Trung Quốc đặt mục tiêu hoàn thiện hạ tầng dữ liệu quốc gia dựa trên blockchain vào năm 2029, mở ra cơ hội chuyển đổi số toàn diện và thị trường dữ liệu trị giá hàng tỷ USD.
Ngày 6/1, Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc (NDRC) cùng nhiều cơ quan khác đã công bố “Hướng dẫn Xây dựng Hạ tầng Dữ liệu Quốc gia”, xác định công nghệ blockchain là nền tảng cốt lõi cho chiến lược chuyển đổi số của quốc gia.
Hướng dẫn này vạch ra lộ trình chi tiết để xây dựng một hệ sinh thái dữ liệu toàn diện, an toàn và hiệu quả, dựa trên công nghệ blockchain, dự kiến hoàn thiện vào năm 2029. Đây được xem là bước đi chiến lược của Trung Quốc nhằm khai thác tiềm năng kinh tế của dữ liệu, đồng thời củng cố an ninh và kiểm soát thông tin.
Theo hướng dẫn, blockchain sẽ đóng vai trò then chốt trong thúc đẩy trao đổi dữ liệu đáng tin cậy giữa các ngành và khu vực, tạo nền tảng cho một thị trường dữ liệu tích hợp trên toàn quốc. Việc ứng dụng công nghệ sổ cái phân tán (DLT) được kỳ vọng sẽ đảm bảo tính minh bạch, truy xuất nguồn gốc và ngăn chặn giả mạo dữ liệu, giải quyết bài toán nan giải về niềm tin và an ninh trong bối cảnh chia sẻ dữ liệu đa bên.
Lộ trình triển khai được chia thành nhiều giai đoạn. Từ 2024 đến 2026, chính phủ sẽ triển khai các dự án thí điểm tại các khu vực trọng điểm để hoàn thiện khung pháp lý và kỹ thuật cho blockchain, đồng thời thử nghiệm các ứng dụng thực tế. Đến năm 2028, các dự án này sẽ được mở rộng thành mạng lưới blockchain tích hợp trên toàn quốc, kết nối luồng dữ liệu giữa các tỉnh, ngành và khu vực công-tư. Mục tiêu cuối cùng là hoàn thiện hạ tầng dữ liệu dựa trên blockchain trên toàn quốc vào năm 2029.
Không gian dữ liệu đáng tin cậy: Chìa khóa cho chuyển đổi số
Một điểm nhấn quan trọng trong hướng dẫn là xây dựng “không gian dữ liệu đáng tin cậy”. Đây là những môi trường phi tập trung được hỗ trợ bởi blockchain, cho phép doanh nghiệp, chính phủ và cá nhân trao đổi dữ liệu một cách an toàn, liền mạch và minh bạch. Bản chất bất biến của sổ cái phân tán giúp đảm bảo tính toàn vẹn và quyền sở hữu dữ liệu, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xác minh nguồn gốc và tuân thủ quy định.
Các không gian dữ liệu này được kỳ vọng sẽ đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy đổi mới và tăng trưởng kinh tế. Ứng dụng tiềm năng trải rộng trên nhiều lĩnh vực, từ logistics xuyên biên giới, quản lý chuỗi cung ứng đến thương mại điện tử và dịch vụ tài chính.
Ví dụ, trong lĩnh vực nông nghiệp, mạng lưới chuỗi cung ứng dựa trên blockchain có thể giúp truy xuất nguồn gốc sản phẩm, giảm thiểu gian lận và nâng cao chất lượng thực phẩm. Trong lĩnh vực tài chính, các giải pháp tài chính phi tập trung (DeFi) được nhà nước phê duyệt có thể cung cấp các dịch vụ tài chính an toàn và hiệu quả với chi phí thấp hơn so với hệ thống truyền thống.
Hướng dẫn cũng đề cập đến xây dựng “thị trường dữ liệu” dựa trên blockchain. Việc mã hóa tài sản dữ liệu và phân chia quyền sở hữu sẽ tạo điều kiện cho kiếm tiền từ dữ liệu và giao dịch an toàn trên nền tảng blockchain. Động thái này hứa hẹn mở ra nguồn doanh thu mới và khuyến khích chia sẻ dữ liệu ở quy mô lớn, tạo động lực cho sự phát triển của nền kinh tế dữ liệu.
Để đảm bảo an ninh và bảo mật, hướng dẫn nhấn mạnh việc tích hợp blockchain với các công nghệ tiên tiến khác như tính toán đa bên an toàn, mã hóa đồng hình và bằng chứng không tiết lộ. Những công nghệ này cho phép xử lý và phân tích dữ liệu nhạy cảm mà không làm lộ thông tin, giải quyết các lo ngại về quyền riêng tư trong các lĩnh vực như y tế và tài chính. Hệ thống giám sát dựa trên blockchain cũng sẽ được triển khai để kiểm tra tính toàn vẹn dữ liệu theo thời gian thực, bảo vệ chống lại truy cập trái phép và các mối đe dọa mạng.