(Bài viết dành cho người dùng mới, bạn có thể lựa chọn bỏ qua bài viết này)
Trong giao dịch tài chính, đặc biệt là thị trường phái sinh và crypto, chúng ta thường nghe rằng "long nhiều thì giá giảm, short nhiều thì giá tăng". Điều này nghe có vẻ nghịch lý, nhưng thực tế là nó phản ánh cách hoạt động của cơ chế thanh lý và tâm lý thị trường.
1. Hiểu Về Long và Short
Long: Mua vào với kỳ vọng giá tăng để có lợi nhuận.
Short: Bán khống với kỳ vọng giá giảm để kiếm lời.
Khi số lượng lệnh long hoặc short quá lớn, nó có thể gây ra các hiệu ứng thanh lý (liquidation) hoặc kích hoạt stop-loss, từ đó làm giá biến động mạnh hơn theo hướng ngược lại.
2. Vì Sao Long Nhiều Lại Khiến Giá Giảm?
Hiệu ứng thanh lý
Khi có quá nhiều người long, điều này đồng nghĩa với việc có rất nhiều vị thế đang đặt kỳ vọng giá tăng.
Nếu giá không tăng mà lại giảm nhẹ, những lệnh long sử dụng đòn bẩy cao sẽ bị thanh lý do không đủ margin.
Quá trình thanh lý buộc hệ thống phải bán tài sản của người long để đóng vị thế, từ đó tạo thêm áp lực bán, khiến giá giảm mạnh hơn.
Khi giá giảm mạnh, càng nhiều lệnh long bị thanh lý, tạo ra một hiệu ứng dây chuyền (cascade liquidation).
Tâm lý thị trường
Khi thấy giá giảm và lệnh long bị thanh lý hàng loạt, những người khác có thể hoảng loạn và cắt lỗ bằng cách bán tài sản của họ, khiến giá càng giảm sâu hơn.
Các cá mập có thể lợi dụng điều này để cố tình đẩy giá xuống, ép thanh lý các lệnh long trước khi gom hàng ở giá thấp.
3. Vì Sao Short Nhiều Lại Khiến Giá Tăng?
Hiệu ứng thanh lý tương tự
Khi có quá nhiều người short, nếu giá không giảm mà bất ngờ tăng, những người short sẽ bị lỗ và bị thanh lý.
Khi một lệnh short bị thanh lý, nó buộc phải mua lại tài sản để đóng vị thế, điều này tạo ra áp lực mua và khiến giá tăng nhanh hơn.
Short Squeeze – "Bóp nghẹt lệnh short"
Khi giá bắt đầu tăng nhẹ, những ai short có thể bắt đầu cắt lỗ bằng cách mua lại tài sản, khiến giá càng đẩy lên cao hơn.
Nếu giá tiếp tục tăng mạnh, một short squeeze có thể xảy ra – tức là hàng loạt lệnh short bị thanh lý cùng lúc, đẩy giá lên cực nhanh trong thời gian ngắn.
Ví dụ điển hình là GameStop (GME) vào năm 2021, khi một đợt short squeeze đã khiến giá cổ phiếu tăng vọt từ vài chục lên hàng trăm USD.
4. Tổng Kết Nguyên Lý
Long nhiều → Nếu giá giảm nhẹ → Kích hoạt thanh lý → Bán tháo → Giá giảm mạnh hơn.
Short nhiều → Nếu giá tăng nhẹ → Kích hoạt thanh lý → Mua vào → Giá tăng mạnh hơn.
Thị trường thường biến động theo hướng ngược lại với tâm lý đám đông, nhất là khi có quá nhiều vị thế long hoặc short đang mở.
Hiểu được điều này, nhà giao dịch có thể quan sát Funding Rate, Tỷ lệ Long/Short để đánh giá khả năng xảy ra các đợt thanh lý lớn và điều chỉnh chiến lược giao dịch hợp lý!
Chúc mọi người thành công!
$BTC $ANKR #Write2Earn #longshort