Các trend mình đang theo sát bao gồm:
• Meme: Bất diệt! Mùa này memecoin sẽ luôn là tâm điểm và dẫn dắt thị trường. Coin công nghệ chỉ làm nền cho Bitcoin & memecoin, hệ sinh thái nào không có meme sẽ bị tụt hậu.
Không phải ngẫu nhiên mà Elon Musk lần lượt shill cả rổ meme suốt từ năm ngoái tới năm nay, và cũng tình cờ mà tất cả những memecoin ông shill đều nằm gọn gàng trong bộ memecoin index của VanEck.
• Bitcoin Eco: Sau sự bùng nổ của những Ordinals, Inscription, BRC20 thì cuộc chạy đua Bitcoin L2, Bitcoin DeFi đang diễn ra sôi nổi. Tuy các dự án nhóm này ra mắt giai đoạn gần đây hơi xịt nhưng là tốt để tích luỹ cho sóng tăng trưởng sau này. Bitcoin Staking là một game tốt vừa để lock bớt nguồn cung BTC, vừa tạo yield cho holder, vừa thêm thu nhập cho miner.
Runes Protocol cũng là một game đáng để kỳ vọng. Sắp tới sẽ shopping vài Runes trong tầm ngắm. Riêng bộ Uncommon Goods mình sẽ mint nhiều khi downtrend đến.
• SocialFi: Nhóm này cách đây 1 năm mình rất bullish, cách đây nửa năm có phần nghi ngờ vì chưa nhìn thấy money game, nhưng hiện tại đang khá bullish và ape nhiều vì tạo lập đã tìm ra cách tạo game. Ngoài Farcaster thì mình chú trọng vào nhóm Social Derivatives với khá nhiều dự án hay ho đang được phát triển gần đây.
• RWA: Luôn bullish suốt 2 năm nay, nhưng nhóm này nó khó pump dump như dòng khác. Một phần vì khó vẽ vời, một phần vì liên quan nhiều tới pháp lý. Nhưng mà nó sẽ là mảnh ghép quan trọng và to lớn của thị trường cryptocurrency.
• AI: Trend này thì to và rõ quá rồi, về tính ứng dụng thì khỏi phải bản. Hầu như các dự án cũ tốt đều đã pump. Tại mình miss sóng nên thành ra giai đoạn vừa rồi bỏ lơ luôn. Động lực tăng trưởng nhóm này là vẫn còn, nhưng khá khó khăn để xác định được dự án overvalue chưa. Việc mix blockchain với AI còn khá mơ hồ, đa phần đều là sự tăng trưởng dựa trên sự chú ý. Nên có lẽ nhóm này mình sẽ chỉ tìm các dự án mới cap vừa phải.
Ngoài ra còn một số thứ lặt vặt khác vẫn betting để bám thị trường.
Tất cả nhóm trend kể trên mình đều đã có bài phân tích chi tiết kèm các dự án nổi bật, các bạn có thể tìm đọc lại trên trang cá nhân hoặc blog research của mình (link bio).

#kudodefi

Block 840.000 là địa điểm được lựa chọn cho mọi sự sự khởi đầu của #RunesProtocol. Ngày 20/04/2024 đúng vào sự kiện Bitcoin Halving lần 4, giao thức Runes đã chính thức mainnet. Với sự cuồng nhiệt được hâm nóng từ nhiều ngày trước đó Runes đã khiến mạng lưới Bitcoin bùng nổ về số lượng và phí giao dịch.
Nhưng sự cuồng nhiệt này không giữ được bao lâu khi chỉ 3 ngày ngắn ngủi sau đó số lượng giao dịch liên tục sụt giảm mạnh và sau 1 tuần mọi thứ gần như quay trở lại mốc thông thường.
Phải chăng Runes Protocol chỉ là sự fomo nhất thời của một nhóm cá nhân cuồng cải cách mạng lưới Bitcoin, hay là sự điều chỉnh lành mạnh để tiếp tục tăng trưởng trong dài hạn?
Trong bài viết này chúng ta sẽ tìm hiểu toàn cảnh hệ sinh thái #Runes, tình hình hoạt động và những dự án nổi bật để trả lời cho câu hỏi này.
SƠ LƯỢC VỀ RUNES PROTOCOL
Runes Protocol là giao thức phát hành fungible token trên mạng lưới Bitcoin được tạo ra bởi Casey Rodarmor @rodarmor - người sáng lập nên giao thức #Ordinals nổi tiếng.
Sự khác biệt lớn nhất giữa #RunesProtocol với các giao thức phát hành fungible token khác trên mạng lưới Bitcoin là nó sử dụng mô hình UTXO. Các thông tin về số dư sẽ được lưu thẳng vào trường OP_RETURN của UTXO thay vì witness data như BRC-20 hay một số giao thức khác.
Chính điều này đã làm hiệu suất thực thi của Runes Protocol trở nên hiệu quả hơn, giải phóng mạng lưới khỏi vấn nạn “spam UTXO”. Đồng thời với đó, dữ liệu được lưu trong UTXO giúp Runes có phần on-chain hơn.
Một điểm đáng lưu ý khác ở Runes Protocol là tên của các token bị giới hạn số lượng ký tự và không chứa khoảng trống, khoảng trống sẽ được thay thế bằng dấu chấm, ví dụ SATOSHI•NAKAMOTO.
Về số lượng ký tự, tên của Runes có tối đa 26 ký tự nhưng ban đầu người dùng sẽ chỉ có thể tạo Rune từ 13-26 ký tự, các ký tự ngắn hơn sẽ được mở khoá dần mỗi 4 tháng trong 4 năm.
Ngoài ra ở #Runes có một hệ thống đánh số thứ tự dựa trên thời điểm tạo ra, tăng dần từ 0. Theo một số quan điểm những runes được tạo ở thời điểm đầu sẽ quý hiếm hơn vì nó mang trong mình tính lịch sử. Runes #0 là UNCOMMON•GOODS được tạo bởi nhà sáng lập Casey.

Các bạn có thể tìm hiểu chi tiết về Runes Protocol tại bài viết: Runes Protocol - Giao thức fungible token trên Bitcoin của nhà sáng lập Ordinals trên trang cá nhân hoặc blog research của mình (linktree ở bio).
TÌNH TRẠNG HOẠT ĐỘNG
Chỉ trong ngày đầu tiên ra mắt, đã mang về cho miner 1.289 BTC tiền phí giao dịch tương đương khoảng 90 triệu USD. Những ngày sau đó, chi phí giao dịch duy trì ở ngưỡng 100 - 300 BTC/ngày trước khi sụt giảm mạnh ở tuần tiếp theo. Tại thời điểm viết bài, chi phí giao dịch từ Runes Protocol chỉ khoảng 2-3 BTC mỗi ngày.

Tuy nhiên khi nhìn sang tỷ trọng của các loại giao dịch, mặc dù số lượng và chi phí giao dịch Runes giảm mạnh nhưng nếu so sánh tương quan tới các loại giao dịch khác nó vẫn liên tục chiếm thị phần lớn.

Từ biểu đồ trên ta cũng có thể nhận ra rằng kể từ sau sự ra đời Runes Protocol đã nuốt trọn thị phần của BRC-20 và Ordinals. Mạng lưới Bitcoin gần như chỉ còn hai loại là giao dịch Bitcoin thông thường và giao dịch Runes.
Sau khoảng thời gian bùng nổ ở tuần đầu tiên, hiện tại mỗi ngày có khoảng 100-200 Runes mới được tạo ra. Số lượng Runes lũy kế sau một tháng hoạt động là 74 nghìn cùng 4,6 triệu địa chỉ ví.

Trong bối cảnh khi nguồn thu nhập từ block reward của miner bị giảm một nửa sau lần halving thứ 4 vừa qua, cùng với đó là độ khó khai thác ngày càng tăng, nó yêu cầu miner nâng cấp phần cứng để cạnh tranh. Nếu sự gia về mặt giá cả của đồng Bitcoin không đủ trang trải chi phí những nhà khai thác bắt buộc phải tắt máy đào nếu không muốn chịu lỗ.
Các phát kiến mới trên mạng lưới #Bitcoin như Runes Protocol sẽ là một nguồn thu nhập bổ sung đáng kể để giúp miner duy trì hoạt động sản xuất của mình.
Đó là đứng ở góc nhìn của miner, còn với những người dùng Bitcoin thì sao, đó chính là tính ứng dụng là văn hoá cộng đồng.
Như chúng ta đều biết, kể từ khi ra đời tới nay đồng tiền Bitcoin hầu như chỉ dùng vào một mục đích chính là lưu trữ giá trị, một phần rất nhỏ được sử dụng cho hoạt động thanh toán hoặc lending off-chain không đáng kể. Bitcoin holder mong chờ nhiều hơn các công dụng của đồng BTC, nhưng nó phải an toàn và tốt nhất là on-chain, bởi họ không muốn giao khối tài sản giá trị cho bất cứ ai trông nom.
Sự ra đời của #Runes Protocol không chỉ là nền tảng cho hệ sinh thái DeFi trên Bitcoin mà còn là sự đa dạng văn hoá thông qua các memecoin, token khác trên đây.

Bên trên là biểu đồ vốn hoá của các fungible token trong các hệ sinh thái so sánh với native token của nó do Binance nghiên cứu. Bitcoin là hệ sinh thái có vốn hoá lớn nhất nhưng tỷ lệ fungible token lại rất thấp. Theo một góc nhìn nào đó thì sẽ có nhiều không gian phát triển cho hệ sinh thái fungible token trên mạng lưới Bitcoin.
HỆ SINH THÁI VÀ CÁC DỰ ÁN NỔI BẬT

Tuy mới chỉ hơn một tháng mainnet nhưng #Runes Protocol đã có giai đoạn chạy đà phía trước khá hiệu quả, khiến hệ sinh thái của nó tương đối phát triển so với thời gian.
Chúng ta có thể chia các dự án trong hệ sinh thái Runes thành 6 nhóm lớn, dưới đây là danh sách các nhóm kèm dự án nổi bật từng nhóm.
( @X Profile)
» Mint / Launchpad
• Luminex @luminexio
• Unisat @unisat_wallet
• Runespad @runespad
• OrdinalsBot @ordinalsbot
• Ordbit @ord_bit
• Metarunes @MetaRunes21
• Magic Runes @Magic_Runes
• SatoSea @satosea_xyz
• Ordinals Wallet @ordinalswallet
» Marketplace / Dex
• OKX Web3 @okxweb3
• Magic Eden @MEonBTC
• Unisat @unisat_wallet
• Ordinals Wallet @ordinalswallet
• ApeSwap
• LFG
• SatsX
• Saturn
• RuniGun
• RunePro
• Whales Market
» Lending
• Liquidium @LiquidiumFi
• Runessance
• Runeflex
» Wallet
• Xverse Wallet @XverseApp
• Unisat Wallet @unisat_wallet
• OKX Wallet @okxweb3
• Magic Eden Wallet @MEonBTC
• Leather Wallet @LeatherBTC
• Ordinals Wallet @ordinalswallet
» Tool/Explorer
• Ord io @ord_io
• Geniidata @GeniiData
• Best In Slot @bestinslotxyz
• SatScreener @SatScreener
• RuneMine @rune_mine
• Ordiscan
• Btctool
• Runesmarketcap
» Runes Project
• UNCOMMON•GOODS: Rune đầu tiên #0 của Runes Protocol được tạo ra bởi nhà sáng lập Casey @rodarmor bằng cách nhúng cứng trong mã code. UNCOMMON•GOODS không có giới hạn tổng cung mà sẽ được mint tự do trong 4 năm. Thời điểm kết thúc mint là sự kiện halving lần thứ 5.
• SATOSHI•NAKAMOTO: Đứng ở vị trí rune #6. SATOSHI•NAKAMOTO là một đồng rune bí ẩn như "cha đẻ" Bitcoin. Không có bất kỳ thông tin gì về đội ngũ phát triển hay kênh social nhưng lại rất được cộng đồng ủng hộ. Hiện tại SATOSHI•NAKAMOTO có vốn hoá khoảng 30 triệu USD.
• RSIC•GENESIS•RUNE @rune_coin : Runecoin là một dự án pre-rune đã chạy khá lâu trước đó. Dự án cho phép chủ sở hữu NFT RSIC thực hiện quá trình mining để nhận RSIC•GENESIS•RUNE miễn phí. RISC luôn là dự án nhận được sự quan tâm của cộng đồng kể từ khi ra mắt. Vốn hoá của RSIC•GENESIS•RUNE khoảng 180 triệu USD.
• WANKO•MANKO•RUNES @wankomankorunes: Wanko là memerune được tạo ra dựa trên câu chuyện của Casey Rodarmor. WANKO•MANKO•RUNES sẽ được kết thúc mint ở block 840.094 hoặc 1 tỷ token được đúc, tùy điều kiện nào xảy ra trước và hiện tại đã tạm dừng mint với tổng cung 75.250.000.
• ANARCHO•CATBUS : Anacho Catbus là memerune lấy cảm hứng từ cái tên trong phần giới thiệu trang cá nhân của Casey. Vốn hoá của dự án ở thời điểm hiện tại khoảng 3 triệu USD.
• Z•Z•Z•Z•Z•FEHU•Z•Z•Z•Z•Z @RuneFehu : Là rune thứ hai #1 được etch sau UNCOMMON•GOOD. Nó được tạo bởi Fehu team.
• Một số đồng rune nổi bật khác: MAGIC•INTERNET•MONEY, PUPS•WORLD•PEACE, FUNNY•FISH•MASK, DECENTRALIZED, THE•TICKER•IS•ELSA.
LỜI KẾT
Sau Ordinals, BRC20 thì #Runes đang là phát kiến đóng góp nhiều cho sự phát triển chung của mạng lưới Bitcoin. Thời điểm hiện tại, chúng ta đang ở giai đoạn rất sớm của hệ sinh thái Runes, khoảng thời gian trầm lắng này là thời điểm thích hợp để các dự án phát triển sản phẩm cho một Runes Season trong tương lai.
Trên đây là toàn bộ thông tin về hệ sinh thái Runes cùng các dự án nổi bật, hy vọng có thể giúp ích cho các bạn trong quá trình nghiên cứu.

Có nhiều cách để tìm ra hidden gem hoặc chí ít là danh sách token có mức tăng trưởng tốt, nhưng về cơ bản để một đồng coin pump mạnh nó phải cần nằm trong hot trend.
Bởi vì bản chất của thị trường crypto của chúng ta đậm chất đầu cơ nên nơi nào có sự chú ý nơi đó có dòng tiền.
Do vậy bước đầu tiên trong quy trình săn hidden gem là nghiên cứu xu hướng. Bạn cần tìm ra được các xu hướng có tiềm năng bùng nổ trong tương lai để betting vào.
Trend is Friend!
Theo kinh nghiệm chủ quan của mình thì để một chủ đề có thể bùng nổ mạnh nó cần có một số tính chất sau:
Câu chuyện mới lạ và có tính ứng dụng.Dễ truyền đạt, hấp dẫn số đông bên ngoài.Được hậu thuẫn bởi nền tảng công nghệ.Thuyết phục được retails tin tưởng đó là tương lai của tương lai để sống chết bấu víu vào.Cuối cùng, quan trọng nhất là nó giúp nhà đầu tư kiếm được rất nhiều tiền trong thời gian ngắn (đúng hơn là kiếm được nhiều unrealized profit).
Hãy thử đối chiếu lại với các xu hướng lớn từng là leader dẫn dắt thị trường trước đây.
Riêng #memecoin nằm ngoài luân lý thông thường. Nó không cần được hậu thuẫn bởi công nghệ cũng khỏi cần tính ứng dụng. Memecoin là sự thể hiện trần trụi nhất của thị trường đầu cơ. Niềm tin đơn giản là đến từ kỳ vọng tăng giá thể hiện ngay trên bề mặt chứ không phải ẩn sâu dưới nhiều lớp vỏ bọc của công nghệ.
Nói thêm về công nghệ, mặc dù nó không được thân thiện lắm với phần đông nhà đầu tư bởi nhiều kiến thức chuyên ngành và thuật ngữ hàn lâm. Nhưng ngoài memecoin ra, tất cả trend trên thị trường đều xuất phát từ sự đổi mới công nghệ. Back to basic, toàn bộ thị trường crypto đang vận hành trên nền tảng công nghệ là blockchain, mỗi sự nâng cấp hoặc đơn giản là phát kiến sáng tạo về mặt công nghệ đều có tiềm năng dẫn tới một sự kiện bùng nổ dòng tiền. Ví dụ trend ERC404 hồi đầu năm.
Mình đã có rất nhiều bài phân tích xu hướng thị trường từ chuyên sâu tới ngắn gọn, các bạn có thể tìm đọc lại trên trang cá nhân hoặc blog research (linktree trong phần mô tả profile).
Dưới đây là một số bài nổi bật:
Danh sách các trend đang theo sát (cập nhật mới)Những xu hướng crypto đáng chú ý năm 2024Series: Đi tìm xu hướng dẫn dắt thị trường cryptoCác xu hướng tiềm năng trở thành trend chủ đạo
Sau khi đã nắm được các xu hướng tiềm năng, công việc tiếp theo là đào sâu vào từng nhóm để tìm các mảnh ghép bên trong. Đánh giá xem mảnh ghép nào là quan trọng, mảnh ghép nào có tiềm năng tăng trưởng tốt, mảnh ghép nào dễ vẽ ponzi game.
Đồng thời trong quá trình nghiên cứu mảnh ghép thì dựng một danh sách short list các dự án nổi bật để phục vụ cho bước tiếp theo.
Bằng short list đã có, bắt đầu phân loại và đánh giá sơ bộ từng dự án thông qua check nhanh sản phẩm, công nghệ, backer, coreteam và bằng kinh nghiệm của bạn. Sau bước này bạn sẽ chỉ còn khoảng 2-3 dự án tiềm năng nhất.
Nếu bạn đã theo dõi mình lâu thì sẽ thấy trước khi phân tích một dự án nào đó mình sẽ có các bài Tổng quan hệ sinh thái để đánh giá tiềm năng trước. Dự án hay, giải pháp tốt mà nằm trong hệ sinh thái tồi cũng như “ngọc nơi đáy giếng” ánh sáng không thể thoát khỏi lớp bùn lầy.
Bước cuối cùng là deep-dive vào từng dự án để đưa ra quyết định đầu tư.
Thực ra đi qua từng bước có vẻ dài dòng nhưng nếu luôn theo sát thị trường thì các bước phân tích 1 và 2 tương đối nhanh. Chỉ khi deep-dive vào một dự án mới tốn nhiều thời gian và công sức.
Về cách để phân tích cơ bản một dự án mình sẽ không đi sâu vì đã có bài hướng dẫn rất chi tiết rồi. Các bạn có thể đọc lại ở đây.
Đánh giá dự án crypto bằng phân tích cơ bản
Trên đây là một số kinh nghiệm research muốn chia sẻ tới các bạn đặc biệt là những người mới, hy vọng giúp ích trong quá trình chinh phục siêu chu kỳ này. Banana Zone incoming 🍌