TVL tăng gần gấp 4 lần, phát hành trực tiếp USDT và hợp tác ra mắt Jambo phone là 3 trong số nhiều điểm nhấn nổi bật của Aptos từ đầu 2024 đến nay. Mặc dù có nhiều số liệu tích cực, hệ sinh thái này vẫn cần nhiều đổi mới để phát triển bền vững hơn.
Tổng quan về Aptos
Aptos (APT) là blockchain Layer 1 phát triển từ các dự án Diem và Novi của Meta, ra mắt vào tháng 10 năm 2022 và huy động được 400 triệu đô la để phát triển công nghệ và hệ sinh thái. Nền tảng sử dụng các công nghệ tiên tiến như cơ chế đồng thuận AptosBFTv4, mempool Quorum Store, Block-STM và ngôn ngữ lập trình Move, mang lại tính linh hoạt và an toàn cao cho nhà phát triển.
Trong 3 quý đầu năm 2024, Aptos đã ghi nhận sự phát triển tích cực với các hợp tác quan trọng và sáng kiến cộng đồng. Đặc biệt trong lĩnh vực DeFi, hệ sinh thái này đã thu hút thêm người dùng và mở rộng sự hiện diện trong ngành blockchain. Tuy nhiên, Aptos vẫn đối mặt với thách thức về duy trì đà tăng trưởng và cạnh tranh với các blockchain L1/L2 khác.
Các chỉ số nổi bật
Dưới đây là một số chỉ số nổi bật của Aptos trong năm 2024;
Chỉ số tài chính
Phí giao dịch (Fees): Các hoạt động onchain trên Aptos sụt giảm đáng kể so với quý trước, chỉ tạo ra $156.6k, giảm 60.2% so với quý trước.
Doanh thu (Revenue): Tương ứng với số phí giao dịch, doanh thu đạt $156.6k, giảm 60.2% so với quý trước.
Chi phí (Expenses): Tổng chi phí đạt $81.28M, giảm 40.7% so với quý trước. Chi phí chủ yếu đến từ các khuyến khích token cho Validator (APT Emission)
Lợi nhuận (Earnings): Thâm hụt -$81.13M, tuy đã cải thiện so với quý trước (+40.7%) nhưng vẫn đang lỗ lớn.
Chỉ số mạng lưới
Người dùng hoạt động (Active users): tiếp tục tăng mạnh trong Q3 2024. Người dùng hoạt động hàng ngày đạt 176.61k (+30.4%), người dùng hoạt động hàng tuần là 909.51k (+29.8%), và người dùng hoạt động hàng tháng đạt 2.80 triệu (+17.7%).
Core Developers: Số lượng nhà phát triển cốt lõi giảm 14.9% xuống còn 64.97, cho thấy một số thách thức trong việc duy trì đội ngũ phát triển.
Code Commits: Số lượng commits giảm mạnh 41.1%, với 1.03k commits, thể hiện một sự chậm lại trong hoạt động phát triển mã nguồn của hệ sinh thái.
Những con số này không chỉ phản ánh xu hướng tăng trưởng đều đặn của cộng đồng người dùng trên Aptos, mà còn cho thấy những thách thức trong việc duy trì và mở rộng đội ngũ phát triển cũng như số lượng mã nguồn commit.
TVL và hoạt động Stablecoin
Tổng giá trị bị khóa (TVL) trong hệ sinh thái DeFi của Aptos đã tăng trưởng xấp xỉ 300% YTD, chạm mức $430M (TVL đã loại bỏ sự trùng lặp). Sự tăng trưởng này phần lớn được thúc đẩy bởi sự tích hợp của stablecoin và sự phát triển của các dự án Native trên Aptos.
Phát hành Stablecoin: Việc ra mắt USDT native trên Aptos là một dấu ấn quan trọng, giúp vốn hóa thị trường của stablecoin tăng hơn 200% YTD, đạt $167 triệu.
Hoạt động gọi vốn
Trong năm 2024, hệ sinh thái Aptos ghi nhận nhiều hoạt động gọi vốn nổi bật với các dự án đáng chú ý:
Mereo: Dự án chưa tiết lộ số vốn gọi nhưng thu hút được sự chú ý từ Aptos. Mereo tạo ra nền tảng cho phép người hâm mộ kiếm phần thưởng qua hoạt động và danh tiếng của họ với các tính năng bán vé động và trò chuyện cộng đồng.
Echelon Market: Gọi vốn thành công 3.5 triệu USD vào tháng 8/2024 từ các quỹ Amber, Laser Digital và Saison Capital. Echelon Market là một Money Market cung cấp dịch vụ cho vay và vay tài sản.
Stork Network: Huy động 4 triệu USD trong vòng Seed vào tháng 8/2024, dự án này phát triển thị trường dữ liệu và Oracle, hỗ trợ các hệ sinh thái như Aptos, StarkNet và Sui.
Switchboard: Gọi vốn 7.5 triệu USD trong vòng Series A vào tháng 5/2024. Switchboard cung cấp giải pháp Oracle cho hệ sinh thái Aptos, Near và Solana.
Merkle Trade: Huy động được 2.1 triệu USD trong vòng Seed vào tháng 4/2024, dự án này hoạt động trong lĩnh vực phái sinh và DEX.
Cetus: Một sàn giao dịch phi tập trung (DEX) tập trung vào thanh khoản và tích hợp với hệ sinh thái Sui và Aptos. Dự án được Sui Foundation hỗ trợ.
Mặc dù không quá sôi động nhưng những hoạt động này cho thấy phần nào sự quan tâm của các nhà đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng và DeFi trên hệ sinh thái Aptos.
Hệ sinh thái Aptos
Các danh mục nổi bật trong hệ sinh thái Aptos bao gồm:
DEX
Money Market (lending)
Liquid Staking
Stablecoin
DEX
Defillama ghi nhận 18 DEX khác nhau trên Aptos với tổng TVL đạt khoảng $130M, phần lớn các DEX trên Aptos là AMM. Đáng chú ý, 5 DEX hàng đầu chiếm hơn 95% TVL của toàn bộ doanh mục DEX trên Aptos. Nổi bật nhất trong số đó là Cellana Finance và ThalaSwap;
Cellana Finance là AMM bản địa trên Aptos, áp dụng mô hình Ve(3,3). Dù chỉ mới ra mắt vào cuối tháng 2/2024, Cellana đã nhanh chóng phát triển và vươn lên vị trí AMM hàng đầu trên hệ sinh thái này.
ThalaSwap là một phần của dự án Thala, theo phong cách AMM của Balancer. Dự án sử dụng mô hình veToken tùy chỉnh, trong đó người dùng phải nắm giữ một lượng veTHL nhất định để đủ điều kiện nhận phần thưởng emission.
oney Market (Lending)
Danh mục Lending Money Market đóng vai trò quan trọng trong tổng TVL của hệ sinh thái Aptos, chiếm gần 60% thị phần, với $263M TVL. Theo dữ liệu từ Defillama, hiện có 8 Money Market khác nhau hoạt động trên Aptos. Mặc dù các dự án này có cách tiếp cận tương đồng, dựa trên phong cách thiết kế của Compound và Aave V2, nhưng vẫn có những điểm khác biệt trong cách triển khai cụ thể.
Đáng chú ý, 5 Money Market hàng đầu chiếm phần lớn TVL của toàn bộ danh mục. Trong số đó, Aries Markets nổi bật nhất, là dự án tiên phong và kể từ khi ra mắt đã duy trì vị trí dẫn đầu trong danh mục Money Market trên Aptos.
Aries Markets: $176.77M TVL
Echelon Market: $30.08M TVL
Meso Finance $28.92m TVL
Aptin Finance $14.44m TVL
Superposition $10.42m TVL
Liquid Staking
Defillama ghi nhận 5 Liquid Staking đang hoạt động trên Aptos với tổng TVL rơi vào khoảng $252M, phần lớn tập trungvào 3 dự án lớn là Amnis Finance (amAPT & stAPT), TruStake (TruAPT) và Thala LST (thAPT & sthAPT).
Amnis Finance $135.15M TVL
TruStake $59.08m TVL
Thala $53.51M TVL
Amnis Finance và Thala LST sử dụng cùng một thiết kế được lấy cảm hứng từ Frax LST, thiết kế bao gồm 2 module kết hợp với nhau, bao gồm một rebased-LST và một Yield-Bearing token dựa trên rebased-LST.
TruStake là một dự án Liquid Staking hoạt dộng multichain, nó sử dụng mô hình Reward-bearing. Mô hình này sẽ phân phối phần thưởng staking cho người dùng bằng cách tăng tỷ lệ quy đổi giữa token và LST trong hệ thống. Từ đó, giúp cho nguồn cung LST được cố định.
Crypto Backed & Fiat-backed Stablecoin
Thị trường stablecoin trên Aptos có vốn hóa khoảng $190M, trong đó $11M đến từ các stablecoin được bảo chứng bằng crypto (Crypto Backed Stablecoin), phần còn lại đến từ các stablecoin được bảo chứng bằng fiat (Fiat-backed Stablecoin).
MOD là stablecoin crypto-backed lớn nhất trên Aptos. Nó được neo theo tỷ lệ 1:1 với USD và được phát hành thông qua Thala CDP (một phần của dự án Thala) bằng cách thế chấp quá mức các tài sản crypto trên hệ sinh thái Aptos. Hiện tại, Thala CDP có TVL (Total Value Locked) khoảng $41M.
Phần còn lại của vốn hóa đến từ các stablecoin được bảo chứng bằng fiat, bao gồm cả các native stablecoin như USDT hoặc các stablecoin được bridge từ các hệ sinh thái khác sang Aptos.
Gaming
Lĩnh vực trò chơi cũng là một trong những trọng tâm phát triển của Aptos Labs và Aptos Foundation, một cập nhật nổi bật, bao gồm:
Ra mắt Aptos Roll cho tính ngẫu nhiên onchain và tài trợ một cuộc thi Gaming Hackathon trị giá 75,000 USD (Aptos RaNd0M Hack).
Hợp tác cùng Google Cloud và ra mắt GameStack, một bộ công cụ toàn diện dành cho các nhà phát triển game.
Hợp tác cùng METAPIXEL để tạo ra Supervillain Labs, dự kiến ra mắt metaverse Supervillain: Idle RPG.
MARBLEX của Netmarble tích hợp với Aptos, mở rộng hệ sinh thái game của họ, bao gồm token MBX và NFT trong game.
Aptos mở rộng sang thị trường Ấn Độ qua quan hệ đối tác với trò chơi thẻ bài thể thao điện tử STAN.
Hợp tác với NBCUniversal để mang đến trải nghiệm Web3 sáng tạo cho người hâm mộ.
Hợp tác với MON Protocol để cung cấp cho các nhà phát triển game các công cụ nâng cao nhận thức xã hội.
Các phát triển khác, bao gồm: Giải đấu Aptos, nhiệm vụ Galxe của SHRIMP, và ra mắt bản beta của Undying City.
Ecosystem & partnership
Aptos cũng tích cực quan hệ đối tác, tham gia & tổ chức sự kiện để quảng bá và mở rộng hệ sinh thái Aptos trong và ngoài Crypto, một số cập nhật đáng chú ý bao gồm:
Tether sẽ sớm ra mắt USDT trên Mạng lưới Aptos, trở thành đồng stablecoin đầu tiên trên Move.
Jambo và Aptos Foundation hợp tác đưa JamboPhone đến các thị trường mới nổi với Petra Wallet tích hợp sẵn.
Ondo ra mắt USDY trên Aptos, cung cấp tài sản Kho bạc Hoa Kỳ mã hóa đầu tiên trên chuỗi này.
Quỹ Aptos hợp tác với các nhà cung cấp dữ liệu hàng đầu như Dune, Nansen, TokenTerminal để tăng cường tính minh bạch và bảo mật cho hệ sinh thái.
Aptos Labs giới thiệu create-aptos-dapp, một bộ công cụ dành cho các nhà phát triển dApp trên Aptos.
Đổi mới khía cạnh kỹ thuật
Aptos Labs đã giới thiệu Shoal++, một hệ thống DAG-BFT đột phá giúp cải thiện độ trễ và tăng cường thông lượng của mạng. Shoal++ áp dụng các kỹ thuật Fast Anchors và More Anchors để rút ngắn thời gian xác nhận giao dịch. Đồng thời, hệ thống này giảm độ trễ trong quá trình sắp xếp thứ tự giao dịch bằng cách vận hành nhiều DAG song song, mang lại hiệu suất cao hơn cho mạng.
Góc nhìn tác giả
Aptos Labs và Aptos Foundation đã cho thấy sự tập trung của họ vào việc phát triển hệ sinh thái thông qua các hợp tác và tích hợp quan trọng cả trong và ngoài lĩnh vực crypto. Một trong những bước tiến đáng chú ý là việc tích hợp native USDT, hợp tác ra mắt Jambo Phone, đồng thời hợp tác với một studio game web2 lớn.
Về mặt kỹ thuật, Aptos Labs cũng gây ấn tượng với những phát minh nổi bật, tiêu biểu công nghệ Block-STM của Aptos đang được một số dự án nổi bật trong hệ sinh thái tận dụng lại. Năm 2024, họ tiếp tục tạo ra đột phá với Shoal++, một hệ thống DAG-BFT giúp cải thiện hiệu suất và thông lượng mạng.
Tuy nhiên, một điểm hạn chế của hệ sinh thái Aptos là tính đổi mới trong ứng dụng chưa thực sự nổi bật. Phần lớn các dự án DeFi trên Aptos đều có chất lượng trung bình, với ý tưởng được vay mượn từ các hệ sinh thái DeFi lớn như Ethereum. Điều này khiến Aptos vẫn còn thiếu tính sáng tạo để tạo nên sự khác biệt trong thị trường blockchain.
Kết luận
Hệ sinh thái Aptos trong năm 2024 đã có những bước phát triển nhất định với các thành tựu nổi bật về hợp tác, công nghệ và thu hút người dùng. Dù còn đối mặt với nhiều thách thức, Aptos đang trên đà phát triển và tiếp tục thu hút sự quan tâm từ các nhà đầu tư và cộng đồng blockchain.
