Nedir?
Filecoin, merkeziyetçi olmayan bir dosya depolama ağıdır. Geleneksel bulut depolama hizmetlerinin aksine, dosyalar tek bir yerde değil, ağa bağlı bilgisayarlara dağıtık bir şekilde depolanır. Bu, dosyaların sansüre dayanıklı ve daha güvenli olmasını sağlar. Kullanıcılar dosyaları yükleyebilir, depolayabilir ve ağdaki diğer kullanıcılarla paylaşabilir.
Kim yarattı?
Filecoin, merkezi olmayan bulut depolama hizmeti IPFS'nin de yaratıcısı olan Protocol Labs tarafından geliştirilmiştir. Protocol Labs, Juan Benet tarafından 2014 yılında kurulmuştur.
Nasıl çalışır?
Filecoin'in çalışma şekli karmaşık olsa da, temel olarak iki tür kullanıcıdan oluşur: depolayıcılar ve sağlayıcılar.
Depolayıcılar: Boş disk alanlarını ağa sunan kullanıcılar. Bu alanlar dosya depolamak için kiralanabilir. Depolayıcılar, depolama hizmetleri karşılığında Filecoin'in kripto para birimi FIL ile ödüllendirilir.
Sağlayıcılar: Dosyaları depolayan ve ağdaki diğer kullanıcılara erişim sağlayan depolayıcı alanlarını kiralayan kullanıcılar. Sağlayıcılar, depolama süresince dosyaları güvenli bir şekilde saklamak ve erişim taleplerine cevap vermekle sorumludur.
Dosya depolama süreci:
Yükleme: Kullanıcılar dosyalarını bir "kaynağa" yükler. Bu kaynak, dosyaların geçici olarak depolandığı merkeziyetçi olmayan bir sunucudur.
Depolama Anlaşması: Kullanıcı, dosyaları ağdaki depolayıcılara dağıtmak için bir "depolama anlaşması" oluşturur. Bu anlaşma, dosyaların ne kadar süreyle depolanacağını, depolama maliyetini ve hizmet kalitesi parametrelerini belirler.
Dağıtık Depolama: Seçilen depolayıcılar, depolama anlaşmasına göre dosyaları parçalar halinde depolar. Bu parçalar, kriptografik olarak birbirine bağlıdır ve herhangi bir depolayıcı kaybolursa bile dosyaların yeniden oluşturulmasını sağlar.
Erişim: Kullanıcılar dosyalarına erişmek istediğinde, ağdaki "madenciler" adı verilen özel bir kullanıcı türüne ödeme yapar. Madenciler, dosyaları depolayan depolayıcıları bulur ve doğru şekilde depolayıp depolamadıklarını kontrol eder. Dosyalara erişim sağlandıktan sonra madenci ödülü FIL olarak ödenir.
Ne işe yarar?
Filecoin, merkeziyetçi olmayan yapısı sayesinde geleneksel bulut depolama hizmetlerine göre birkaç avantaj sunar:
Sansüre Dayanıklılık: Dosyalar birden fazla konuma dağıtık olduğundan, sansür veya tek bir noktadan erişim engellenmesi zordur.
Artan Güvenlik: Kriptografik olarak güvenli depolama ve erişim kontrolü sayesinde dosyaların bozulma veya yetkisiz erişime karşı daha dayanıklıdır.
Veri Sahipliği: Kullanıcılar dosyalarının üzerinde tam kontrole sahiptir. Dosyaların nasıl depolandığı ve kimlerin erişebileceği kullanıcı tarafından belirlenir.
Potansiyel Olarak Daha Düşük Maliyet: Merkeziyetçi olmayan yapısı sayesinde depolama maliyetleri geleneksel bulut depolama hizmetlerine göre daha rekabetçi olabilir.
Ne kadar tutar?
Filecoin (FIL) fiyatı arz ve talebe göre değişen kripto para birimidir. Dolaşımda sınırlı sayıda FIL arzı vardır ve bu arz zamanla azalacaktır. 13 Nisan 2024 tarihi itibariyle, FIL fiyatı yaklaşık 6.10 ABD Doları'dır.
Daha fazla bilgi:
Filecoin web sitesi: https://filecoin.io/blog/
Filecoin teknik belgesi: https://docs.filecoin.io/
Filecoin whitepaper: https://filecoin.io/filecoin.pdf