìm hiểu một số kịch bản để hiểu rõ hơn về tác động của chúng:
Vốn hóa thị trường thấp, FDV cao: Giá trị hiện tại của dự án còn thấp nhưng có thể cao hơn nhiều nếu tất cả các token được bán ra. Điều này có thể cho thấy dự án hiện tại là một “viên ngọc ẩn”, nhưng cần cẩn trọng với khả năng pha loãng giá trị trong tương lai.
Vốn hóa thị trường cao, FDV thấp: Giá trị hiện tại của dự án đang cao, nhưng tiềm năng tương lai lại thấp hơn so với giá trị hiện tại. Điều này có thể ám chỉ rằng dự án đang bị định giá quá cao hoặc đã phản ánh hết mức tăng trưởng trong tương lai.
Vốn hóa thị trường thấp, FDV thấp: Giá trị hiện tại và tiềm năng tương lai của dự án đều không khả quan. Đây có thể là một dự án mới hoặc đang gặp khó khăn với ít cơ hội thành công.
Vốn hóa thị trường cao, FDV cao: Dự án có giá trị hiện tại mạnh mẽ và tiềm năng tương lai cao. Điều này thường chỉ ra rằng dự án đã được thiết lập và đang phát triển tốt, nhưng cần đảm bảo rằng FDV cao không dẫn đến pha loãng giá trị trong tương lai.
Vậy, kịch bản nào phổ biến nhất? Vốn hóa thị trường cao và FDV cao thường xuất hiện ở những dự án đã được khẳng định và có tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ. Tính đến ngày 10/9, vốn hóa thị trường của Bitcoin là 1,135 nghìn tỷ USD. Với tổng cung tối đa là 21 triệu đồng coin và giá mỗi đồng là 57.502 USD, FDV của Bitcoin vào khoảng 1,207 nghìn tỷ USD.
Ngược lại, NEXO, xếp hạng 100 theo CoinMarketCap tính đến ngày 10/9, có vốn hóa thị trường vào khoảng 558,3 triệu USD và FDV khoảng 997,3 triệu USD, với 560 triệu token NEXO đang lưu hành trong tổng cung 1 tỷ token.
Câu hỏi đặt ra lúc này là liệu FDV có phải là thước đo đáng tin cậy để đánh giá giá trị thực sự của một loại tiền mã hóa hay không. Hãy cùng tìm hiểu.
Rủi ro khi phụ thuộc vào FDV trong đầu tư tiền mã hóa
Việc phụ thuộc vào FDV trong đầu tư tiền mã hóa có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro vì nhiều lý do. FDV cung cấp dự báo về giá trị tương lai của một loại tiền mã hóa bằng cách ước tính tổng giá trị tiềm năng nếu tất cả các token của nó đều được lưu hành. Tuy nhiên, nếu không tính đến các yếu tố khác, con số này có thể gây hiểu lầm.
Hơn nữa, lịch trình phát hành token thực tế không được FDV xem xét. Nhiều dự án có các token được cấp dần hoặc bị khóa trong một khoảng thời gian. Vì vậy, nếu phần lớn token chưa được phát hành, giá trị của dự án có thể được phản ánh chính xác hơn thông qua vốn hóa thị trường hiện tại. Việc phát hành thêm các token này có thể làm giảm giá trị của chúng, dẫn đến sự suy giảm giá token.
Ngoài ra, FDV giả định rằng giá của token sẽ giữ nguyên, điều này khó xảy ra trong thực tế. Nếu có nhiều token lưu hành hơn, nguồn cung tăng có thể dẫn đến giá token giảm và ảnh hưởng đến cách tính FDV. Hơn nữa, FDV không tính đến các yếu tố có thể ảnh hưởng đến giá trị thực của token, như cạnh tranh thị trường, thay đổi về pháp lý và sự phát triển liên tục của dự án.
Do đó, FDV là một chỉ số hữu ích, nhưng không thể sử dụng riêng lẻ. Để đưa ra quyết định đầu tư toàn diện, nhà đầu tư cần cân nhắc thêm các yếu tố khác như vốn hóa thị trường, lịch trình phát hành token, và sức khỏe tổng thể của dự án.